VS beschuldigt de regering-Assad van massamoord in Aleppo
De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, John Kerry, beschuldigt de regering van president Assad van "niets minder dan medeplichtigheid aan een massamoord" in Aleppo. Volgens hem zet de regering van Assad aan tot de moord op burgers en voert die ook uit.
Kerry uitte op een persconferentie in Washington zijn kritiek op de aanvallen op burgers in Aleppo. Volgens hem is daar geen enkele rechtvaardiging voor. De minister zei verder dat een konvooi met gewonden waarschijnlijk is beschoten door het Syrische leger of bondgenoten.
Intussen doen de Verenigde Staten er alles aan om mensenlevens in Syrië te redden, zei Kerry. Hij wil dat er corridors komen waardoor inwoners en strijders het oosten van Aleppo veilig kunnen verlaten. Kerry pleitte ook voor een langdurig bestand in Aleppo.
De Amerikaanse minister heeft de internationale gemeenschap opgeroepen om druk uit te oefenen om te komen tot een staakt-het-vuren in heel Syrië. Hij beschuldigde de regering van Assad er verder van dat die tot nu toe niet bereid is gebleken om overeenkomsten op dat punt na te leven.
Kerry riep daarom ook de Syrische regering en de Russen op een strategische keuze te maken voor vrede. Hij wees erop dat het politieke proces waarbij een oplossing voor Syrië wordt gezocht, alleen kan beginnen als de vijandelijkheden stoppen.
De minister van Buitenlandse Zaken zei dat andere betrokkenen bij Syrië hun bereidheid hebben uitgesproken om weer aan de onderhandelingen in Genève mee te doen die moeten leiden tot het beëindigen van de oorlog.
Eerder vandaag zei de Syrische president Assad dat er geschiedenis wordt geschreven, nu de opstandelingen in Aleppo zijn verslagen. Terwijl hij zijn uitspraken deed, werden de eerste mensen uit het oostelijk deel van de stad geëvacueerd. Vannacht is na intensief overleg een bestand van kracht geworden, waardoor nieuwe afspraken over evacuatie mogelijk werden.
In een videoboodschap zei Assad dat de wereld er anders uitziet na de "bevrijding van Aleppo''. De Syrische president heeft met de overwinning op de rebellen in Aleppo zijn positie verstevigd. Volgens Assad zijn de gebeurtenissen in de stad deel van een verhaal "dat zes jaar geleden begon toen de crisis en de oorlog tegen Syrië begonnen''.
Met het vertrek van de laatste inwoners en strijders uit Oost-Aleppo lijkt het verzet tegen Assad in die stad definitief gebroken. Op een deel van het platteland en in het oosten van het land is dat niet het geval. Vooral IS bezet nog een aanzienlijk deel van Syrië.
Tweede konvooi
De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) houdt de evacuatie van de laatste bewoners en opstandelingen nauwlettend in de gaten. Volgens woordvoerder Elizabeth Hoff verloopt het vertrek tot nu toe rustig.
De WHO bekijkt de situatie bij de doorgang Ramouseh in het zuidwesten van de stad. Hoff heeft daar geen Syrische militairen gezien. Wel houden Russische troepen het transport in de gaten. Dat gebeurt ook met drones.
Tot nu toe hebben de Russische militairen volgens de WHO-woordvoerder nauwelijks de identiteit of de gezondheid gecontroleerd van de mensen die worden geëvacueerd met bussen en ambulances.
De VN zegt dat bij de evacuatie de prioriteit ligt bij gewonden, zieken en kinderen, onder wie veel wezen. Volgens Turkije heeft inmiddels een tweede konvooi mensen buiten de stad gebracht.
Wissam Zarqa, een docent Engels in Oost-Aleppo, zei tegen persbureau Reuters dat de meeste mensen blij zijn dat ze de stad mogen verlaten. Maar hij heeft ook mensen gesproken die boos waren dat ze weg moeten. "Ik zag mensen huilen. Dat is ook hoe ik mij voel."
Een oudere vrouw die het konvooi zag vertrekken, stak haar handen in de lucht en riep: "God redt ons van deze crisis en van de militanten. Die hebben ons alleen vernietiging gebracht." Ze stond in een groep mensen die met de Syrische vlag zwaaiden.
Hoewel er nu een bestand is, is er op veel plaatsen rook te zien. Die zou afkomstig zijn van inwoners die hun bezittingen verbranden, in afwachting van hun vertrek. Ze willen niet dat die als buit in handen komen van Syrische militairen.
'Overleven in Idlib of sterven in Aleppo'
Volgens een Russische generaal heeft het Syrische leger de herovering van Aleppo vrijwel voltooid. Sinds augustus hebben volgens hem 3000 rebellen de stad verlaten. Meer dan 100.000 inwoners hebben hun huis achtergelaten en zijn naar veiliger delen van Aleppo gegaan.
De opstandelingen en hun families gaan naar de stad Idlib, in het noordwesten van Syrië. De afstand is zo'n 20 kilometer.
Die stad wordt gecontroleerd door streng-islamitische groepen. De rebellen uit Oost-Aleppo en veel inwoners zijn daar niet blij mee. Zij zijn vooral tegen de regering van Assad. Volgens een Europese diplomaat zijn zij min of meer voor de keuze gesteld: enkele weken overleven in Idlib of nu doodgaan in Aleppo. De Russische tactiek zou zijn om ze allemaal naar Idlib te laten gaan, zodat je "alle rotte eieren in één mandje hebt".
Idlib wordt al een tijd bestookt door de Russische en Syrische luchtmacht. Daarmee lijkt de oorlog nog lang niet voorbij voor de mensen die nu Oost-Aleppo kunnen ontvluchten.
Bestand voor Idlib
De VN-gezant voor Syrië, Staffan de Mistura, pleit daarom voor een staakt-het-vuren voor Idlib. Ook wil hij dat daar internationale waarnemers komen.
De Mistura vreest dat Idlib zonder een bestand of politieke overeenstemming het volgende Aleppo wordt. Hij vindt dit het moment is waarop de strijd zich naar de onderhandelingstafel moet verplaatsen, zei hij op een persconferentie in Parijs met de Franse minister van Buitenlandse Zaken, Jean-Marc Ayrault.
De Mistura schat dat er nog zo'n 50.000 mensen in Oost-Aleppo zijn, onder wie 10.000 strijders en hun gezinnen, die naar Idlib worden geëvacueerd.
Waarnemers
Brita Hasan is de burgemeester van Oost-Aleppo. Hij is op dit ogenblik Brussel. Hasan wil dat de EU waarnemers stuurt om het verloop van de evacuatie in de gaten te houden.
Ook Frankrijk wil internationale waarnemers in Aleppo. Dat heeft de Franse VN-ambassadeur Francois Delattre in New York gezegd. Volgens hem is het van doorslaggevend belang dat internationale waarnemers onder de vlag van de VN de situatie bekijken. Mogelijk wordt de EU daar ook bij betrokken.
Frankrijk heeft om een spoedzitting van de VN-Veiligheidsraad gevraagd. Die wordt mogelijk morgen gehouden.
De Turkse president Erdogan zegt dat Turkije erop is voorbereid om de kwetsbaarste evacués uit Aleppo op te nemen. In een televisietoespraak liet hij weten dat kinderen, ouderen en mensen die er slecht aan toe zijn naar Turkije kunnen komen.
Turkije grenst aan een kant aan Syrië en steunt de rebellen die president Assad willen verdrijven. Het land speelde een rol bij de totstandkoming van het bestand met Rusland, waardoor de evacuatie uit Oost-Aleppo op gang kon komen.
