Trump torpedeert TPP-verdrag na 8 jaar onderhandelen, wat nu?
Donald Trump heeft in een videoboodschap gezegd dat hij een streep zet door het handelsverdrag Trans-Pacific Partnership zodra hij president is. Over dat verdrag werd al sinds 2008 onderhandeld door twaalf landen die rond de Grote Oceaan liggen. Maar doordat de VS zich terugtrekt, zal het er nooit komen. Wat zijn daarvan de gevolgen?
Vrijhandel
De twaalf landen die meededen aan het TPP-verdrag zijn: de VS, Canada, Mexico, Peru, Chili, Australië, Nieuw-Zeeland, Japan, Vietnam, Maleisië, Singapore en Brunei. De VS nam hierbij het voortouw en het zou het grootste regionale vrijhandelsverdrag ooit zijn. De bedoeling van het verdrag was dat er handelsbarrières tussen deze landen weggenomen zouden worden. Zo zouden importtarieven voor allerlei producten verlaagd of afgeschaft worden, waardoor de export en import kunnen groeien.
Een ander onderdeel was dat er gemeenschappelijke standaarden zouden komen om werknemers en het milieu te beschermen. En er waren afspraken over het beschermen van intellectueel eigendom. Zo zou het auteursrecht pas 70 jaar na de dood van een auteur vervallen, zoals nu al in de VS de regel is.
Einde oefening
Begin dit jaar is het verdrag al ondertekend door vertegenwoordigers van alle twaalf landen. Maar het zal pas in werking treden als minstens zes landen die samen goed zijn voor minstens 85 procent van het Bruto Nationaal Product van de twaalf het vervolgens ook ratificeren. De VS is goed voor meer dan de helft van het BNP van de 12, dus zonder Trumps steun is het einde oefening.
Extra groei
De Wereldbank heeft onderzocht wat de economische effecten van TPP zouden zijn. Voor de economische groei in de Verenigde Staten zijn die zeer beperkt. In 2030 zou de Amerikaanse economie 0,4 procent groter zijn met TPP dan zonder TPP. Dat is dus niet de groei per jaar, maar hoeveel de Amerikaanse economie in totaal extra zou groeien tot 2030.
Dat het de VS maar een klein beetje extra groei zou opleveren, komt doordat internationale handel een relatief klein deel uitmaakt van de Amerikaanse economie en omdat er nu al weinig handelsbarrières zijn met de grootste handelspartners en buurlanden Mexico en Canada. Want met die landen tekende Amerika al in 1993 het NAFTA-akkoord.
Kleinere landen die voor een groter deel afhankelijk zijn van export zouden veel meer profiteren van het verdrag. Zo zou Vietnam 10 procent extra groeien en Maleisië 8 procent. Voor die landen is het einde van TPP dus erger dan voor de VS.
Banen
Trump zegt dat door vrijhandelsverdragen als TPP banen verdwijnen naar andere landen. Volgens Steven Brakman, hoogleraar Internationale Economie, is dat maar deels waar. "In sectoren die producten maken waar andere landen beter of goedkoper in zijn, kunnen banen verdwijnen door zo'n verdrag. Maar daar staat tegenover dat er in sectoren waar de VS goed in is banen bijkomen. En per saldo zou TPP juist banen opleveren in de VS."
China
China deed niet mee aan TPP en kan nu profiteren van de mislukking ervan. "TPP was deels ingegeven door wereldpolitieke omstandigheden", zegt Brakman. "De VS vond de opkomst van China vervelend. Dus wilden ze met al die landen in de regio, behalve China, dit verdrag afsluiten. Nu drijft Trump die landen juist in de handen van China. Ze gaan nu wellicht met China een handelsverdrag afsluiten en dan neemt de macht van China toe."
