Sinds 2002 is het aantal psychiatrische patiënten dat tegen hun wil is opgenomen bijna verdubbeld. Dit staat haaks op plannen van de overheid om dwangopname juist terug te dringen.
In 2015 werden er ruim 3000 meer gedwongen opnamen door een rechter opgelegd dan in 2002, in totaal 6516.
De afname in het aantal opvangvoorzieningen is volgens psychiater Niels Mulder een van de oorzaken. Daardoor wordt er vaker naar het laatste redmiddel gegrepen: een dwangopname.
Traumatisch
"Een gevaarlijke ontwikkeling die zich doorzet", zegt Mulder die er onderzoek naar deed. Al jaren pleiten zorgverleners, wetenschappers en ervaringsdeskundigen voor minder dwangopnames omdat het vaak zeer traumatisch is voor patiënten.
In het bestuurlijk akkoord van vier jaar geleden maakte de overheid daarom met de zorg de afspraak om patiënten zoveel mogelijk thuis te behandelen.
Vaak kan dwangopname door meer preventieve zorg bij patiënten thuis worden voorkomen.
Bij sommige patiënten is dwangopname nodig, erkent Mulder. "Als iemand een gevaar vormt voor zichzelf of voor anderen is dwangopname de enige manier om dat te doorbreken."
Maar volgens de psychiater valt er voordat het zover komt een hoop winst te behalen. "Vaak kan dwangopname door meer preventieve zorg bij patiënten thuis worden voorkomen." Maar die zorg staat onder druk.
"Behandeling thuis komt niet voldoende op gang, integendeel die behandeling verschraalt. Daarnaast zijn er minder vrijwillige opnamemogelijkheden omdat alle bedden bezet zijn door gedwongen opnamen. Patiënten raken daardoor in een slechtere toestand, waardoor we ze vaker onder dwang moeten opnemen."
Het is voor mensen lastig tijdig toegang tot zorg of hulp te krijgen.
Patiëntenvereniging Landelijk Platform GGZ maakt zich zorgen over de toename. "We zien dat het voor mensen lastig is tijdig toegang tot zorg of hulp te krijgen. Er zijn wachtlijsten en vaak komt de hulp te laat op gang."
Het ministerie van Volksgezondheid laat weten dat "het uitgangspunt is zo min mogelijk gedwongen opnames". Het ministerie verwacht dat de nieuwe wet Verplichte GGZ en de aanpak van het aanjaagteam verwarde personen daartoe bijdragen.
