Een dwangopname geldt voor veel psychiatrische patiënten als een traumatische ervaring. Dat was ook het geval bij de Roermondse Lilian (54). Zij kampte met angststoornissen en werd meerdere malen tegen haar wil opgenomen.
"Door die gedwongen opnames werd ik alleen maar gekker. Het belangrijkste wat een mens bezit - je vrijheid - wordt van je afgenomen. Dat vond ik vreselijk."
Ik heb traumaverwerking moeten doen voor mijn behandeling. Dat gaat toch nergens over.
Deskundigen dringen al jaren aan op minder dwangopnames. Toch lukt het de overheid en zorg niet om dat aantal terug te dringen. Ten opzichte van 2002 werden er vorig jaar ruim 3000 meer gedwongen opnamen door een rechter opgelegd, in totaal 6516.
Lilian had eerder behandeld willen worden voor haar problemen. Haar dwangopname werkte uiteindelijk averechts, waardoor ze na haar opname opnieuw in therapie moest. "Ik heb traumaverwerking moeten doen voor mijn behandeling. Dat gaat toch nergens over."
Een gedwongen opname is altijd een slecht begin van een behandeling in een kliniek.
Volgens Guy Widdershoven, hoogleraar medische ethiek, is een gedwongen opname altijd een slecht begin van een behandeling in een kliniek.
"Ethisch gezien betekent het dat je iemand zijn vrijheid ontneemt. Daarnaast behandel je een patiënt op een manier die eigenlijk niet past binnen het contact van hulpverlening."
Ook hij pleit voor minder dwangopnames. "Dwangzorg werkt zeer traumatisch, het is ontzettend ingrijpend voor mensen om op deze manier hun vrijheid kwijt te raken."
Lillian werkt inmiddels als opgeleid ervaringsdeskundige. Ze hoopt instellingen te kunnen helpen om minder dwang toe te passen. Preventieve zorg bij patiënten thuis is daarbij belangrijk. "Als je er op tijd bij bent, dan kun je in gesprek blijven met patiënten."
Bij een aantal instellingen in Nederland keert langzaam het tij. In verschillende teams van bijvoorbeeld GGZ Noord-Holland- Noord wordt ingezet op intensieve zorg aan huis en is een afname in het aantal dwangopnames zichtbaar.
