Hennis wil JSF-toestanden voorkomen bij aankoop onderzeeboten
Bij de voorgenomen aankoop van nieuwe onderzeeboten wil minister Hennis van Defensie van begin af aan advies krijgen van externe deskundigen. Zij wil daarmee voorkomen dat het aankoopproces gaat lijken op dat van de JSF, met technische en financiële tegenvallers, zo zei zij in een debat met de Tweede Kamer.
Hennis gaat een adviescommissie benoemen die onder leiding komt te staan van oud-Shelltopman Van der Veer. Ook de Rekenkamer kijkt en rekent van het begin af aan mee.
Een aantal fracties, zoals CDA en SGP, vinden dat het proces door de aanpak van Hennis veel te lang gaat duren. CDA-Kamerlid Knops: "De minister is nu bezig met een nieuw soort polderen." Ook andere fracties roepen de minister op vaart te maken.
Positieve grondhouding
In de Tweede Kamer is inmiddels brede steun voor de aanschaf van nieuwe onderzeeboten, die uiterlijk 2025 de vier Walrusklasse-onderzeeboten moeten vervangen.
De PvdA had in het verkiezingsprogramma 2012 nog de afbouw van de onderzeedienst staan. "Maar de wereld is in twee jaar tijd totaal veranderd", zegt PvdA-Kamerlid Günal. "Wij hebben een positieve grondhouding bij de aankoop." Zij wil nog geen uitspraak doen over het aantal boten en het aankoopbedrag.
Fifty shades of grey
Welke onderzeeboten er gekocht of gebouwd gaan worden, hoeveel en in samenwerking met welke landen staat volgens Hennis ook nog lang niet vast. Dat moet het hele proces juist uitwijzen. Hennis: "Ook voor onderzeeërs zijn er 'fifty shades of grey'."
De VVD wil dat ze bij voorkeur in Nederland worden gebouwd zodat het geld weer 'terugstroomt' naar de Nederlandse economie. Samenwerking met andere landen is voor de VVD geen eis. "Noorwegen en Duitsland willen kleine boten voor langs de kust, Canada is toch nog niet aan vervanging toe en andere landen zijn meer geïnteresseerd in nucleaire onderzeeboten. Dan doen we het maar alleen", zegt VVD-Kamerlid Vuijk.
Vrouwen
Het CDA wil ook snel een nieuwe vervanger voor de oude 'Walrussen' maar die mag niet duurder worden door de aanpassingen voor vrouwelijke bemanningsleden.
Op de huidige onderzeeboten is zo weinig ruimte, dat vrouwen er niet op kunnen dienen. Er is geen plek voor aparte vrouwendouches of slaapruimten. Hennis zou dat bij de nieuwe boten graag anders zien, ook om te kunnen samenwerken met landen die mannen en vrouwen in de bemanning hebben.
Toys for boys
De SP is fel tegenstander van de plannen. "Generaals willen 'toys for boys' maar in de woestijn van Mali heb je er niets aan", zegt SP-Kamerlid Van Dijk. Hij is bang dat de technologie zo snel gaat dat de onderzeeboten binnen de kortste keren achterhaald zijn. Hij ziet het geld, naar schatting 2,5 miljard euro, liever gaan naar defensiepersoneel.
Hennis zegt dat er nog geen sprake is van een besluit. Zij wil dat goed onderzoeken voor een zo breed mogelijk draagvlak in de Tweede Kamer, ook na de verkiezingen in 2017. Hennis: "Ik weet wat er nodig is voor defensie. Ook met het oog op een nieuw kabinet."
