Strijd tussen FBI en Apple: maakt het tech-bedrijf kans?
"De Amerikaanse overheid heeft ons iets gevraagd wat we simpelweg niet hebben en wat wij te gevaarlijk vinden om te maken." Dat schreef Apple-topman Tim Cook vanochtend in reactie op het bevel van de rechter om de FBI toegang te verschaffen tot de iPhone van één van de San Bernadino-daders. Hiermee neemt Apple duidelijk stelling, maar is dat houdbaar?
De rechter wil dat Apple een aangepaste versie van besturingssysteem iOS maakt, zodat het voor de FBI mogelijk wordt om net zo vaak de toegangscode van de telefoon te gokken totdat ze de juiste hebben.
Dat kan nu niet omdat het toestel van de dader zichzelf na tien mislukte pogingen automatisch wist. De rechter wil dat Apple de FBI toegang helpt verschaffen tot dit specifieke toestel.
Achterdeurtje
Dat betekent volgens Apple dat er dus een achterdeurtje moet worden ingebouwd en dat vindt het bedrijf gevaarlijk. Want als zo'n alternatieve versie van iOS in verkeerde handen valt, kan dat grote gevolgen hebben voor een veel grotere groep mensen, betoogt Cook.
De topman vergelijkt deze aangepaste softwareversie met een sleutel die op miljoenen deuren zou passen. "Geen enkel redelijk persoon zou dat accepteren."
Daarnaast stelt Apple volgens The Washington Post dat het ruim vijf jaar zou duren voordat de FBI de telefoon op normale wijze, dus door elke keer een andere code in te voeren, heeft ontgrendeld.
Een cryptografie-expert zegt tegen de krant dat de FBI relatief weinig moeite zal hebben met het ontgrendelen van een wachtwoord dat alleen uit cijfers bestaat, maar dat het vooral moeilijk wordt als het een combinatie van cijfers en letters is.
Het ontgrendelen zou een stuk sneller kunnen als de de telefoon wordt aangesloten op een zogenoemde supercomputer. Je moet dan wel beschikken over een speciale, voor die telefoon unieke code. Die code zit in de telefoon zelf, en Apple zegt geen kopie van de code te hebben.
De open brief van Cook krijgt veel lof en kan volgens Nico van Eijk, hoogleraar informatierecht aan de Universiteit van Amsterdam, grote impact hebben.
"Tim Cook is een invloedrijk figuur en kan in Europa op veel gelijkgestemde reacties rekenen. Hier is, net als in de VS, een discussie gaande over de vraag of bedrijven data moeten kunnen ontsleutelen in opdracht van de opsporingsdiensten.
In Nederland heeft de regering onlangs gezegd dat niet te gaan doen, omdat de software dan ook kan worden misbruikt door criminelen."
Het is de vraag of Apple uiteindelijk zal moeten toegeven aan de FBI. "Ik acht het niet onwaarschijnlijk dat deze zaak doorgaat tot de hoogste rechtbank in de VS, de Supreme Court."
"Daar moeten worden afgewogen of de data op de telefoon belangrijker is dan uitingsvrijheid. Daarvoor moet de FBI duidelijk maken dat de data op die telefoon echt heel belangrijk is. Ik vraag me af of dat lukt."
PR-stunt
Voorlopig lijkt het er op dat Apple niks hoeft te doen met de uitspraak, zegt advocaat Carl van der Zandt, die in New York werkt. "De uitspraak is gedaan door een assistent-rechter, Apple zal nu naar de hoofdrechter stappen, in feite is dat een hoger beroep. Tot de zaak daar dient, hoeven ze niet mee te werken."
Verder leest Van der Zandt de brief vooral als een pr-stunt van Apple. "Het komt erop neer dat Apple er veel meer van maakt dan de rechter in feite nu zegt. De rechter draagt Apple alleen op de FBI te helpen toegang te krijgen tot deze specifieke iPhone. Ik denk dat ze hiermee gaan proberen om allerlei belangengroepen te mobiliseren om er zo een politiek debat over te voeren. Maar als de rechter uiteindelijk besluit dat ze moeten meewerken met de FBI dan moeten ze het doen."
Andere oplossing
Het zou ook kunnen zijn dat Apple en de FBI er uiteindelijk op een andere manier uitkomen, denkt Menno Weij van advocatenkantoor SOLV. "Het bevel van de rechter gaat ver, dus ik snap de reactie Cook. Het bevel biedt Apple wel expliciet de mogelijkheid om een alternatief aan de FBI aan te dragen, en ik lees de brief van Cook ook zo dat hij daarop voor sorteert."
Naar verluidt heeft Apple in het verleden wel meegewerkt aan dit soort onderzoeken. Zo meldde techsite CNET in 2012 op basis van een bron bij de politie dat Apple opsporingsdiensten al zo'n drie jaar hielp bij het omzeilen van het ontgrendelscherm.
Toentertijd hadden de besturingssystemen (iOS 6 en 7) nog niet de standaard versleuteling die telefoons nu wel hebben.
Het bevel biedt Apple wel expliciet de mogelijkheid om een alternatief aan de FBI aan te dragen.