België heeft alles wat Nederland nu niet heeft

Van het lachertje van Europa naar de nummer één van de wereld. Het Belgische voetbalelftal verkeert momenteel in hogere sferen. In Nederland bewandelen we in de tussentijd de omgekeerde weg. Zelfs de branie hebben de Rode Duivels van Oranje afgepakt.

“België heeft een fantastische kern. Niet alleen een A-kern, maar ook een B-kern”, stelt Henk Houwaart, jarenlang trainer bij onze zuiderburen en daardoor kenner van het Belgische voetbal. “Het zijn allemaal topspelers die in buitenlandse competities spelen, met name Engeland. Ze staan eerlijk op de eerste plaats. Het is een eer voor België.“

De Rode Duivels kroonden zich dinsdag door een 3-1 zege op Israël tot groepswinnaar in hun EK-kwalificatiegroep en staan door die overwinning vanaf 5 november op de eerste plaats van de FIFA-ranking. Het contrast met Nederland, in 2011 nog nummer 1 op de FIFA-lijst, kan niet groter. Voor de Belgen lijken de hoogtijdagen aangebroken, voor Oranje doemt een déjà vu met de vroege jaren tachtig op.

De Belgen kenden zo’n donkere periode tussen de WK’s van 2002 en 2014. “We hebben een lange weg afgelegd”, zegt de Belgische sportjournalist Armand Schreurs. “We komen uit een periode, toen René Vandereycken onze trainer was, dat geen enkele tv-zender onze beelden kocht.”

Geen prestaties, geen interesse

Het is echt zo: de populariteit van de nationale ploeg was begin deze eeuw zo laag, dat niemand de interlands wilde uitzenden. Het EK-kwalificatieduel met Kazachstan in 2006, een oefeninterland met Duitsland in 2008: er was geen interesse voor.

De prestaties van de Belgen waren daar ook naar: de WK’s van 2006 en 2010 en de EK’s van 2004, 2008 en 2012 werden misgelopen. Op de FIFA-ranglijst bivakkeerden de Belgen rond de zestigste plaats, waar Nederland een vaste kracht was in de toptien.

Maar dat er enige hoop gloorde voor de Belgen bleek in 2007 tijdens het EK onder 21 in Nederland. Waar de A-ploeg van bondscoach Vandereycken dat jaar vijf wedstrijden op rij verloor, waaronder een 0-4 tegen Portugal en een 0-2 tegen Finland, viel Jong België in positieve zin op.

De Belgen reikten tot de halve finales en plaatsten zich daardoor voor de Olympische Spelen van 2008, waar de vierde plaats werd behaald. De selectie telde grote talenten als Vincent Kompany, Jan Vertonghen en Marouane Fellaini. Mannen die nu belangrijk zijn voor het grote België.

Jong Oranje werd in 2007 Europees kampioen. Maar van de selectie uit die tijd zijn alleen de reservekeepers Kenneth Vermeer en Tim Krul tegenwoordig bij het Nederlands elftal te vinden. De rest is vergeten. Eén speler van toen maakt nog wel kans op het EK: Haris Medunjanin, die Bosnië-Herzegovina dinsdag met twee goals persoonlijk naar de play-offs schoot.

“Tja, dan weet je al genoeg”, reageert Houwaart. Veel Belgische talenten maakten tien jaar geleden via regionale opleidingscentra de overstap naar grote buitenlandse clubs. “Ze zijn met goede trainers en een goede opleiding klaargestoomd voor de A-ploeg. En bij buitenlandse topclubs is het niveau toch twee, drie trappen hoger dan in het Belgische voetbal.”

Sportjournalist Schreurs beaamt dat. “Het is zelfs zo dat een aantal spelers nooit in België een basisplaats heeft gehad. Die waren al weggeplukt toen ze nog in de jeugd zaten. Vertonghen, Alderweireld en Vermaelen bij Ajax bijvoorbeeld. Een paar in Engeland, een paar in Frankrijk. Hazard hebben we bijvoorbeeld nooit in België aan het werk gezien.”

En nu zijn de Belgen nummer 1 van de wereld en bovendien, met een waarde van ruim 322 miljoen euro, de duurste ploeg van de wereld. “Je moet natuurlijk ook een tikkeltje geluk hebben”, zegt Houwaart. “Het is een gouden generatie met heel veel kwaliteit. Een beetje wat Nederland vroeger had. Maar wij hebben dat niet meer.”

“Sneijder, Huntelaar, Van Persie, ze lopen een beetje op hun einde. Maar de Belgen staan nu juist op. Debruyne, Mertens, Hazard, en dan zitten er ook nog jongens op de bank die het verschil kunnen maken. De eerstkomende acht jaar zitten de Belgen wel safe.”

Branie en lef

Voor Oranje is het volgens Houwaart te hopen dat er over twee, drie jaar verbetering optreedt. “Maar je hebt dan wel een bondscoach nodig die ziet wat er nodig is. De achterhoede is bijvoorbeeld zo zwak.”

Wat de Belgen tegenwoordig ook hebben, en Nederland niet, is zelfvertrouwen. Dat bleek al uit de zelfverzekerde toespraak van aanvoerder Kompany na de zege op Israël in Brussel. “De branie is er nu ook, en lef”, stelt Houwaart. “Ze zijn voor niemand bang en dat was tien jaar geleden wel anders. Dat is juist zo goed, ze hebben een grote bek.”