Ook in Nederland worden systemen van dieselauto's zo aangepast dat ze tijdens tests schoner zijn dan op de weg. Dat blijkt uit een onderzoek dat TNO in 2013 uitvoerde in opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Milieu. De aanpassingen gebeurden bij verschillende merken; namen worden in het rapport niet genoemd.
Bij het onderzoek bleek dat verschillende autofabrikanten systemen zo afstellen dat ze "tijdens rij-omstandigheden die optreden bij een test functioneel zijn, maar onder praktijkomstandigheden om economische redenen (gedeeltelijk) worden uitgeschakeld", zo staat in de rapportage van TNO.
Financiële motieven
In de Verenigde Staten heeft Volkswagen software gebruikt die testsituaties herkende. In het rapport beschrijft TNO een praktijk die daar erg op lijkt. "Het is mogelijk om de emissiecontrole-systemen zo te optimaliseren dat de auto tijdens de test lage emissies heeft en tijdens ritten op de weg niet."
Bij de test werden vooral duurdere middenklassers getest van verschillende fabrikanten. De meeste auto's waren op de weg veel vuiler dan uit de testen bleek, slechts één dieselauto voldeed wel aan de verwachtingen.
TNO vermoedt dat er wordt gesjoemeld om financiële motieven. "Vermoedelijk is een optimalisatieslag van kosten de reden geweest dat de huidige Euro 6 voertuigen in de praktijk slechter presteren."
Giftige stoffen
Ook in een onderzoek van afgelopen mei constateert TNO dat de nieuwe Euro 6 diesels tijdens een keuring voldoen aan de normen, maar dat als de auto op de weg wordt getest de uitstoot van het giftige stikstofoxide, NOx, veel hoger is. "De instellingen en afstellingen zorgen ervoor dat de systemen op de weg minder werkzaam of helemaal niet werkzaam zijn."
Deskundigen wijzen erop dat het verminderen van NOx vaak leidt tot een hoger verbruik. Dat zou een reden kunnen zijn waarom het systeem op de weg wordt uitgezet.
In totaal heeft TNO over de afgelopen jaren zestien auto’s getest. Alle auto’s voldeden in het laboratorium aan de eis van stikstofoxide van 80 mg/km. Maar op straat bleef geen enkel voertuig onder dit maximum. De uitstoot per kilometer van het giftige NOx was in sommige gevallen tien tot duizend keer de limiet.
Officiële testen
Ook Europese onderzoekers constateerden in 2013 al dat moderne diesels voorzien waren van sensoren en elektronische componenten die signaleerden wanneer laboratoriumtesten beginnen. Die systemen waren volgens de Europese onderzoekers in staat om emissiecontrolesystemen te "activeren, moduleren, vertragen, of te deactiveren".
De onderzoekers pleiten voor officiële testen op de weg om een einde te maken aan deze manipulatie van de resultaten. Ook TNO en de Nederlandse overheid hebben zich daar de afgelopen jaren voor ingezet.
De apparaten die bedoeld zijn om de resultaten bij de testen te manipuleren zijn in Europa sinds 2007 verboden. Maar omdat auto’s voor de officiële goedkeuring niet getest worden op de openbare weg, zijn de slechte resultaten op de weg nooit een reden geweest geen goedkeuring te geven.
Niet bewust
Het ministerie van Milieu en Infrastructuur zegt in een reactie dat ze niet op de hoogte waren van bewuste manipulatie van emissiegegevens. Het ministerie heeft in het rapport niet gelezen dat er bewust aan systemen is gesleuteld of dat ze zijn uitgeschakeld.
Brancheorganisatie RAI is op de hoogte van de TNO-rapporten maar wil nog niet reageren. Komende week voert de organisatie gesprekken met onder meer staatssecretaris Mansveld.