Het idee
Spooksteden en krimpgebieden hebben inwoners nodig, en vluchtelingen een nieuw thuis. Het klinkt als de ideale oplossing. Vluchtelingen in spooksteden plaatsen gebeurt al langer in Amerika. De komst van vluchtelingen heeft de steden Minneapolis en Utica nieuw leven ingeblazen. En ook Detroit, waar de laatste jaren een miljoen inwoners is weggetrokken, heeft interesse: er worden plannen gemaakt om 50.000 Syriërs naar de stad te brengen.
Ook een aantal Duitse steden en dorpen zien vluchtelingen als oplossing voor de teruglopende inwonersaantallen. De mooi gelegen Duitse stad Goslar in de deelstaat Niedersachsen bijvoorbeeld. Daar staat zo'n 10 procent van de woningen leeg omdat de bevolking terugloopt.
Vluchtelingen zijn in eerste instantie een kans, niet een last.
De burgemeester van Goslar, Oliver Junk, denkt dat als daar vluchtelingen in zouden komen en als ze op den duur ook echt zouden integreren, het een boost kan geven aan de lokale economie. In de Süddeutsche Zeitung zegt Junk: "Vluchtelingen zijn in eerste instantie een kans, niet een last."
Mooi plan op papier, maar is het in de praktijk ook haalbaar? Drie experts benoemen de voor- en nadelen, de kansen en de valkuilen.
Wat is er goed aan dit plan?
Opvallend is dat alle experts redelijk enthousiast zijn. "We moeten vluchtelingen niet alleen als gelukzoekers zien. We moeten een win-win situatie creëren", zegt Alexander Betts. "Het belangrijkste is dat ze ergens kunnen werken. Dat kan met dit plan."
Ook Han Entzinger vindt het een interessant plan en noemt het "best realistisch". “Als je kansrijke vluchtelingen hebt dan kan er zeker economische bloei komen", zegt hij. "Je ziet het ook bij Iraanse vluchtelingen in Nederland. Die zijn relatief gezien erg succesvol."
“Dit is een mooi idee als het goed wordt uitgevoerd", gelooft Demetrios G. Papadementriou. "Het werkt als het om plekken gaat waar weinig mensen willen wonen maar waar wel goede economische kansen zijn.”
Alexander Betts is hoogleraar vluchtelingen- en migratiestudies aan de Universiteit van Oxford.
Demetrios G. Papademetriou is de directeur van de Migration Policy Institute: een denktank in Washington.
Han Entzinger is emeritus hoogleraar migratie- en integratiestudies aan de Erasmus Universiteit Rotterdam.
We moeten vluchtelingen niet alleen als gelukzoekers zien. We moeten een win-win situatie creëren.
Wat is er niet goed?
"Je moet niet alle vluchtelingen op een kluitje zetten", zegt Entzinger. "En het is ook belangrijk om na te denken waar je ze plaatst. Inwoners van krimpregio’s kunnen vluchtelingen ook als een bedreiging gaan zien.”
Volgens Papadementriou is het ook belangrijk dat er een goed selectiesysteem komt. "De vluchtelingen moeten goed bij de lokale bevolking passen.” Hij noemt het dan ook een langetermijnplan. “Je moet gaan selecteren wie waar geplaatst wordt. Waar gaan de Syriërs naartoe en waar zetten we de Afghanen neer? Dat selecteren duurt lang. De meeste vluchtelingen zullen eerst jaren dus in een vluchtelingenkamp zitten."
Is het haalbaar?
Als er een goed plan komt wel, zeggen de experts. Het is in ieder geval een mogelijke oplossing voor een (klein) deel van de vluchtelingen.
95 procent van de vluchtelingen zit vast in de buurlanden van Syrië. Meer investeren in de vluchtelingenkampen daar is belangrijk, zeggen de experts. "Die kampen kunnen ook uitgroeien tot steden met een bloeiende economie", zegt Betts. "Je moet vluchtelingen weer de macht over hun eigen leven geven. Geef ze werk op een veilige plek en dan redden ze zichzelf."