We appen terwijl we tv kijken, versturen mailtjes tijdens vergaderingen en checken tussen alle bedrijven door ook nog de hele dag Facebook. We multitasken meer dan ooit. En dat heeft invloed op ons gedrag en ons brein.
Verschillende recente studies laten zien dat onze werk- en studieprestaties lijden onder het vele multitasken. We zijn langzamer en maken meer fouten. Maar ermee stoppen is zo makkelijk niet.
In Nieuwsuur test verslaggever Eelco Bosch van Rosenthal hoe goed hij verschillende dingen tegelijkertijd kan doen en spreekt hij met neuropsychiater Theo Compernolle en hoogleraar onderwijspsychologie Paul Kirschner.
Smartphone
Het is slechts zeven jaar geleden dat de eerste moderne smartphone zijn intrede deed, maar ruim driekwart van de Nederlanders heeft er inmiddels een in zijn broekzak. Met de snelle ontwikkeling van de technologie hebben we nu altijd en overal toegang tot de wereld. De verleiding om even snel tussendoor iets anders te doen is groot en we multitasken meer dan ooit.
Inefficiënt
Volgens neuropsychiater Theo Compernolle hebben we nog niet goed geleerd hoe we om moeten gaan met het grote aanbod aan afleiding: "Veel mensen denken dat ze kunnen multitasken, maar dat is een illusie. Ons brein is daar simpelweg niet toe in staat. Niemand kan twee denkprocessen tegelijk uitvoeren."
Het gevolg is dat we voortdurend heen en weer switchen tussen verschillende taken. "We verliezen tijd en informatie bij dit switchen en het kost ons veel meer energie. Het is dus compleet inefficiënt", zegt Compernolle.
De smartphone wakkert de drang aan om alles te doen behalve te leren. Door die afleiding nemen kinderen de lesstof gewoon niet op.
Afleiding
Op de helft van de Nederlandse scholen mag de smartphone mee de klas in. Dit tot groot ongenoegen van hoogleraar onderwijspsychologie Paul Kirschner. Volgens Kirschner is de smartphone een grote bron van afleiding.
Er is niets op tegen om technologie in te zetten als het helpt bij het leren, maar de smartphone wakkert de drang aan om alles te doen behalve te leren. Door die afleiding nemen kinderen de lesstof gewoon niet op.”
Meer fouten
Kirschner deed onderzoek naar studenten die Facebooken tijdens het leren. Hij vergeleek een groep studenten die zei vaak sociale media te gebruiken tijdens het leren met een groep die dat weinig deed. De eerste groep maakte meer fouten en scoorde gemiddeld een heel cijfer lager op een vak.
Als het aan Kirschner ligt, gaan alle mobieltjes de klas uit als er gewerkt moet worden. "Vroeger had je ook wel wat afdwalende kinderen die uit het raam keken. Maar nu is het moeilijk om kinderen te vinden die niet met hun telefoon bezig zijn tijdens de les." Kirschner vindt dat scholen hier duidelijke afspraken over gaan maken.
Verslavend
De reden dat we dit inefficiënte gedrag vertonen heeft volgens neuropsychiater Compernolle een aantal redenen. De eerste is dat we er kleine kickjes van krijgen. "Steeds als we iets nieuws zien, een spelletje winnen, berichtjes krijgen en likes, krijgen onze hersenen een shotje dopamine. Dat is een stofje dat een rol speelt bij het ervaren van genot. We willen steeds meer van dat stofje, dus gaan steeds op zoek naar nieuwe prikkels. Het werkt verslavend, net als drugs."
Een andere reden voor het veelvuldig bekijken van nieuwssites, sociale media en email is de angst om iets te missen: 'FOMO' (The fear of missing out). "Mensen die een tijd geen toegang hebben tot hun mobiel kunnen zich werkelijk angstig gaan voelen en onrustig. Ze gaan gedrag vertonen dat typische verslaafden ook vertonen", zegt Compernolle.
Aandachtseconomie
App-bouwers, reclamemakers, websites, iedereen vecht om onze aandacht. Dat zegt Frank Kresin van Waag Society, een kennisinstituut op het gebied van nieuwe technologie.
Hij legt uit dat onze aandacht tegenwoordig gewoon geld waard is. "We leven in een aandachtseconomie. Er zijn nu vier miljoen apps en al die makers willen dat jij jouw aandacht op hun app richt. Ze gebruiken kennis uit de psychologie om dat voor elkaar te krijgen."
Hooked
Kresin vertelt over het boek Hooked, dat op dit moment een hit is in Sillicon Valley. Het leert ondernemers hoe je gebruikers in vier stappen 'verslaafd' maakt aan hun product. "Het is geen toeval dat je zo vaak op Facebook kijkt, het zijn goed uitgedachte producten die zijn ontworpen om jouw gedrag te sturen", zegt Kresin.
"Het is de bedoeling dat je een product gaat gebruiken uit gewoonte, zonder dat je er eigenlijk nog echt bij nadenkt." Hebben we dan nog wel een vrije wil? En hoe moeten we dan wel met deze technologische ontwikkelingen omgaan?
Volgens Theo Compernolle is het heel simpel: "Daar is een speciale knop voor op je telefoon. Je hoeft hem maar 4 seconden in te drukken. Uit. Je moet er voor kiezen om je zo nu en dan radicaal los te koppelen. En gewoon even 45 minuten werken aan een taak zonder je te laten onderbreken."