Vergeleken bij de huidige ophef over Griekenland was er in 2000 opvallend weinig aandacht voor Griekenland en de euro. In dat jaar was er discussie of Griekenland wel aan de voorwaarden voldeed om toe te treden tot de muntunie.
Volgens toenmalig minister van Financiën Gerrit Zalm voldeed Griekenland aan de voorwaarden. Anderen zeggen dat Griekenland cijfers gemanipuleerd heeft en op puur politieke gronden is toegelaten tot de euro.
In Nieuwsuur vanavond oud-politici over de toetreding van Griekenland tot de euro. Europa-correspondent Saskia Dekkers is vandaag in Athene, waar de verdeeldheid onder de bevolking groeit. De burgemeester, die geen vriend is van Premier Tsipras, geeft een persconferentie over de problemen in zijn stad.
Griekenland bij de euro
In mei 2000 debatteerde minister Zalm met de Tweede Kamer over de toetreding van Griekenland tot de muntunie. Geen enkele krant besteedde die dag aandacht aan de discussie, behalve het Financieele Dagblad, waarin het CDA een opinieartikel schreef.
“Griekenland nu niet bij de EMU”, kopte de krant. Toenmalig CDA-Kamerlid Henk de Haan ging daarmee in tegen de opvatting van minister Zalm, die zei dat de prestaties van Griekland “buitengewoon indrukwekkend” waren.
De Haan: "Ik vraag me af waarom iedereen zo gek was om achter de ministers van Financien aan te sjouwen. Zij zeiden dat Griekenland goed scoorde, maar dat kon niet. Het was onbegrijpelijk. Later heb ik uitgezocht hoe het zat en er bleek een A4-tje te zijn met statistieken waarvan iedereen dacht dat het gecheckt was. Dat was niet zo.”
Was het besluit om Griekenland toe te laten tot de euro gebaseerd op foutieve informatie? De Haan: “Ik heb de indruk dat de ministers van Financiën overstemd werden door de regeringsleiders. Het was een louter politiek besluit."
Voorwaarden van elastiek
Frits Bolkestein was eurocommissaris in 2000. “De machthebbers waren een stelletje romantici. Zalm moest wel voor de toetreding van Griekenland tot de euro zijn omdat de regeringsleiders dat wilden”, zegt Bolkestein.
Volgens de oud-politicus werd er in de Europese Commissie nauwelijks gesproken over de toetreding van Griekenland. Ook Willem Vermeend, toenmalig staatssecretaris van Financiën, bevestigt dat de discussie in 2000 volledig gebaseerd was op politieke overwegingen. “De voorwaarden waren van elastiek. Het was een politiek besluit. Dan knijp je soms je ogen dicht, zo gaat dat.”
Slechtse jongetje van de klas
Een van de veelgenoemde verklaringen voor de toetreding van Griekenland tot de euro, is de toetreding van Italië. Italië voldeed ook niet aan de voorwaarden en werd toch lid van de muntunie. Als een van de Founding Fathers van Europa, wilden de eurolanden Italië erbij hebben.
Bolkestein: “Frankrijk wilde niet het slechtste jongetje van de klas zijn en zorgde dat Italië ook toetrad tot de euro.”
