Gebrek aan medisch onderzoek gericht op vrouwen 'doodzonde'

Artsen weten te weinig over het vrouwenlichaam en in het onderzoek naar nieuwe medicijnen is er niet genoeg aandacht voor vrouwen. Dat bleek uit een Kennisagenda die vandaag werd aangeboden aan minister Schippers van Volksgezondheid.

Vrouwen slikken veel meer medicijnen dan mannen, maar die middelen zijn niet op hen getest. Dat gebeurt doorgaans op gezonde mannen, omdat het onderzoek bij vrouwen lastiger (en duurder) is door de wisselende hormoonspiegel. Het gevolg is dat vrouwen meer bijwerkingen hebben van hun medicijngebruik of dat middelen niet naar behoren werken. Dit is onder meer het geval bij een medicijn tegen hoge bloeddruk en bij vrouwen met migraine.

Hoge bloeddruk

730.000 vrouwen en een half miljoen mannen slikken plastabletten tegen hoge bloeddruk. Die middelen hebben als mogelijke bijwerking dat patiënten een zouttekort kunnen krijgen, waardoor ze ernstige hoofdpijn kunnen krijgen of verward kunnen raken. Vrouwen krijgen daar vier keer vaker last van dan mannen, maar er is nooit onderzocht waarom.

Ziekenhuisapotheker Loes Visser van het Haga Ziekenhuis zit ondertussen met vragen waarop ze geen antwoord krijgt. "Is het medicijn in een vrouwenlichaam effectiever, zodat een lagere dosering eigenlijk genoeg is? Of zijn plasmiddelen minder geschikt voor vrouwen omdat ze de mineralenbalans meer beïnvloeden?" Maar een alternatief voor plasmiddelen is er niet.

Migraine

Ook bij migrainepatiënten zijn er grote verschillen tussen mannen en vrouwen, maar zijn er geen genderspecifieke middelen ontwikkeld. Schommelingen van de hormoonspiegel spelen een grote rol bij migraine, een vorm van ernstige hoofdpijn die drie keer vaker voorkomt bij vrouwen dan bij mannen.

Hoewel de rol van hormonen bij iedereen bekend is, bestaat er volgens farmacoloog Antoinette Maassen van den Brink (Erasmus MC) geen enkel geneesmiddel dat nu juist iets probeert te doen aan die invloed van hormoonspiegels op het optreden van migraine. "Lange tijd is het weinig hip geweest om onderzoek te doen naar zoiets als menstruatie, waarvan iedereen alles wel van dacht te weten."

Daarnaast gaan lang niet alle migrainepatiënten met hun klachten naar de dokter, waardoor er te weinig werd behandeld. "Ze denken: mijn moeder had het ook, net als mijn oma en mijn tante. Het hoort nou eenmaal bij het vrouw zijn, denken ze. Of: de dokter kan er toch niets tegen doen."

Doodzonde, vindt Maassen van den Brink, want het gaat om jonge vrouwen in de bloei van hun leven. "Alles bij elkaar ligt zo’n vrouw een aantal jaren van haar leven in een donkere kamer brakend in bed. Het is te gek om los te lopen dat daar geen gerichte therapie voor is."

Als het aan Women Inc. ligt, dat het initiatief nam voor de Kennisagenda, komt er snel meer medisch onderzoek specifiek gericht op vrouwen.