Geheim Oekraïne-verslag over neerschieten Antonov openbaar
Het VPRO-programma Argos heeft het verslag in handen van de diplomatieke bijeenkomst waarop Nederland vlak voor de ramp met de MH17 is bijgepraat over de gevaren in het Oekraïense luchtruim.
Het is een verslag van de Nederlandse diplomate die erbij was en die het meteen na het overleg in Kiev naar Den Haag heeft gemaild. Tijdens de briefing werd verteld dat een Antonov-vrachtvliegtuig op 6200 meter boven het oorlogsgebied in het oosten van Oekraïne was neergehaald met een Russische luchtdoelraket.
Het kabinet heeft tot nu toe geweigerd het verslag van de bijeenkomst op 14 juli openbaar te maken.
Uit de notulen blijkt dat de Oekraïense regering er toen al van uitging dat Rusland achter het neerschieten van de Antonov zat. "De Antonov kan alleen met Russisch materieel of door Russische eenheden zijn beschoten, aangezien separatisten zelf niet over dit soort anti-aircraft-wapens beschikken", schrijft de Nederlandse diplomate in haar verslag.
Waarschuwing
Na de bijeenkomst werd de minimale vlieghoogte opgehoogd naar 9,7 kilometer, maar dat voorkwam de MH17-ramp niet. De vraag is of de regering luchtvaartmaatschappijen had moeten waarschuwen om niet meer over Oekraïne heen te vliegen.
Wapendeskundige Siemon Wezeman zegt tegen Argos: "Bij het ministerie van Defensie zitten voldoende mensen die weten waar je het over hebt, wat daar aanwezig is en wat dus de consequenties zijn. Die kunnen zeggen: kijk hier is iets mis, hier is een gevaar voor vliegtuigen die daar rondvliegen."
De briefing werd gedaan door de Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken Klimkin en werd bijgewoond door enkele tientallen westerse diplomaten, onder wie de plaatsvervangend chef-de-poste van de Nederlandse ambassade. Zij stuurde haar verslag op 14 juli om 16.52 uur naar de ministeries van Defensie en Buitenlandse Zaken.
Openlijke steun
Klimkin sprak op de bijeenkomst over een "nieuwe en kritieke" situatie in het oosten van Oekraïne. Er werd uitgebreid bewijs getoond dat Rusland openlijk militaire steun verleende aan de separatisten en zich ook openlijk bewoog op Oekraïens grondgebied.
Het ging om Russische tanks, pantservoertuigen en militairen. Als voorbeeld noemde Klimkin het neerschieten, eerder die dag, van een Antonov van de Oekraïense luchtmacht.
Niets te verwijten
Deskundigen constateren in Argos dat het verslag goeddeels overeenkomt met de feiten die het kabinet de Tweede Kamer meedeelde.
Defensiespecialist Rob de Wijk en oud-minister Ben Bot vinden dat nu kan worden vastgesteld dat Nederland niets te verwijten valt. Het verslag bevat volgens hen geen informatie die had moeten leiden tot een waarschuwing aan KLM en andere luchtvaartmaatschappijen.
CDA-Kamerlid Omtzigt stelt vast dat minister Koenders niet heeft gelogen, maar dat had hij graag zelf aan de hand van het verslag willen beoordelen. Samen met D66-Kamerlid Sjoerdsma zal hij opnieuw vragen stellen aan het kabinet.