Journalisten onder vuur in Oekraïne: 'Rond Kiev is het levensgevaarlijk'
In de stad Irpin, vlakbij Kiev, is de Amerikaanse journalist Brent Renaud om het leven gekomen. Dat bevestigt The New York Times, waarvoor Renaud in het verleden heeft gewerkt. De freelance documentairemaker was met een collega aan het werk toen ze beschoten werden. Ze werkten aan een documentaire over de wereldwijde vluchtelingencrisis voor Time.
Op beelden opgenomen in een ziekenhuis in Kiev vertelt cameraman Juan Arredondo dat hij en Renaud in Irpin waren om vluchtelingen te filmen. Nadat iemand hun een lift had aangeboden en ze voorbij een controlepunt waren, werd hun auto beschoten.
Volgens Arredondo werd Renaud in de nek geraakt:
Het was niet de eerste keer dat journalisten in Oekraïne onder vuur werden genomen. Op 28 februari schoten Russische troepen vlakbij Kiev op een team van de Britse zender Sky News. Volgens Sky News werd een correspondent in zijn onderrug geraakt en een cameraman tweemaal getroffen in zijn kogelvrije vest. Beide mannen raakten niet levensgevaarlijk gewond.
De Britse journalisten riepen tijdens de beschieting dat ze van de media waren. Ook droegen ze kogelvrije vesten waar duidelijk 'press' op stond.
De Zwitserse freelancer Guillame Briquet overkwam iets soortgelijks: zijn auto waar duidelijk 'press' op stond, werd op 6 maart in het zuiden van Oekraïne beschoten. Mannen die zeiden dat ze Russische soldaten waren beroofden de journalist vervolgens van zijn paspoort, apparatuur en geld.
De situatie is op dit moment verraderlijk voor zowel burgers als journalisten, stelt NOS-veiligheidscoördinator Peter ter Velde in het NPO Radio 1-programma NOS Langs de Lijn. "Het is een onoverzichtelijke oorlog, zeker in de buitenwijken van Kiev, waar het front steeds verschuift."
Ter Velde heeft veel contact met vooral buitenlandse journalisten die rond Kiev aan het werk zijn en spreekt ook dagelijks met veiligheidscoördinatoren van andere mediaorganisaties, waaronder CNN, de BBC en de New York Times.
"Journalistieke organisaties schatten constant in waar ze hun mensen nog heen kunnen sturen. Rond Kiev is het nu levensgevaarlijk. De ene dag kun je een weg nog berijden en de volgende dag niet meer. Ook in Marioepol en Charkov, waar we nu veel over horen, is het ontiegelijk gevaarlijk."
Freelance journalisten hebben doorgaans niet de informatie en steun van een grote mediaorganisatie achter zich. Dat kan extra risico met zich meebrengen, zeker voor journalisten die weinig ervaring hebben met verslaggeving vanuit conflictgebieden. Toch denkt Ter Velde niet dat de omgekomen Renaud en zijn collega onnodige risico's hebben genomen. "Ik weet natuurlijk niet hoe die twee daar opereerden. Maar Brent was zeer ervaren."
