Amerikaanse autoriteiten en hun zorgen om stablecoins: vijf vragen en antwoorden
Het Amerikaanse ministerie van Financiën kwam deze week met een alarmerend rapport over de risico's van stablecoins, het zogenaamde stabiele broertje van fluctuerende digitale munten als bitcoin en ethereum. Zogenaamd: want stablecoins, die qua waarde gekoppeld zijn aan de euro of dollar, zijn niet altijd zo stabiel als hun naam doet vermoeden en dat moet veranderen, aldus het ministerie.
Zo willen ze dat verstrekkers van stablecoins zich gaan houden aan de regels van banken. Anders zou het weleens kunnen leiden tot problemen voor beleggers en zelfs hele financiële markten, vrezen zij. Wat is er aan de hand en wat zijn stablecoins?
Allereerst: wat zijn stablecoins?
Beleg je in cryptomunten, dan is de kans groot dat je een keer een stablecoin hebt gehad, zegt Teunis Brosens, cryptomuntspecialist bij ING. "Je hebt hem dan gebruikt als betalingsmiddel toen je wilde overstappen naar een andere cryptomunt die je gebruikt als investering."
Want dat is waar stablecoins vooral voor worden gebruikt: als betalingsmiddel waarmee je snel en goedkoop andere cryptomunten kan kopen en verkopen zonder dat er een tussenpartij zoals een bank voor nodig is. Zoals The New York Times het zegt: stablecoins vormen een brug tussen geld uit de oude wereld en crypto uit de nieuwe wereld.
"Je gebruikt het als je van de ene naar de andere crypto switcht omdat je bijvoorbeeld verwacht dat de ene gaat dalen in waarde. Dan stop je je geld in een stablecoin, waarvan de waarde overeenkomt met fiat valuta", aldus Brosens.
Waarin verschilt de stablecoin van andere cryptocurrency?
Het verschil met cryptomunten zoals bitcoin en ethereum is dat de waarde van een stablecoin niet op en neer schiet. De waarde van de stablecoin daalt of stijgt alleen als de 'echte' dollar of euro in waarde fluctueert. En dus niet, zoals bijvoorbeeld bij de bitcoin, wanneer Elon Musk erover tweet.
Simon Lelieveldt, expert betalingsverkeer legt uit: "Het verschil met andere cryptomunten is ook dat stablecoins altijd een uitgever hebben. Er is dus iemand die hem op de markt brengt. Bitcoin niet, die ontstaat door een technisch proces." Qua uitgevers kan je denken aan investeringsbedrijven, maar ook overheden en zelfs techplatforms. Zo wilde Facebook stablecoin Libra - later gedoopt Diem - op de markt brengen.
Wat is er nu aan de hand?
In oktober bedroeg de marktwaarde van de grootste aan de dollar gekoppelde stablecoins samen meer dan 127 miljard dollar. Een stijging van bijna 500 procent ten opzichte van de voorgaande twaalf maanden. Deze coins spelen dus een steeds belangrijkere rol, maar ze zijn tot nu toe niet gereguleerd.
Brosens: "Zo kreeg het bedrijf achter een van de oudste en grootste stablecoins - Tether dit jaar al twee keer een boete omdat ze in het verleden niet eerlijk waren over de dekkingsgraad: voor elke dollar stablecoin die ze hadden uitgegeven, bleek dat ze geen volledige 'echte' dollar in bezit hadden."
Er zijn ook uitgevers van stablecoins die het netter doen, zegt de cryptovolger bij ING, zoals die van USD Coin. "Dat moet ook, want de belofte van een stablecoin is dat hij net zo goed is als een echte dollar. En als je hem als belegger wilt verkopen en er een 'echte' dollar voor wilt terugkrijgen, dan moet dat ook kunnen."
Zijn de zorgen terecht?
Stablecoins zijn een wereldwijd fenomeen, maar de grote spelers zitten in de VS of hebben hun munt gekoppeld aan de dollar. En daar zitten ook de grootste zorgen, zegt Lelieveldt.
Het grootste risico, zeggen deskundigen, is dat er een dag komt waarop er twijfel ontstaat onder beleggers over of de stablecoin die zij bezitten echt die dollar waard is die de uitgever zegt dat het is. Willen zij massaal hun geld terug, dan krijg je een bankrun: rijen voor de geldautomaat dus, maar dan digitaal.
"Dat levert een enorme druk op voor de uitgever die het geld moet ophoesten. Als dat geld vaststaat in allerhande bedrijven die zijn geregistreerd op eilandjes in de Atlantische oceaan, zoals bij Tether, dan wordt dat een probleem. Beleggers kunnen dan fors verlies lijden", zegt Brosens.
Dat kan ook uitstralen naar financiële markten. "Een crisis komt altijd onverwacht. Als beleggers hun geld niet terugkrijgen en zij onderling stablecoins tegen bodemprijzen proberen te verkopen, kunnen op andere markten de prijzen van aandelen ook gaan duiken en dat kan leiden tot grootschalige paniek", zegt Brosens.
Hoe zit het in Nederland?
Ook in Nederland zijn stablecoins, net als andere crypto's, niet gereguleerd. Daarom is er Europese regelgeving in de maak waarmee vanaf 2023 in ieder geval een deel van de cryptomarkt onder toezicht moet komen.
Volgens de AFM (Autoriteit Financiële Markten) is dat ook nodig, want beleggingen in crypto's - ook stablecoins - zijn risicovol. "Wij wijzen al geruime tijd op de risico's van crypto's en van crypto's afgeleide producten. Totdat er regelgeving is, wijzen wij consumenten en beleggers erop dat zij hierin zelf een verantwoordelijkheid dragen."
De Nederlandsche Bank (DNB) zegt dat stablecoins een betaalmiddel zouden kunnen zijn, mits risico's op het gebied van onder meer witwassen en belastingontduiking worden tegengaan door de aanbieder van de stablecoin. "Dit zijn risico's omdat de crypto's zich door de toegankelijkheid en anonimiteit lenen voor illegaal gebruik."
