Het trainen van ingewanden: 'Denk niet dat Pogacar in de buurt zit van ons systeem'

De afgelopen twee jaar won Jonas Vingegaard de Tour de France. Beide keren versloeg hij Tadej Pogacar in een spannende tweestrijd en ook beide keren was er achteraf deze gedachte bij de Sloveen: heb ik nou iets verkeerd gedaan?

In 2022 was er een hongerklop op Col de Granon. En een jaar later had hij, zo concludeerde hij zelf, teveel gegeten in de zeventiende etappe op weg naar Col de la Loze.

Hoe het deze editie zal gaan, vanaf zaterdag 29 juni, is nog de vraag. Maar de ervaringen van de recente Tours leiden tot de voorzichtige conclusie dat ze bij UAE-Emirates niet op dezelfde manier met voeding en inspanning bezig waren - of zijn - als de Nederlandse formatie Visma-Lease a Bike.

Wat is de beste methode om renners zo fit mogelijk te krijgen?

Zo gedetailleerd, zo gestructureerd

"Ik denk niet dat de ploeg van Pogacar in de buurt zit van ons systeem, om eerlijk te zijn", stelt Asker Jeukendrup, de professor die zich sinds 2017 bezighoudt met voeding bij de geelzwarte formatie. Dezelfde man die bij NOC*NSF de lijntjes uitzet wat betreft voeding.

Jeukendrup wil andere ploegen niet afvallen, dat is zijn bedoeling niet, maar hij zegt het omdat het bij het team van technisch directeur Merijn Zeeman best ver gaat. Als voorbeeld: in 2018 was er één kok in dienst. Maar dat bleek niet voldoende. Er kwam een voedingsapp, er kwam advies op maat voor elke renner met als resultaat dat er dit jaar vijftien koks in dienst zijn. Koks die ook nog eens allemaal voedingsdeskundige zijn. Om maar niets aan het toeval over te laten.

"Het leidt tot een voorsprong die door andere ploegen bijna niet meer in te halen is", weet Jeukendrup.

"Heel veel ploegen zijn nog steeds op zoek naar dat laatste nieuwe wondermiddeltje. Of ze kopen een grote foodtruck en denken dat ze klaar zijn met de investering in voeding. Terwijl het vaak hele basale dingen zijn. Wat krijgen de renners wanneer binnen? Dat kan elke maaltijd weer goed of fout gaan."

Wat er op het bord ligt tijdens maaltijden is één aspect van training the gut. Een saillanter aspect is wat er genuttigd wordt tijdens wedstrijden. Lange tijd werd gedacht dat renners per uur maximaal 60 gram aan koolhydraten tot zich konden nemen zonder daarbij darmproblemen te krijgen.

Een onderzoek van Jeukendrup in 2004 wees uit dat dat niet klopte. "We ontdekten dat er nog een transporter in je darmen zit waardoor je energie kan verbranden. Niet slechts één. We hebben veel studies gedaan naar allerlei combinaties van koolhydraten, maar uiteindelijk zijn we uitgekomen bij de combinatie fruitsuiker en druivensuiker. Oftewel fructose en glucose. Die gebruiken allebei een andere transporter in de darmen."

'Effecten zijn niet klein'

Jeukendrup: "In principe kun je daardoor dus bijna honderd procent meer koolhydraten het lichaam binnenkrijgen. Dat levert je nog geen gouden medailles op, met alleen het verbranden van koolhydraten, maar we hebben ook onderzocht dat het prestaties wel degelijk enorm verbetert. Tot wel zeventien procent. Die effecten zijn niet klein."

Waar Jeukendrup het heeft over een gemiddelde inname van nu 90 gram koolhydraten per uur tijdens een wedstrijd, waarbij hij stelt dat "het al vaak richting de 120 of 150 wordt gepusht", bevestigt ook een voedingsdeskundige van Pogacar recent die getallen. "Het maximum ligt rond de 120 of 130 gram per uur", liet Gorka Prieto in april optekenen in Cyclingnews.

Dan komt het aan op de volgende vraag: wanneer pas je wat toe? Die vraag werpt Jeukendrup ook op in relatie tot ketonen, een legaal middel dat al jaren wordt gebruikt binnen het peloton. Het kan je lichaam sneller doen herstellen.

Ketonen

Jeukendrup: "Ze dragen ergens tussen de 0 en 2 procent bij. Om heel eerlijk te zijn, is het op basis van wetenschappelijk onderzoek heel moeilijk om daar een uitspraak over te doen. Twee procent is extreem veel en 0 procent is niks. En het zou ook negatief kunnen werken in bepaalde situaties."

Naast Visma is bekend dat in elk geval Alpecin-Deceuninck en Soudal-QuickStep het middel gebruiken.

"Je moet soms voorzichtig zijn. Iedereen hoort het wel en iedereen begint het dan te slikken en te doen, maar je moet soms ook even nadenken wat je precies aan het doen bent. Er zijn ook onderzoeken die negatieve effecten laten zien. Op de langere duurprestaties, vanwege de maag-darm problemen die het veroorzaakt, maar ook op de kortere, hoge intensiteitsinspanningen."

Maagproblemen

In de medische bulletins van grote rondes komen de meldingen van maagklachten steeds vaker voor. Jeukendrup: "Ik denk dat daar meer oorzaken voor zijn. Maagproblemen komen sowieso best wel vaak voor. Die zijn heel normaal in de duursport. Dat heeft alles te maken met wat je precies wanneer inneemt."

"Wat zijn de weersomstandigheden, hoe zwaar is het? Dat zijn allemaal factoren die meespelen. En als je dan ook nog de koolhydraten inneemt, met gels en andere producten, dan ga je natuurlijk darmproblemen veroorzaken. En als je daarbovenop ook nog ketonen gaat nemen, dan gaat het dat niet beter maken. En als je dáárbovenop nog eens zouttabletten gaat nemen, wat er ook best veel doen, dan maak je het nog weer erger."