Oekraïense militairen vermist na val Avdiivka: 'Terugtrekken altijd groot risico'
Bij de terugtrekking uit de stad Avdiivka zouden honderden Oekraïense militairen gevangen zijn genomen door de Russen of zijn verdwenen, meldde The New York Times gisteren op basis van Oekraïense militairen en hoge westerse functionarissen. De terugtrekking verliep volgens hen onnodig chaotisch.
"Mocht het nieuws kloppen, dan valt dat niet mee", zegt ook hoogleraar oorlogsstudies Frans Osinga. Toch is een terugtrekking volgens hem altijd een complexe operatie. "Je bent troepen aan het evacueren en tegelijkertijd moet je de tegenstander tegenhouden. Een terugtocht is altijd uiterst moeilijk. Het risico is groot dat je mensen achterlaat. Het is een ingecalculeerd risico."
Ook volgens oud-commandant Landstrijdkrachten Mart de Kruif is enige relativering op zijn plaats wat betreft het verlies aan manschappen. "Wat Oekraïne nu mogelijk heeft verloren, verloren de Russen op één dag in november in Avdiivka." Osinga wijst erop dat Rusland gisteren nog 1000 man verloor en Oekraïne aan het begin van de oorlog dagelijks 500 tot 1000 man.
'Val was niet te vermijden'
De terugtrekking uit de stad in het oosten van het land afgelopen weekend gebeurde om te voorkomen dat veel Oekraïense manschappen ingesloten zouden worden, legt Osinga uit. Als ze waren gebleven, was het verlies wellicht veel groter geweest. "De omsingeling van dat gebied was al een tijd aan de gang. Aan Oekraïense zijde was sprake van rantsoenering van artilleriegranaten." Oekraïne heeft volgens hem een afweging gemaakt van de risico's.
"De val van Avdiivka was niet te vermijden", zegt De Kruif. "Maar regie houden over een terugtrekking is heel moeilijk. Zeker als je tegenstander stevig doorpakt. Dan kun je zomaar belanden in een chaos, wat kenmerkend is voor oorlog."
Deze beelden van de terugtrekking werden afgelopen week naar buiten gebracht:
De val van Avdiivka wordt gezien als de grootste overwinning van de Russische troepen sinds vorig jaar mei. Er werd maandenlang om gevochten. Het verlies is volgens The New York Times dan ook geen goed nieuws voor het moreel van de Oekraïense troepen, dat al niet heel hoog was door onder meer het moeizame tegenoffensief. Ook het ontslag van de hoogste Oekraïense commandant deze maand helpt niet mee.
"Iedere nederlaag is slecht nieuws", zegt De Kruif. "De vraag is vooral of terugtrekking een plan was van het Oekraïense leger of dat zij zijn overvallen door de massaliteit van de Russische aanval." Beide opties zijn niet goed voor het moreel, zegt de oud-commandant, hoewel het tweede scenario erger zou zijn. "Dan is er iets fout gegaan bij de verzameling en interpretatie van inlichtingen", wat het vertrouwen in de eigen leiding niet ten goede zou komen.
Osinga noemt het verlies van militairen voor beide kanten demoraliserend. "Maar wat daar voor Oekraïne bij komt, is het uitblijven van meer westerse steun."
Zelensky zei maandag dat de Russen profiteren van vertragingen in de hulp en dat de situatie aan het front op sommige plekken "extreem moeilijk" is:
Het gebrek aan oorlogsmaterieel heeft volgens De Kruif vanzelfsprekend invloed. "Niet meteen op de gevechten bij Avdiivka zelf, maar wel op de vraag: waar wil je als Oekraïens leger een beslissend gevecht voeren gezien de schaarse middelen? Dat doe je niet in Avdiivka, maar je spaart voor een beslissend gevecht later."
Vooral het uitblijven van steun van de VS speelt Oekraïne parten, zegt Osinga. "Bizar wat daar gebeurt. Wellicht heeft Oekraïne voor nu nog wel voldoende, maar ze weten niet hoe het zit met toekomstige munitie."
Dat Rusland gaat proberen om het offensief te hervatten, is voor mij wel duidelijk.
President Poetin zei gisteren dat Russische troepen Oekraïne verder zullen binnendringen nu Avdiivka is gevallen. "Het is moeilijk om waarde te hechten aan wat Poetin zegt, zeker operationeel", zegt De Kruif. "Maar dat Rusland gaat proberen om het offensief te hervatten, is voor mij wel duidelijk." De Kruif denkt aan "een opmars richting Charkiv", waar het Oekraïense leger steeds meer verdedigingsstellingen bouwt.
Volgens Osinga oefent Rusland aan het oostelijke front op vijf punten druk uit. "Het is niet duidelijk hoe groot de sterkte daarachter is. We weten ook niet hoe sterk de verdediging van Oekraïne is." De hoogleraar denkt dat zowel Rusland als Oekraïne niet "de mogelijkheid heeft om daadwerkelijk een doorbraak te forceren en die vervolgens uit te buiten".
