Rutte sprak met Abbas en Netanyahu: 'Drong aan op wijsheid en terughoudendheid'

Demissionair premier Rutte heeft vandaag een bezoek gebracht aan Israël en de Westelijke Jordaanoever om te spreken met respectievelijk de Israëlische premier Netanyahu en de Palestijnse president Abbas. Hij probeerde naar eigen zeggen vooral "aan te dringen op wijsheid en terughoudendheid" in het conflict.

In Jeruzalem sprak Rutte met "vriend" Netanyahu over de oorlog tussen Israël en Hamas. Hij noemde de ontmoeting een indringend gesprek. "Ik heb opnieuw gezegd hoe verschrikkelijk de aanval van Hamas op Israël is en dat ze het recht hebben om zich te verdedigen."

Het was volgens hem een "goed maar stevig gesprek":

"Maar Israël heeft een sterke militaire positie", vervolgde Rutte. "Dus ik heb ook gezegd: let op, we maken ons grote zorgen over de toegang tot humanitaire hulp in Gaza. Maar op de lange termijn is het niet denkbaar dat Israël kan overleven als je een dreiging van Hamas niet kan wegnemen. Dat is de ongelofelijke situatie waarin we nu zitten."

Enkele uren later werd Rutte in Ramallah ontvangen door president Abbas. Volgens Rutte vroeg de president om "dingen waar ik ook mee bezig ben, namelijk de mensen in Gaza, hun veiligheid". Zo sprak hij ook over perspectief voor de Palestijnen. "Als dat perspectief er niet is, is het alleen maar donker."

Hij benadrukte de bijzondere band die Nederland volgens hem met zowel Israël als Abbas heeft:

Rutte zei in het gesprek met Netanyahu te hebben benadrukt dat er een grote regionale escalatie dreigt. "Ze moeten zichzelf verdedigen, maar moeten dit doen op een manier waarmee je het maximale doet om onschuldige Palestijnen niet te raken en een regionaal conflict te voorkomen. Daar hebben we een uur lang als vrienden over gesproken."

Op de vraag of hij Israël nog steeds onvoorwaardelijk steunt, antwoordde Rutte: "Absoluut. Maar ik heb er steeds bij gezegd: Israël is een democratie en samen met het joodse geloof gebaseerd op humaniteit."

"Daar hoort dus het internationaal oorlogsrecht bij", aldus Rutte. "Daar hoort proportionaliteit bij en dat betekent op dit moment het belang van humanitaire toegang voor goederen en hulpverleners. Het zo veel mogelijk ontzien van onschuldige Palestijnen die nu in doodsangst zitten in Gaza en die bij onmogelijke omstandigheden hun werk moeten doen. Dat hoort er allemaal bij."

Hij weigerde Israël expliciet te veroordelen voor de luchtaanvallen op de Gazastrook. "Pas nou op dat wij vanuit een leunstoel in Den Haag gaan bedenken wat Israël moet doen om Hamas te verslaan. Hij heeft er begrip voor dat Israël Hamas weg wil hebben, maar zei naar eigen zeggen tegen Netanyahu: "Jullie zijn zo machtig, jullie hebben zo'n militair overwicht. Doe het met wijsheid. Dat betekent: met een minimum aan burgerslachtoffers."

Gesproken met familie gijzelaar

Rutte vertelde ook gesproken te hebben met de familie van de 18-jarige Nederlander die wordt gegijzeld door Hamas. "Dat was heel emotioneel en we hebben grote zorgen over hem en alle andere gijzelaars."

De afgelopen dagen brachten onder anderen de Duitse bondskanselier Scholz, de Amerikaanse president Biden en de Britse premier Sunak een bezoek aan Israël en de regio. De Franse president Macron reist morgen naar Tel Aviv.