Israël zegt alleen Hamas-doelen te raken, maar wat zijn dat?

Na de terreuraanval van Hamas van een week geleden zet Israël naar eigen zeggen alles op alles om de militante beweging op de Gazastrook uit te schakelen. Inmiddels zijn door de luchtaanvallen van het Israëlische leger meer dan 2200 burgerdoden gevallen, onder wie ruim 700 kinderen, zo meldde het Palestijnse gezondheidsministerie in een laatste update.

Israël claimt bij aanvallen zich alleen te richten op Hamas-doelen. Maar wat zijn deze doelen en hoe worden de aanvallen uitgevoerd?

Dat onschuldige burgers omkomen in gewelddadige conflicten is niet ongebruikelijk. De hevigheid van de aanvallen speelt daarbij ook een rol. Een week na de start van de oorlog tussen Israël en Hamas blijkt dat Israël in een week tijd al evenveel bommen gegooid heeft als de Verenigde Staten op Afghanistan in een jaar deed, zegt Marc Garlasco, militair adviseur bij PAX voor vrede tegen de Amerikaanse krant The Washington Post. Het is onduidelijk op welk jaar hij doelde met zijn opmerking. Garlasco werkte voor de VS tijdens de Irakoorlog.

Om de politieke strategie - namelijk Hamas uitschakelen - te vertalen naar militaire opdrachten is een lastige opgave voor Israël, legt oud-commandant Landstrijdkrachten Mart de Kruif uit. "Het is een operatie vol frictie, omdat je een aanval uitvoert waarbij je niet weet wie Hamas-strijder is en wie niet."

Hamas fysiek aanvallen is dus een belangrijk onderdeel van de militaire aanval van Israël. De Kruif: "Denk aan aanvallen op communicatieknooppunten waar hun hoofdkwartier zit bijvoorbeeld, of commandocentrales. Ze weten ongeveer waar die zitten, doordat er al langer een inlichtingenoorlog aan de gang is."

Om Hamas-strijders te vinden in een dichtbevolkt gebied als Gaza is een onmogelijke zaak. "Zij dragen geen legeruniform bijvoorbeeld. Omdat er sprake is van een ongelijke situatie tussen een sterk leger en een relatief zwakke krijgsmacht, willen Hamas-strijders niet opvallen", legt de generaal buiten dienst uit.

Het Israëlische leger meldt geregeld dat het honderden doelen van Hamas en ook Islamitische Jihad heeft getroffen, zoals huizen, tunnels, een moskee en woningen van Hamas-functionarissen.

Hoe het leger zelf beoordeelt wat wel en geen doel is, is niet precies duidelijk. De tactiek van Israël focust zich nu op bombardementen. De Kruif: "Die zijn minder gericht en veel massaler. Een andere optie is dat Israël de boel afsluit en kamer voor kamer gaat doorzoeken."

Oorlogsmisdaden

Mensenrechtenorganisaties zoals Amnesty International en Human Rights Watch beschuldigen Israël vanwege de bombardementen en ook vanwege het hermetisch afsluiten van de Gazastrook en de inzet van fosformunitie van oorlogsmisdaden. Dat laatste ontkende het Israëlische leger gisteren nog met klem.

De Verenigde Naties en het Internationaal Strafhof in Den Haag onderzoeken nu of de aanvallen gepaard gaan met het plegen van oorlogsmisdaden. Zo zijn meer dan 5000 woningen geraakt bij bombardementen, melden de Verenigde Naties, en zijn ook ziekenhuizen geraakt.

Ondertussen benadrukt Israël alleen legitieme militaire doelen te raken. Zo zei de Israëlische oud-generaal Giora Eiland tegen persbureau AP: "Israël moet vechten, en hoe doe je dat? Door ze te bombarderen, of niets te doen."

Volgens De Kruif weet Israël dat de kans op burgerdoden stijgt als er meer bommen worden afgeworpen. "Israël heeft ook rekening gehouden dat hierdoor gijzelaars, hun eigen mensen, daardoor kunnen sneuvelen", zegt hij. "Een oorlogsmisdaad blijft een oorlogsmisdaad, maar dat is het vreselijke aan oorlog voeren", concludeert hij.

Palestijnen in Gaza rapen de scherpen op na Israëlische luchtaanvallen

De Kruif denkt dat de aanslagen een manier van Hamas waren om een reactie vanuit Israël te krijgen, en dat is ook gelukt. "Voor Hamas was het feit dat ze op veel plekken door het hek konden breken succesvol. En dat er zoveel fout is gegaan voor Israël is uniek."

De hevigheid van de Israëlische aanvallen is deels het gevolg van een collectieve onderschatting van Hamas en zijn intentie, gaat De Kruif verder: "De verdediging rekende sterk op technologie, en niet op mensen. Ook dacht Israël dat Hamas een gematigde koers aan het varen was en werd het niet als acute dreiging gezien."