Mike Megens
redacteur NOS Stories
Plegers van geweld bij voetbalwedstrijden lijken steeds jonger en agressiever te zijn. Dat zeggen meerdere clubs in het betaald voetbal tegen NOS Stories. Ook deskundigen en instanties als het Centraal Informatiepunt Voetbalgeweld zien meer geweld bij deze 'nieuwe aanwas'.
"In coronatijd zijn er groepen ontstaan waar heel weinig zicht op is", vertelt de veiligheidscoördinator van een eredivisieclub aan NOS Stories. "Als je er dan eentje uit pikt, omdat ze na een wedstrijd lopen te provoceren, blijken het jongetjes van 14 jaar te zijn." Volgens de voetbalclub gaat het vooral om jongens tussen de 14 en 16 jaar.
NOS Stories sprak met jonge voetbalsupporters die niet terugdeinzen voor rellen:
Een wedstrijd bij SC Cambuur tegen SC Heerenveen leidde vorige maand tot rellen waarbij acht mensen werden opgepakt, onder meer voor openlijke geweldpleging. De jongste arrestant was 17. Burgemeester Buma van Leeuwarden besloot uitpubliek de rest van het seizoen niet meer toe te staan.
Ook bij rellen die uitbraken rond wedstrijden van FC Twente, AZ en Feyenoord vielen volgens regionale media en wijkagenten vooral de 'jonge gasten' op. Corona wordt meerdere malen genoemd als oorzaak.
"Er is sinds coronaperiode een groep ontstaan die veel dingen niet gewend is", zegt ook gedragswetenschapper Otto Adang, die gespecialiseerd is in oorzaken van geweld in de openbare ruimte. "Hetzelfde zie je in het uitgaansleven. Die jongeren zijn niet gewend aan bepaalde regels en normen en zoeken grenzen op."
Voetbaladvocaat Christian Visser herkent dit: "Sinds corona is er een toename. We kunnen vaststellen dat er meer voetbalgeweld is sindsdien. Maar, nuanceert hij, "ik hoor al twintig jaar dat supporters steeds jonger en agressiever zijn. Het gaat gewoon vaak om jonge mannen."
Ook aan het gevecht tussen supporters in Volendam, begin deze maand, leken veel jongeren mee te doen:
Enkele van die jonge mannen en jongens deden hun verhaal tegen NOS Stories. Zoals de 16-jarige Lars*. Hij komt vooral voor die sfeer naar voetbalwedstrijden toe, sinds anderhalf jaar. "Ik was helemaal geen voetbalfan", vertelt Lars, die wel eens geweld gebruikt heeft tijdens een wedstrijd. Voor hem gaat het vooral om de sociale cohesie. "Ik zeg altijd: als deze sfeer bij handbal was geweest, had ik daar gestaan."
Rellen horen voor hem soms wel degelijk bij het voetbal. "Soms spreken we van tevoren af met de tegenstander en dan komt het tot een confrontatie: schreeuwen en vechten." Ook zouden er wel eens bakstenen op het veld gegooid worden.
Leon* (19) komt wel voor het voetbal. "Maar van een relletje ben ik niet vies", vertelt hij. "Even losgaan is wel lekker af en toe. Soms vechten we tegen de tegenstanders, soms tegen de politie." Hetzelfde geldt voor de 16-jarige Kiran*. "Als er rellen zijn, dan sta ik vooraan. Dat komt door de adrenaline als er iets gebeurt."
Dat dit jongeren aantrekt, herkennen de voetbalclubs. Onder meer omdat de sociale controle vervaagt, zegt de perschef van een van de clubs. De hiërarchie bij de harde kern is minder duidelijk dan voorheen: "Vroeger kreeg onze veiligheidscoördinator nog wel eens een belletje: draai de camera's maar even weg, we lossen dit zelf wel op. Maar deze nieuwe groep lijkt agressiever en deinst niet zo snel terug. Ze laten zich niet tegenspreken, en willen zich meten aan de rest."
Dat is bij de jongere garde ingewikkelder, zegt de perschef. Ze zijn vaker onder invloed van harddrugs en behoorlijke hoeveelheden alcohol." Daardoor zijn ze vaak lastiger aanspreekbaar. Hij verwacht niet dat met het einde van de coronacrisis ook de nieuwe aanwas af gaat nemen. "Het lijk wel of het weer hip is om hooligan te zijn".
*De namen van Lars, Leon en Kiran zijn gefingeerd. Hun echte namen zijn bekend bij de redactie.
