Geld uit fonds naar monument Sint-Eustatius, Sint-Maarten wijst excuses niet af

Einde liveblog

We sluiten het liveblog over de Nederlandse excuses over het slavernijverleden af. Een samenvatting van alle reacties is te vinden in dit artikel.

Speech gemist? In het onderstaande artikel staan de belangrijkste punten uit de toespraak van Rutte:

Premier Sint-Maarten: 'Te vroeg om excuses te accepteren'

Ook Sint-Maarten heeft gereageerd op de toespraak van premier Rutte. Premier Silveria Jacobs wees de excuses van de Nederlandse regering niet af, maar stelde hier wel voorwaarden aan.

'Eerst protest op Curaçao, maar na de speech werd het doodstil'

Ook op Curaçao is de speech van Rutte aandachtig gevolgd. Eerst werd er gedemonstreerd, maar na de speech verstomden de protesten, aldus correspondent Dick Drayer.

Van Ooijen op Saba: Nederlanders moeten meer weten over slavernijverleden

Staatssecretaris Van Ooijen (Volksgezondheid) vindt dat "iedere Nederlander" meer zou moeten weten van het slavernijverleden. Dat heeft hij gezegd tijdens de bijeenkomst over de excuses op Saba. "In Europees Nederland besteden scholen te weinig aandacht aan de eilanden. Bij aardrijkskunde en maatschappijleer, bijvoorbeeld. Laat staan in de geschiedenislessen. En toch beïnvloedt onze gedeelde geschiedenis nog altijd hoe we vandaag met elkaar omgaan", zei Van Ooijen volgens persbureau ANP.

Hij zei dat hij ook "lange tijd (...) veel te weinig wist over de Caribische eilanden die bij Nederland horen".

De kennis over het slavernijverleden moet volgens Van Ooijen worden opgedaan op school, bij tentoonstellingen en herdenkingscentra en door onderzoek "in alle mogelijke vormen".

Kritische maar positieve reacties in Suriname op speech Rutte

In Suriname wordt overwegend positief gereageerd op de excuses. "Ik vond de speech goed", zegt schrijfster Cynthia McLeod, bekend van haar werk Hoe duur was de suiker, vanuit Paramaribo. "Ik vind het fantastisch dat alles is opgenoemd, voor de erkenning. En dat is belangrijk."

Armand Zunder, van de Nationale Reparatie Commissie Suriname, had liever gezien dat de excuses in Suriname uitgesproken waren. Hij hoopt dat de koning dat alsnog komt doen in het herdenkingsjaar 2023.

Organisaties kort geding noemen excuses pijnlijk en achterhaald

De organisaties die vorige week een kort geding hadden aangespannen om de datum van de excuses te verplaatsen, noemen het pijnlijk en achterhaald dat deze alsnog zijn uitgesproken vandaag. "Ik vind het vervelend om te zeggen, maar ik heb het gevoel dat deze excuses erdoorheen zijn gedrukt", zegt vertegenwoordiger van de organisaties Hannah Belliot tegen ANP. "Je ervaart in psychische zin dat Mark Rutte de baas is en wil zijn. Hij bepaalt voor de nazaten van het slavernijverleden wanneer de excuses zullen zijn. Dat is pijnlijk, koloniaal en achterhaald."

Volgens de advocaat van de zes Surinaamse organisaties is er niet geluisterd naar "degenen waar het om gaat". "Het kon op een andere manier. Dit is niet hoe het had moeten gaan.", zegt Joancy Breeveld.

Rutte noemde de excuses een komma, geen punt. Volgens Belliot zijn het stippeltjes. "Alleen hij weet wat er gaat komen", aldus Belliot.

De zes organisaties zijn Wi Kon Na Wan, Mart Radio, Eer en Herstel, Afro-Caribische levensbeschouwing en Spiritualiteit, Keti Koti en de vereniging Wi-Sten.

Bekijk hier de eerste reacties van de genodigden die bij de speech waren

Geld uit fonds voor monument Sint-Eustatius

Op Sint-Eustatius gaat met een deel van de 200 miljoen euro die het kabinet uittrekt voor een fonds een monument worden gebouwd. Dat heeft staatssecretaris Van Rij (Fiscaliteit) gezegd in zijn toespraak op het Caribische eiland.

"We willen de wens vervullen om een gedenkplaats op te richten voor de voorouders die zijn opgegraven - op een respectvolle en voor de nabestaanden passende manier", zei Van Rij, volgens ANP. De staatssecretaris zei dat de excuses pas een begin vormen. "Een proces van heling en verzoening kost immers tijd."

Sint-Maarten stelt voorwaarden aan excuses

Ook Sint-Maarten heeft gereageerd op de toespraak van premier Rutte. Premier Silveria Jacobs van Sint Maarten wees de excuses van de Nederlandse regering niet af, maar stelde hier wel voorwaarden aan. "Wij moeten een leidende rol hebben in de discussie en dan kan pas bepaald worden welke actie vanuit de Nederlandse regering nodig is", zei Jacobs in een reactie op de toespraak van minister Kuipers (Volksgezondheid).

Kuipers was naar Sint-Maarten gereisd om in gesprek te gaan met betrokkenen. Vooraf had Jacobs laten weten excuses niet te zullen accepteren. Zaterdag zei zij daarover: "We hebben duidelijk gemaakt dat we geen excuses accepteren voordat onze adviescommissie daarover overleg heeft gehad en we als land een discussie hebben gevoerd".

Zij vindt bovendien dat er meer moet gebeuren. Zo zouden excuses zich volgens de premier verder moeten strekken dan alleen de voormalige koloniën. Onder meer het Afrikaanse continent verdient excuses van Nederland, zei Jacobs tegen persbureau ANP, omdat daar door Nederlandse slavenhandelaren leed is aangericht.

Verscheidene politieke partijen noemen excuses terecht, ook kritiek

Niet alleen Kathleen Ferrier, voorzitter van de Nationale Unesco Commissie, noemt vandaag "een historisch moment", ook Jan Paternotte. "En tegelijk is dit pas het begin", zegt de D66-fractievoorzitter op Twitter.

Verscheidene partijen uit de Tweede Kamer noemen de excuses terecht. Zoals de SP. "De SP hoopt dat het herdenkingsjaar een startpunt is voor het samen kennen en herdenken van deze gruwelijke geschiedenis", zegt de partij tegen persbureau ANP. Ook Attje Kuiken van de PvdA en Pim van Strien (VVD) noemen de excuses "een startpunt". "De komende periode gaan we wat de VVD betreft deze woorden nader wegen, de maatschappelijke dialoog voeren en het debat aan over de plannen en uitwerking", zegt Van Strien.

Ook Volt toont zich ingenomen met de verontschuldigingen voor het slavernijverleden.

Ook fractievoorzitter Pieter Heerma van coalitiepartij CDA spreekt op Twitter over de toekomst, een "nieuw hoofdstuk" om precies te zijn. "Met de excuses van de Nederlandse regering voor het slavernijverleden begint een nieuw hoofdstuk in de dialoog met de nazaten die deze last van het verleden zo lang alleen hebben moeten dragen."

Samira Rafaela (D66) is stil van de excuses, schrijft ze op Twitter. "De excuses voor het slavernijverleden hebben mij geraakt. Ik ben er stil van dat er nu erkenning van het leed van mijn voorouders is. Het proces van rust vinden voor de nazaten van tot slaaf gemaakten, start vandaag. Eerlijk gezegd moet ik het nog op me in laten werken."

Maar er klinkt ook kritiek in de Kamer. "Ik bied mijn excuses aan voor de excuses van premier Rutte", zegt PVV-leider Geert Wilders op Twitter. De ChristenUnie vindt dat het proces richting de excuses beter had gekund. Gert-Jan Segers, de partijleider, hoopt dat het excuus het begin zal zijn van een verzoening. "Daarom moet dit het begin zijn van een veel langer proces waarin we doorpraten over het onrecht van weleer en ook over het racisme van vandaag."

Bekijk hieronder de hele toespraak van Rutte

Premier Curaçao spreekt over nieuwe fase

De premier van Curaçao spreekt over een nieuwe fase in de relatie tussen Nederland en Curaçao na de speech van Rutte. Gilmar Pisas wil volgens persbureau ANP nog geen inhoudelijke reactie geven op de excuses. Hij wil dat het parlement eerst reageert.

Wel bedankte hij Tula, de leider van een slavenopstand in 1795 die werd gemarteld en geëxecuteerd, voor zijn strijd.

Paar minuten stil na toespraak in Suriname

Het was een paar minuten stil na de toespraak van Rutte bij de bijeenkomst in Paramaribo. De speech was op een groot scherm te volgen.

Minister Weerwind (Rechtsbescherming) is in Suriname om in gesprek te gaan over het slavernijverleden.

Halsema noemt excuses een 'mooi moment'

Burgemeester Femke Halsema van Amsterdam noemt de excuses van premier Mark Rutte over het slavernijverleden een "mooi moment". De excuses van de premier omschreef zij als "indrukwekkend" en "oprecht". "Ik vond dat hij terecht de tijd nam om heel veel uitleg te geven over hoe misdadig het systeem is geweest", aldus Halsema. Zij was als burgemeester bij de toespraak in Den Haag aanwezig.

"Hij heeft heel goed aangevoeld dat dit het begin is van nieuwe verhoudingen. Dat het een komma is en niet een punt die wordt gezet", aldus de burgemeester tegen persbureau ANP. "Ik hoop dat we volgend jaar op 1 juli een prachtige herdenking zullen hebben, ook in aanwezigheid van de koning". Die herdenking zal volgend jaar plaatsvinden bij het nationale slavernijmonument in de hoofdstad.

Amsterdam ging het kabinet vorig jaar als eerste stad in Nederland voor. Halsema bood op 1 juli van dat jaar excuses aan voor de betrokkenheid van het Amsterdamse stadsbestuur bij het slavernijverleden. Daarop volgden steden als Rotterdam, Utrecht en Den Haag. Het aangekondigde nationaal slavernijmuseum moet ook in de hoofdstad komen te staan.

Ook op Bonaire excuses aangeboden

Ook op Bonaire zijn excuses aangeboden voor het slavernijverleden. Minister Karien van Gennip (Sociale Zaken) deed dit tijdens een toespraak op het eiland. Van Gennip zei dat Nederland "veel te lang geen oog heeft gehad voor het onbeschrijfelijke leed dat slavernij en slavenhandel veroorzaakt hebben", citeert persbureau ANP.

De excuses werden aangeboden in een oud pakhuis van de koning in Rincón. Daar kregen tot slaaf gemaakten hun rantsoenen voor de rest van de week. Daarna moesten zij werken in de zoutpannen van het eiland.

Van Huffelen kondigt eerherstel voor Tula aan op Curaçao

Na de toespraak in Den Haag zijn leden van het kabinet op locatie in gesprek gegaan met aanwezigen. Staatssecretaris Van Huffelen (Koninkrijksrelaties en Digitalisering) is op Curaçao. Zij heeft een formeel eerherstel voor Tula aangekondigd. De leider van een slavenopstand in 1795 werd gemarteld en geëxecuteerd door Nederland.

De invulling van het eerherstel moet nog in overleg met Curaçao worden vormgegeven, meldt Van Huffelen aan persbureau ANP. Na de toespraak ontving de staatssecretaris een lang en uitgebreid applaus. "Excuses gaan hand in hand met erkenning en maatschappelijk herstel", zo zei ze in het Papiaments. "De excuses zijn een onmisbare stap." Van Huffelen zei, net zoals Rutte, dat slavernij een misdaad is tegen de menselijkheid.

Ze noemde Tula, die op Curaçao in 2010 officieel tot nationale held werd benoemd, en zijn medestrijders "helden, die gruwelijk werden geëxecuteerd".

Premier Aruba: 'Elk welgemeend excuses is altijd welkom'

De premier van Aruba, Evelyna Christina Wever-Croes, is "Nederland erkentelijk", zegt ze tegen persbureau ANP. "Elk welgemeend excuses is altijd welkom, we zijn Nederland erkentelijk voor de eerste stap." Volgens de premier zijn de excuses van Nederland "een keerpunt in de geschiedenis binnen het koninkrijk". Namens de Nederlandse regering is staatssecretaris Eric van der Burg (Justitie en Veiligheid) op Aruba.

Jerry Afriyie: 'Juiste woorden, nu nog de juiste daden'

Jerry Afriyie, van stichting Nederland Wordt Beter, noemt in de extra uitzending van het NOS Journaal de toespraak "de juiste woorden". "Maar nu nog de juiste daden. Ik wil dat er echt samengewerkt wordt met de nazaten en met de zwarte gemeenschap in Nederland, zodat de achterstelling weggewerkt wordt."

Nationaal slavernijmuseum en onafhankelijk Herdenkingscomité toegezegd

Op de website van de Rijksoverheid is zojuist de kabinetsreactie op het rapport Ketenen van het Verleden gepubliceerd. Die reactie is hier terug te lezen, de volledige speech van premier Rutte vind je hier. In de reactie zegt het kabinet een fonds toe 200 miljoen euro voor "maatregelen op het terrein van bewustwording, betrokkenheid en doorwerking". Dit fonds was al aangekondigd.

Ook wil de regering dat er een onafhankelijk Herdenkingscomité komt, dat ervoor zorgt dat er op 1 juli aanstaande een "grootse, waardige herdenking van het slavernijverleden" wordt gehouden.

Verder ziet het kabinet erop toe dat er een nationaal slavernijmuseum komt en het makkelijker wordt om een aan de slavernij gerelateerde achternaam te veranderen.

Een deel van de aankondigingen komt voort uit het advies dat de speciale adviescommissie had opgesteld. Dat is hier terug te lezen. Vandaag reageerde het kabinet voor het eerst op dat rapport, dat vorig jaar zomer verscheen.

Bekijk hieronder de excuses

Rutte na afloop: slavernijverleden werkt enorm door

In een reactie na afloop benadrukte Rutte opnieuw dat "het slavernijverleden enorm doorwerkt, ook in huidige generaties, als je praat over andere onderwerpen, zoals kansenongelijkheid".

Ook erkende de premier dat er in Nederland sprake is van institutioneel racisme, dat voortkomt uit het slavernijverleden. In 2020 wilde de premier die term niet gebruiken. "De maatschappelijke discussie erover wordt gekaapt door het in termen te gieten, waardoor je een groot deel van de bevolking weer kwijt bent", zei hij toen in de Tweede Kamer.

Reacties op de excuses: 'Een historisch moment'

Nancy Jouwe, cultuurhistoricus en onderzoeker, noemt de uitspraken van Rutte belangrijk. In het NOS Radio 1 Journaal zegt ze: "Hij zei direct: dit is een misdaad tegen de menselijkheid. Dat is heel belangrijk. Hij erkent ook dat er fouten zijn gemaakt, dat vind ik ook heel goed. Hier was het heel erg op z'n plaats." Rutte heeft volgens haar ondanks het 'gerommel aan de voorkant' heel veel goedgemaakt met de toespraak.

Aspha Bijnaar, onderzoeker, schrijver en directeur van Musea Bekennen Kleur, miste in de toespraak wat voor verantwoordelijkheden het kabinet neemt. "Het was fatsoenlijk als hij meer had geluisterd naar de groepen die hier moeite mee hebben, omdat het geen betekenisvolle datum is", zegt Bijnaar op NPO 1.

Toch is het volgens Kathleen Ferrier, voorzitter van de Nationale Unesco Commissie, vandaag echt "een historisch moment". "Ik zag een minister-president die deemoedig was, die de feiten onder ogen kwam die het slavernijverleden markeren, die aangaf dat hij zelf ook geleerd heeft. Die ook duidelijk maakte dat er zoveel verschillende facetten, verhalen, data en geschiedenissen zijn."

'Mijn eigen opvatting over slavernij heeft zich ontwikkeld'

Zijn eigen opvatting over de slavernij heeft zich ontwikkeld, zegt premier Rutte. "Door veel gesprekken en debatten in de Tweede Kamer is mijn denken veranderd. Dat hoeft niet voor andere mensen te gelden, dat respecteer ik."

Hij zegt dat het daarom belangrijk is om over het thema in gesprek te gaan. "Dan krijgen we een sterker land".

Over herstelbetalingen wilde Rutte niets kwijt. Wel heeft de regering al toegezegd dat er geld komt voor onder meer onderwijs over bewustwording en onderzoek naar racisme.

Rutte: het moest voor het belangrijke jaar 2023

Over de veelbesproken datum zegt Rutte: "Na lange gesprekken en discussies intern hebben we de conclusie getrokken dat het het beste was om het te doen voor het begin van het belangrijke jaar 2023". Een aantal belangengroepen had bij het kabinet aangedrongen om 1 juli aan te houden als datum.

Ook geeft de premier aan dat de eerste reacties op de toespraak hem raken. "Je merkt ook aan de eerste reacties dat mensen zeggen: het mag hier niet bij blijven."

Speech Rutte voorbij

De speech van premier Rutte is voorbij. Zojuist bood hij in Den Haag zijn excuses aan voor de rol van de Nederlandse Staat in het slavernijverleden. Op 1 juli, tijdens de herdenking en viering van de afschaffing van de slavernij, zal hierbij nog uitgebreid stilgestaan worden, zei Rutte. Hij stelde dat de koning zich "persoonlijk betrokken voelt" bij het thema en bij de herdenking in Amsterdam aanwezig zal zijn. Hij zei overigens niet of de koning tijdens Keti Koti ook met een spijtbetuiging zal komen.

"We doen dit, en we doen dit nu, om staande op de drempel van een belangrijk herdenkingsjaar, samen de weg vooruit te vinden. We delen niet alleen het verleden, maar ook de toekomst. Dus zetten we vandaag een komma, geen punt."

Rutte: geschiedenis slavernij vult ons met diepe schaamte

"Het helingsproces moet nu beginnen en het programma hiervoor, schrijven we samen", aldus Rutte. "Het boek van onze gedeelde geschiedenis kent veel pagina's die ons in de 21ste eeuw met verbijstering, afschuw en diepe schaamte vervullen".

Die pagina's zijn met excuses niet uit te wissen, erkent Rutte. Dat is volgens hem ook niet de bedoeling: "We kunnen het verleden niet uitwissen, alleen onder ogen zien". Hij zegt dat de regering "vurig hoopt" dat deze dag de stap kan zijn naar heling.

Koning op 1 juli aanwezig bij herdenking in Amsterdam

In de toespraak zegt Rutte toe te willen werken naar meer erkenning en gezamenlijk begrip, "op weg naar die belangrijke symbolische datum, 1 juli 2023". Op die dag wordt de afschaffing van de slavernij herdacht en gevierd.

Hij herhaalt zijn eerdere woorden: "We zetten vandaag een komma, geen punt". "De koning voelt zich persoonlijk zeer betrokken bij het onderwerp en zal op 1 juli aanwezig zijn bij de herdenking in Amsterdam."

Rutte: We doen dit niet om schoon schip te maken

"We doen dit niet om schoon schip te maken", vervolgt Rutte. "Niet om het verleden af te sluiten en achter ons te laten. We delen niet alleen het verleden maar ook de toekomst", zegt Rutte, verwijzend naar het herdenkingsjaar 2023. "De excuses die ik net uitsprak, klinken door op zeven andere plekken in de wereld, waar de pijn en gevolgen van het slavernijverleden het meest worden gevoeld en het meest zichtbaar zijn". Hij verwijst naar Suriname en het Caribisch deel van het koninkrijk.

Rutte biedt namens de Nederlandse regering excuses aan

Premier Rutte heeft zojuist namens de Nederlandse regering excuses aangeboden voor het slavernijverleden. "Eeuwenlang heeft de Nederlandse Staat slavernij mogelijk gemaakt, gestimuleerd en ervan geprofiteerd. Eeuwenlang zijn in de naam van de Nederlandse Staat mensen tot handelswaar gemaakt, uitgebuit en verhandeld."

Rutte: "Er is niet één goed moment"

Alle pogingen om recht te doen aan het onrecht van de slavernij, zal vragen en dialogen oproepen, zegt Rutte. "We weten dat er niet één goed moment is voor iedereen, niet de juiste woorden voor iedereen". Hij erkent dat de aanloop naar deze dag "beter had gekund". Maar dat mag, zegt de premier, geen reden zijn om "niets te doen". "We moeten stappen vooruitzetten en het moeilijke gesprek over het slavernijverleden voeren."

Rutte: Staat draagt verantwoordelijkheid voor grote leed

"Niemand die nu leeft heeft persoonlijk schuld aan de slavernij", zegt Rutte. "Maar het klopt ook dat de Nederlandse staat verantwoordelijkheid draagt voor het grote leed dat tot slaafgemaakten en nazaten is aangedaan". Rutte zegt dan ook het adviesrapport van het Adviescollege Dialooggroep Slavernijverleden te "omarmen". Daarin wordt de Staat geadviseerd excuses aan te bieden.

Rutte: eeuwenlange uitbuiting werkt door in het hier en nu

In de toespraak zegt Rutte dat hij een "verandering in denken" heeft doorgemaakt. "Ik dacht lange tijd dat het niet goed mogelijk was om op een betekenisvolle manier verantwoordelijkheid te nemen". Hij vervolgt: "Lange tijd dacht ik dus eigenlijk: het slavernijverleden is geschiedenis dat achter ons ligt, maar ik had het mis. Eeuwen van onderdrukking en uitbuiting werken uit in het hier en nu.". Rutte erkent dat dit doorwerkt in sociale ongelijkheid en discriminatie die we vandaag de dag zien.

Rutte: afschuwelijke lot slaafgemaakten nauwelijks te bevatten

"Het afschuwelijke lot van tot slaaf gemaakte mensen is nauwelijks te bevatten", zei Rutte. Hij doelde op de martelingen en geselingen die onder het Nederlandse overheidsgezag plaatsvonden.

Hij sprak van mensen die "als vee werden verhandeld". Rutte: "De getallen zijn onvoorstelbaar, het menselijk leed dat erachter schuilgaat nog veel onvoorstelbaarder."

Rutte: groot leed dat doorwerkt in de levens van mensen hier en nu

De slavernij omschrijft Rutte als "groot leed dat doorwerkt in de levens van mensen hier en nu". Hij vervolgde: "Wij in Nederland moeten ons aandeel in dat verleden onder ogen zien". Hij zei dat in het Nationaal Archief in Den Haag. Het is voor het eerst dat een Nederlands kabinet de slavernijverleden omschrijft als misdaad tegen de menselijkheid. Belangengroepen hadden hierom gevraagd.

Rutte: slavernijverleden is misdaad tegen menselijkheid

Pijnlijk, lelijk en ronduit beschamend. Zo omschreef premier Rutte de rol van Nederland in het slavernijverleden. Hij sprak van een misdadig systeem dat "onnoemelijk leed" heeft toegebracht. "Wij kunnen slavernij in de allerduidelijkste bewoordingen erkennen als misdaad tegen de menselijkheid."

Extra uitzending NOS Journaal

De extra uitzending van het NOS Journaal over de toespraak is begonnen. De livestream is hier te volgen.

Wat wil de Surinaamse en Caribische gemeenschap?

Op 25 november lekte uit dat het kabinet 19 december - vandaag - had gekozen als datum om mogelijk excuses aan te bieden. Dat besluit stuitte vrijwel direct op verzet bij delen van de Surinaamse en Caribische gemeenschap.

Zij verwelkomen excuses, maar hekelen de snelheid waarmee het besluit genomen lijkt te zijn. Een ander pijnpunt is voor velen dat vertegenwoordigers van de gemeenschap niet betrokken zijn bij de inhoud. Zo wordt bijvoorbeeld gezegd dat het kabinet in de spijtbetuiging moet erkennen dat de slavernij een misdaad tegen de menselijkheid was.

Ook hebben velen liever dat het kabinet 1 juli (Keti Koti) als datum aanhoudt, de dag waarop de afschaffing van de slavernij jaarlijks wordt herdacht en gevierd. Zes Surinaamse actiegroepen stapten uiteindelijk naar de rechter om 1 juli als datum af te dwingen, maar de rechter wees dit af.

'Excuses slavernijverleden heel betekenisvol'

Vandaag spreekt premier Rutte waarschijnlijk excuses uit voor het Nederlandse slavernijverleden. Na weken van discussie daarover, vertellen Linda Nooitmeer (NiNsee) en Kenneth Stam (mede-oprichter Tilburgse slavernijmonument) wat dat voor hen betekent.

Niks missen? Zo volg je alles op de voet

Om 15.00 uur Nederlandse tijd houdt premier Rutte een toespraak over het slavernijverleden vanuit het Nationaal Archief in Den Haag. Of hij in die speech met een spijtbetuiging en excuses komt, is door het kabinet niet officieel bevestigd. Rutte zelf heeft tot nu toe alleen gesproken van een "betekenisvol moment".

Aan de toespraak gingen gesprekken in het Catshuis, een gang naar de rechter en een bezoek van vicepremier Kaag aan Suriname vooraf. Na de speech gaan leden van het kabinet in Suriname en op de zes eilanden van het Caribisch deel van het Koninkrijk in gesprek.

Toespraak en reacties live bij de NOS

Goedemiddag!

Vanmiddag biedt het kabinet naar verwachting excuses aan voor het slavernijverleden van Nederland. Om 15.00 uur houdt premier Rutte een toespraak in Den Haag. De toespraak is de formele kabinetsreactie op het rapport 'Ketenen van het Verleden' van het Adviescollege Dialooggroep Slavernijverleden, dat vorig jaar juli werd gepubliceerd.

Over excuses wordt al jaren gesproken; drie weken geleden lekte uit dat het kabinet 19 december als datum had gekozen. Over dat moment is sindsdien veel te doen geweest. Afgelopen donderdag werd een kort geding van zes Surinaamse actiegroepen door de rechter afgewezen. Zij wilden het moment uitstellen tot 1 juli.

In dit liveblog houden we je op de hoogte van alle ontwikkelingen rondom de verwachte excuses van de Nederlandse Staat voor het slavernijverleden.

Wil je geen enkele update missen? Druk bovenin op het belletje, dan ontvang je een notificatie bij elke update in het blog.