Deelnemers aan de VN-klimaattop in het Egyptische Sharm-el-Sheikh hebben anderhalve dag na het geplande einde van de conferentie een slotakkoord bereikt. Over de precieze tekst is vannacht nog lang onderhandeld. Iets voor 05.00 uur werd duidelijk dat alle bijna tweehonderd deelnemende landen ermee instemden.
Zo werd het akkoord bekendgemaakt:
De landen zijn het eens geworden over de oprichting van een wereldwijd fonds voor landen die kwetsbaar zijn voor de gevolgen van klimaatverandering. Dat schadefonds, waar arme landen al jaren om vragen, was een van de hete hangijzers tijdens de top. Dat had vooral te maken met de vraag welke landen aanspraak op het fonds mogen maken.
Een ander heikel punt was de in 2015 in Parijs vastgestelde doelstelling om de opwarming van de aarde te beperken tot 1,5 graad. Die doelstelling is overeind gebleven, maar nadere afspraken om hem binnen bereik te brengen zijn niet gemaakt.
Teleurstelling bij Timmermans en Jetten
Europese hoofdrolspelers zijn dan ook teleurgesteld. Eurocommissaris Frans Timmermans noemde het akkoord "een te kleine stap voorwaarts" en riep de deelnemende landen op te erkennen dat het akkoord tekortschiet.
Ook minister Jetten voor Klimaat spreekt van een "buitengewoon teleurstellend" resultaat, al is hij blij met de oprichting van het fonds voor klimaatschade. "Deze stap helpt het vertrouwen tussen het mondiale noorden en zuiden te herstellen. En maakt het hopelijk mogelijk om komend jaar nieuwe doorbraken te bereiken voor een echte versnelling in onze klimaataanpak."
De Duitse minister van Buitenlandse Zaken Baerbock toonde zich eveneens opgelucht dat er een klimaatfonds komt dat zich echt op de kwetsbaarste landen gaat richten en op de mensen die het hardst door de klimaatverandering worden geraakt. Ook zei ze dat het gelukt is de doelstelling van 1,5 graad opwarming overeind te houden, maar ze noemde het "meer dan frustrerend" dat de nodige maatregelen daarvoor geblokkeerd zijn "door een blokkade van enkele olieproducerende landen en grote uitstoters."
De oprichting van het wereldwijde klimaatfonds lag zeer gevoelig. Voor de Europese Unie was het belangrijk dat niet alle landen in aanmerking komen voor geld voor klimaatherstel uit het fonds.
In dit verband werd China vaak genoemd. Dat land, dat wereldwijd verantwoordelijk is voor de meeste CO2-uitstoot, wordt nog altijd als ontwikkelingsland gezien, terwijl het dat volgens de EU allang niet meer is.
In de afspraken die nu op de klimaattop zijn gemaakt, worden nog geen bedragen genoemd.
Volgens persbureau AP staat in de afspraken dat "opkomende economieën" als China in eerste instantie niet verplicht zijn om geld in te leggen in het fonds. Maar die optie blijft wel op tafel en er zal de komende jaren over worden onderhandeld. Dat was een belangrijke eis van de EU en de Verenigde Staten.
Pakistaanse minister verheugd
De Pakistaanse Klimaatminister Rehman, die in de klimaatonderhandelingen vaak namens andere kwetsbare landen sprak, reageert verheugd op de overeenstemming over het schadefonds. "Onze reis heeft vandaag na dertig jaar, hopen we, eindelijk zijn vruchten afgeworpen", zegt ze in een reactie.
Pakistan kampt al maanden met extreem veel regen en overstromingen. De VN sprak eerder van een "ongekende klimaatcatastrofe".
