Dankzij Wiegman maakt Engeland zich op voor 'grootste moment ooit in vrouwensport'

Vier eindtoernooien, drie finales, dat zegt geen bondscoach haar na. Die derde finale speelt Sarina Wiegman vanavond met Engeland op Wembley tegen Duitsland. Nog één overwinning en de 52-jarige Haagse brengt het voetbal 'naar huis'. Winst of niet, de Engelsen hijsen Wiegman op het schild, alleen al door haar 'power suit' van 80 pond.

Nog voor haar standbeeld op de KNVB-campus, de Europese titel en de WK-finale maakte Foppe de Haan de succesbondscoach van dichtbij mee. In Wiegmans tijd als assistent bij Jong Sparta, toen ze al even interim-bondscoach was van de Oranjevrouwen, viel De Haan direct iets op.

"Ze kan ongelooflijk goed luisteren."

"Ze is voortdurend bezig dingen op te slurpen: wat kan ik hier leren? Ik heb haar ook wel eens wat boeken gegeven, die liggen nog bij haar op het kastje, want ik heb ze niet teruggekregen", grinnikt De Haan. "Ze is heel aandachtig voor de wereld om haar heen en is een vakvrouw wat voetbal betreft."

'Danny Blind-figuur'

Als zesjarig meisje trekt Wiegman voor het eerst zelf voetbalschoenen aan bij de Haagse club ESDO, samen met haar tweelingbroer. "Eigenlijk mochten meisjes toen helemaal niet op voetbal", zei ze in 2020 tegen Omroep West. "Ik heb mijn haar kort geknipt om zo min mogelijk op te vallen." Voetballend springt ze er alsnog uit.

Twaalf jaar later stelt Dick Advocaat de 18-jarige Sarina op in het Nederlands vrouwenelftal. Na een jaar bij het universiteitsteam van North Carolina en een lange carrière in het rood-geel van amateurclub Ter Leede, komt Wiegman uiteindelijk tot 104 interlands.

"Ik vind het een beetje een Danny Blind-figuur", zegt Louis van Gaal in 2001, als hij Wiegman ter gelegenheid van haar honderdste Oranje-interland een prijs uitreikt. "Ze heeft veel overzicht en inzicht. En ze is een goede aanvoerder."

Nee, voetbalkennis is Wiegman nooit tekort gekomen, verzekert De Haan. Niet als speelster, niet als gymleraar en zeker niet als trainster, waarmee ze bij de vrouwen van ADO Den Haag begon. "Ze is echt ingevoerd in de systemen, het overvalt haar niet. Ze weet hoe ze wilt spelen en ze is in staat de speelsters daar te laten spelen waar ze zich lekker voelen."

'Ongemeen duidelijk'

En, belangrijk, trainster Wiegman durft te zeggen waar het op staat. "Ze is naar speelsters toe ongemeen duidelijk. Je weet waar je aan toe bent. Die duidelijkheid, daar hebben vrouwen en mannen behoefte aan", zegt De Haan. Zo blijven alle spelers in de selectie binnenboord, blijven ze presteren. "Bij haar haalt iedereen altijd een zes of een zeven."

Jill Scott, een van de meest ervaren speelsters in de Engelse ploeg, herkent die directheid wel. "Ze is heel duidelijk. Ze laat ons niet te veel nadenken en houdt ons gefocust op wat voor ons ligt. Zij is de drijvende kracht achter de reden waarom wij nu in de finale staan."

"Ze heeft niet eens door hoe goed ze is", zegt Scott in de week voor de EK-finale. "Op zo'n moment als in de extra tijd tegen Spanje, daar was ze zo kalm aan de zijkant. Want ze weet wat wij moeten doen om te winnen."

Die rust, dat vertrouwen in een goede afloop, dat zat er vijf jaar geleden al in.

Wiegmans geduld

De Haan kwam in aanloop naar het EK in 2017 als assistent bij de Oranjevrouwen, toen het nog helemaal niet zo goed liep. Maar vlak voor het toernooi klopte het plots wel. "Dat was geen toeval, daar was heel bewust naartoe gewerkt." Foppe zag dat het goed was.

De Haan prijst het geduld dat Wiegman destijds liet zien. "De tijd nemen om ergens naartoe te werken. En in het traject weten dat het ook best eens minder kan gaan, omdat je nog in een zoekfase zit. Dat kost energie, hè, ik vond dat ze dat heel goed deed."

Als Engelse bondscoach (sinds september 2021) is Wiegmans geduld nog nauwelijks beproefd. 19 gespeeld, 0 verloren, doelsaldo +100. Cijfers waar de Britse pers van smult.

Volgens BBC-journalist Lizzie Greenwood-Hughes lopen de Engelsen weg met Wiegman. "Wat er ook gebeurt in de finale, heel Engeland heeft haar in het hart gesloten. We houden van Sarina." Niet in de laatste plaats door haar zwarte pak: een betaalbaar en bescheiden 'power suit', zoals het in Britse media rondgaat.

Nalatenschap enorm

"De mediahype rond het Engelse team lijkt haar niet te beïnvloeden. Ze kent zichzelf, heeft een plan en houdt zich eraan", zegt Greenwood-Hughes. "De nalatenschap van dit team en Wiegman is enorm."

"Mensen zien deze finale als het grootste moment voor vrouwensport in de Engelse geschiedenis. Meisjes zullen zich er gesterkt door voelen."

Na de verloren WK-finale van 2019 verbaast het De Haan niet dat het nu in Engeland opnieuw zo goed gaat met Wiegman. "Het was heel duidelijk dat de Engelsen al goed waren. Aan alles kon je zien dat er talent en dynamiek in zat. En de Engelse bond heeft er veel ingestopt."

Meer vertrouwen op haar staf

Wiegman nam Arjen Veurink mee als assistent. Slimme zet, volgens De Haan. Die duidelijk - op afstand, dat wel - een verbeterde Wiegman ziet ten opzichte van vijf jaar geleden.

"Ik denk dat ze beter is geworden, dat ze veel meer met mensen om haar heen samenwerkt, dat ze die meer ruimte geeft." Daar ontbrak het nog wel eens aan, herinnert De Haan zich.

"Dat heb ik wel eens tegen haar gezegd. Ze zat overal bovenop, alles tot achter de komma controleren. Uiteindelijk moet je vertrouwen hebben dat mensen het zelf kunnen. Dat is nu aan de hand, heb ik het idee."

"Ze heeft het vermogen om zelf op wat afstand te gaan staan en iedereen de taak te geven die ze goed kunnen. De staf om haar heen is denk ik ook heel tevreden met haar. Je hebt altijd het gevoel dat ze aandacht voor je heeft, dat ze niet het idee heeft: laat hem ook maar wat praten."

Bekijk hieronder de aflevering van 'Rivkah tackelt' met Sarina Wiegman, waarin ze in 2021 vertelt over het succesvolle WK 2019 en de Olympische Spelen van Tokio:

Wat als ze zondag met Engeland de EK-finale wint, wat komt daarna dan? Wijze woorden van Foppe: "Gewoon in Engeland blijven. Wereldkampioen worden, nog een keer naar de Olympische Spelen. Er zijn uitdagingen zat, dat is het probleem niet. Misschien kan ze een keer in het mannenvoetbal, om te kijken wat ze dan kan."

"Het is een ongelooflijk verhaal en ik gun het haar van harte. Want ik vind haar echt een prima meid."