Niet alleen de veiligheid van de Groningers is een belangrijke reden om niet de hele voorraad gas uit het Groningenveld te winnen, ook wordt het technisch steeds moeilijker om al het gas naar boven te halen. Dat komt doordat de druk in het veld steeds lager wordt.
Er zit waarschijnlijk nog zo'n 500 miljard kuub gas in, maar om het te winnen zijn er bijvoorbeeld meer compressoren nodig. Vanwege de productiebeperking is daar tot op heden niet in geïnvesteerd, maar staatssecretaris Vijlbrief (gaswinning Groningen) ziet wel dat het voor bedrijven aantrekkelijker is geworden om die investering alsnog te doen. Dat zegt hij in de podcast Gronings gas gewonnen of verloren?
Voor het winnen van gas is het belangrijk dat er in het veld voldoende druk is, zodat het makkelijk omhoog kan worden gehaald. Maar door de decennialange winning is die druk op veel plekken veel lager geworden. Begin jaren negentig zijn daarom al compressoren in het gaswinningsgebied geplaatst.
Uit vertrouwelijke notulen van het college van Beheer van de Maatschap Groningen blijkt dat er in 2013 al wordt gesproken over mogelijke sluiting van het veld, vanwege de dalende reservoirdruk en de dreigende productiebeperking vanwege de aardbevingen. Op dat moment wordt de afweging gemaakt niet in een tweede fase compressoren te investeren. De productie is dan nog veel hoger dan nu, zo'n 47 miljard.
'Bereidheid om te investeren'
Toch denkt staatssecretaris Vijlbrief (Aardgaswinning Groningen) dat commerciële bedrijven deze investeringen alsnog willen doen, vanwege de waarschijnlijk aanhoudend hoge gasprijs.
Bij deze prijzen is gaswinning een erg lucratieve business en dan kan investeren in compressoren weer aantrekkelijk zijn.
Vijlbrief zegt daarover: "Er zat natuurlijk al een enorme daling in de winning omdat het veld uitgeput raakt, maar je moet wel eerlijk zijn. Bij deze prijzen is gaswinning een erg lucratieve business en dan kan investeren in compressoren weer aantrekkelijk zijn. Dat is natuurlijk precies de reden dat er druk uit bepaalde partijen komt om dit wel te doen. Ik begrijp dat wel en dat mag ook, maar ik ga het niet doen."
Gaswinningsbedrijf NAM heeft in het verleden wel een succesvolle proef gedaan met een nieuwe compressor, maar vanwege de dalende gasproductie uit het Groningenveld zijn de andere negentien clusters nooit voorzien van wat wordt genoemd de tweede fase compressie.
De NAM stuurt ieder jaar een operationele strategie naar het ministerie van Economische Zaken. De verantwoordelijk bewindspersoon, in dit geval Vijlbrief, neemt mede op basis daarvan een winningsbesluit. In de strategie voor 2022/2023 heeft de NAM aangegeven dat er op dit moment, zonder die extra compressoren, 100 miljoen kuub gas per dag kan worden gewonnen. Hoe lang die hoeveelheid nog geproduceerd kan worden zonder extra hulpmiddelen is niet berekend.
Stikstofinjectie
Een ander probleem bij verhoging van de gaswinning is dat de druk in het veld niet overal hetzelfde is. In 2018 opperde de Overleggroep Groningen 2.0 het idee om stikstof in het veld te injecteren om die drukverschillen te ondervangen. Het Staatstoezicht op de Mijnen is daar geen voorstander van, onder meer vanwege de gevolgen voor het landschap. Er zijn veel injectielocaties voor nodig.
De NAM heeft er al wel verkennend onderzoek naar gedaan in 2013. Toen was de conclusie dat voor stikstofinjectie ingrijpende maatregelen nodig zijn. Er moet een stroom vretende fabriek worden gebouwd waarmee stikstofgas uit de lucht wordt opgevangen. Voor het vervoer van het stikstof naar de injectielocaties is vervolgens een nieuw pijpleidingennetwerk nodig en er moeten injectielocaties met compressoren en injectieputten worden gebouwd.
Grote zorg is volgens de NAM dat injecteren van stikstof juist kan leiden tot extra aardbevingen. Over de hele wereld zijn er injectieprojecten die aardbevingen hebben veroorzaakt.
"In de diepe ondergrond van het Groningen-gasveld zijn de vele in het reservoir aanwezige breuken al kritisch gespannen", zegt de NAM in een verklaring. "Er is daardoor geen garantie dat de aardbevingen zullen worden vermeden of zelfs niet verergeren."
