Vragen bij gastgezinnen over opvang Oekraïners, maar antwoorden zijn er (nog) niet

Huishoudens die Oekraïense vluchtelingen opvangen hebben steeds meer praktische vragen over het verblijf van de Oekraïners. Maar met die vragen kunnen ze nog nauwelijks bij instanties terecht. "Het is lastig om dingen voor elkaar te krijgen", zegt een gastgezin uit Creil, in de Noordoostpolder.

Daar vangen Olivier van der Vooren en Carla Vermunt acht vluchtelingen uit Kiev op. Het zijn drie zussen en hun vijf kinderen, die bij de Poolse grens werden opgehaald en een week geleden bij het gezin uit Creil terechtkwamen. "De dochter van Carla krijgt pianoles van een Oekraïense, Irina. Zij zat in zak en as over wat er gebeurde in haar land. Ze vertelde aan Carla dat ze een jeugdvriendin in Kiev had die daar weg moest", zegt Van der Vooren.

Het stel kwam samen met hun buren in actie. "We combineren hun boerderij met de onze voor de opvang. Bij ons is een grote ruimte waar ze kunnen slapen en ontbijten, de buren hebben een grote leefkeuken en sanitaire voorzieningen in hun bed and breakfast."

'Is iedereen verzekerd?'

Nu de Oekraïners een week in huis zijn, richt het gastgezin zich op de volgende stappen die gezet moeten worden. "Je loopt tegen dingen aan. Moeten we deze mensen aanmelden bij de gemeente? Is iedereen verzekerd als er nu brand uitbreekt?", zegt Van der Vooren. En er is meer te regelen, zoals onderwijs, werk en medische zorg voor de vluchtelingen.

Ook over de financiën zijn er vragen. Gastgezinnen bekostigen nu vaak het verblijf van de vluchtelingen of schieten uitgaven voor. Het is niet duidelijk of en hoe daar compensatie voor komt.

"Heel veel is nu onzeker over het verblijf van de Oekraïense vluchtelingen", zegt ook Robert Zaal van TakeCareBnb, een organisatie die vluchtelingen en gastgezinnen aan elkaar koppelt. "Het is vervelend dat de overheid nog geen antwoord heeft op vragen. Ze zijn er nog niet op ingericht, maar dat is ook niet zo gek na twee weken."

Staatssecretaris Van der Burg (asiel en migratie) zei gisteren na afloop van de ministerraad dat gemeenten als vraagbaak moeten gaan dienen voor inwoners die vluchtelingen opvangen. De Rijksoverheid zet een informatienummer op voor de gemeenten. "Op dit moment is het zo dat het Rode Kruis, Leger des Heils en Vluchtelingenwerk de opvang thuis coördineren. Vragen als 'waar kunnen de kinderen naar school' komen later."

Zaal en zijn medewerkers hebben de beste ervaring met persoonlijke begeleiding van gastgezinnen. Hij hoopt dat die begeleiding er nu ook komt voor mensen die Oekraïense vluchtelingen in huis hebben. "Het is fijn als er een vast aanspreekpunt is bij de gemeente. Iemand die je kunt bellen of zelfs bij je langskomt voor advies."

Zo ziet de opvang door gemeentes nu uit:

In Creil staat het halve dorp klaar om de zussen uit Kiev en hun kinderen zo goed mogelijk te helpen. "Als je allemaal wat doet is het te behappen. Mensen komen hier langs met aardappels, kleding en iPads. We hebben een website gemaakt om mensen op de hoogte te houden en daar komt ook geld binnen", zegt Van der Vooren. "We merken dat er vanuit de overheid nog weinig klaarstaat. Dat maakt sommige dingen lastig, maar we zijn er niet boos over."

Het gastgezin hoopt dat er op gemeentelijk niveau snel meer informatie en hulp beschikbaar is. "En maak spotjes op tv en radio, en een website met een stappenplan voor als je vluchtelingen in huis hebt. In coronatijd kon dat ook, dus waarom nu niet?"