Nanda Millenaar
Nanda Millenaar
De winkels zijn dicht, net als de restaurants. In het historische centrum van Lviv zijn geen toeristen meer te vinden. De theaters, sportzalen en kerken doen dienst als opvangplekken. In de westelijk gelegen Oekraïense stad vallen misschien geen bommen, maar ook hier is het oorlog.
Een paar keer per dag gaat het luchtalarm. Martha en Melania kijken er niet meer van op. Ze zijn te druk met bellen. Er moeten mensen geholpen worden, met vervoer, met eten en slaapplekken. En ze zoeken onderdak voor hun kinderen en moeders.
"Aan het eind van de middag gaan ze naar een dorp, aan de grens met Polen. Daar zijn ze veilig." Zelf blijven ze in Lviv, vertrekken is geen optie. "Als de Russen hier komen, dan gaan we vechten", klinkt het in koor. "Slava Ukraini, Eer aan Oekraïne". Het is de strijdlust die je in deze stad overal ziet en hoort.
Hulptroepen
Bij het Lesya Kurbas-theater hadden ze op 23 februari nog een première. Nu hebben de stoelen in de zaal plaatsgemaakt voor veldbedden. Op het podium liggen mensen op een matrasje te appen met vrienden en familie. Aan de tafel met soep en drinken zit Vlad. Zondag is hij vertrokken uit Korosten, niet ver van de grens met Belarus. "Ik wil leven, dus ik ben vertrokken." Wat hij hierna gaat doen, weet hij niet. "Als Rusland de oorlog wint, dan blijf ik in Lviv. Hier kunnen de Russen niet komen, Polen en de NAVO zijn te dichtbij."
Bij de deur verschijnt een verlegen meisje. In haar hand een plastic tas met vier bussen babymelkpoeder. "Ik ben alle apotheken van de stad af geweest, veel is uitverkocht, maar ik heb een paar bussen kunnen kopen. Samen met babycrème en babyolie", vertelt Katharina. "Morgen ga ik alle supermarkten af. Ik wil vooral iets doen voor de kleintjes, ik heb zelf een zoontje van 3, dan raakt je dat extra."
Katharina is niet de enige, inwoners van Lviv brengen wat ze kunnen missen. De trap van het theater ligt vol, in de supermarkten zijn dekens, slaapzakken en voedsel in blik amper nog te krijgen. Achter de kassa's staan dozen en rekken, waar je spullen kunt doneren. Mensen stellen hun logeerkamers beschikbaar. Iedereen in Lviv wil helpen.
Camouflagenetten
In de hal van een appartementencomplex ligt een grote berg touw. Ernaast staat een houten stellage, zo'n twee meter hoog, bespannen met kippengaas. De vrouwen van Lvivska 27 knopen de touwtjes stuk voor stuk aan het bouwwerk. "Het wordt een schuilplaats voor onze mannen, voor als de Russen komen." Ze zijn zondag begonnen en blijven dit doen. "Elke dag om 11 uur beginnen we, tot de oorlog voorbij is."
Op andere plekken in de stad zijn vriendengroepen molotovcocktails aan het maken. Of tenten om naar het front te sturen. De mannen melden zich aan bij de lokale burgerwacht, overal verschijnen wegblokkades om te stad te beschermen, mocht het Russische leger oprukken naar Lviv. Zover is het nog niet, vooralsnog beleeft de stad de oorlog door de verhalen van gevluchte landgenoten.
Terug naar huis
In het theater rent Jarena rond met beddengoed. Ze heeft vandaag drie gezinnen naar Polen geholpen. Nu moet ze het vertrek klaarmaken voor een nieuwe groep mensen. Als producer is ze gewend om dingen te regelen. "Dat komt nu goed van pas", zegt ze lachend. Sinds zaterdag is ze nergens anders meer mee bezig dan de opvang. "Ons leven staat nu in het teken van oorlog, van helpen en dat doen we zolang het nodig is."
Ik moet mijn kinderen beschermen, ik wil niet dat ze bloed zien en gevechten meemaken.
Op een veldbed in de hoek van de zaal leest Daria ondertussen haar twee zoons voor. Ze komen vanuit Avdiivka, vlak bij Donetsk. Het is er officieel al acht jaar oorlog, maar het was de laatste jaren wel relatief rustig. "Het ging nu zo snel achteruit, het werd zo gevaarlijk, ik moest nu wel vertrekken", vertelt Daria. "Ik moet mijn kinderen beschermen, ik wil niet dat ze bloed zien en gevechten meemaken."
In 2014 vluchtte ze ook voor het geweld, ze nam toen al haar bezittingen mee. Nu heeft ze alleen een tas met wat kleren, documenten en het keyboard van de kinderen. "Misschien ga ik voor een paar weken naar mijn familie in Estland. Maar dat zal tijdelijk zijn. Ik reken erop dat we terug naar huis kunnen, dat Oekraïne deze oorlog gaat winnen."
