Terug naar Duits watersnoodgebied: 'Hart van ons dorp klopt niet meer'

• Judith van de Hulsbeek

  Correspondent Duitsland

Ruim twee maanden na de overstromingen in Duitsland die aan meer dan 180 mensen het leven kostten, is het leven in het rampgebied nog altijd verre van normaal. De vuilnisbergen van met modder besmeurde huisraad, auto's en bomen zijn grotendeels weggeruimd, de huizen gestript van muren en vloeren.

Maar voordat de wederopbouw serieus kan beginnen, gaat de blik gaat naar Berlijn. "De beloftes die in de verkiezingscampagne worden gedaan, moeten ze wel nakomen."

Op het plein voor de basisschool in Dernau komt veel samen: er is gratis middag- en avondeten voor bewoners, ook vrijwilligers en klussers zijn welkom. Je kunt er schoon drinkwater halen, douchen en sinds begin deze week... stemmen.

Eigenlijk mogen de Duitsers pas zondag naar de stembus, maar op meerdere plekken in het overstromingsgebied vind je nu al ad hoc stembureaus. Een laptop, een printer, een kartonnen doos die dienst doet als stemhokje, meer is het niet.

"Mensen zijn hun stempapieren kwijtgeraakt, hebben geen tijd gehad om nieuwe te regelen of zich te registreren voor een stem per post. Hier printen we een stembiljet uit en dat kan meteen in de bus", zegt de vrolijke vrijwilligster van het bureau.

Een man in klus-outfit komt aangefietst, binnen drie minuten heeft ie z'n kruisje gezet. Heeft de ramp nog invloed gehad op zijn stem? "Nee, mijn stem stond al lang vast, maar ik was wel bang dat mijn stem misschien verloren zou gaan. Dus gelukkig kon ik hier spontaan terecht."

De verkiezingen zijn in Dernau niet het gesprek van de dag. Mensen hebben wel wat anders aan hun hoofd. Maar ze weten wel wat ze van politici verwachten: "Geld", zegt Dernauer Udo Creuzberg overtuigd. "Slopen, opruimen, schoonmaken, alles wat vrijwilligers konden doen, is wel gedaan. Nu hebben we professionele werklui nodig, elektriciens, verwarmingsinstallateurs, loodgieters. En die moeten we kunnen betalen."

Bakker komt niet meer terug

Dernau is een van de zwaarst getroffen dorpen in het Ahrdal. Van de 650 huizen zijn er 570 beschadigd of verwoest. In de Hauptstrasse is de schade goed te zien. Hier stond het water 7 meter hoog. Zeker tien huizen zijn al gesloopt, op een paar staat een groot geel kruis: ook die zijn niet meer te redden.

De bakkerij, de slager, de supermarkt de gebouwen staan er nog, maar zijn niet veel meer dan een lege huls. Burgemeester Alfred Sebastian vertelt dat de bakker niet meer van plan is terug te komen. "Dit was het hart van ons dorp en het klopt niet meer."

Zo ziet het dorp er nu uit:

Om de toekomst van zijn dorp te redden, is hij aangewezen op hulp van de deelstaat en van politiek Berlijn, zegt Sebastian. Hij maakt zich zorgen dat naarmate de tijd verstrijkt, de aandacht voor het gebied verdwijnt. Samen met andere burgemeesters uit de regio heeft hij een brief geschreven aan bondskanselier Merkel: "Opdat ze ons niet vergeten, ook na de verkiezingen niet."

Sebastian is blij met het geld dat tot nu toe door de regering is toegezegd (30 miljard euro, red.). Vooral de belofte om ook de schade te vergoeden van de mensen die niet verzekerd zijn, is volgens hem belangrijk. Net als tempo maken: het beloofde geld moet snel worden uitgekeerd.

Haast

Haast is ook geboden bij het aanleggen van verwarmingen. Niet alleen omdat de herfst zich voelbaar aandient, maar ook om de overgebleven huizen te redden. "De muren moeten droog voor het echt koud wordt", zegt installateur Danny Nürnberg. "Als het water in de muren bevriest, zet het uit en ontstaan er minischeurtjes. En dan kun je al deze huizen in de lente alsnog platgooien".

Nürnberg legt vandaag samen met zijn team bij zestien huizen in Dernau een provisorische verwarming aan. Dat gebeurt allemaal vrijwillig en met gedoneerde materialen: opnieuw een voorbeeld van de drijvende kracht van liefdadigheid in Dernau.

Een van Nürnbergs stops is Pension Sebastian. Eigenaresse Katrin Zetsche-Josten is opgelucht: "We bivakkeren op de zolder, tot nu toe met een straalkacheltje, maar het werd echt al koud. En het is ook belangrijk voor de muren."

Ook aan haar de vraag over politiek. Hebben de overstromingen of de manier hoe de politiek ermee om is gegaan invloed op haar stem voor zondag? "Mijn vertrouwen in de politiek heeft een knauw gekregen. Ook omdat we van tevoren niet goed zijn gewaarschuwd."

Van een volgende regering verwacht ze vooral dat ze verzekeraars zullen verplichten om mensen in hoogwatergebieden te verzekeren. "We willen hier blijven wonen en ons huis weer opbouwen. Maar dan moet ik wel een verzekering kunnen krijgen tegen een normale premie."

Ook burgemeester Sebastian denkt na over verzekeringen en of de verzekeraars wel genoeg geld uitbetalen om huizen zo weer op te bouwen dat ze bestand zijn tegen hoogwater.

Maar het meest maakt hij zich zorgen over de mentale gezondheid van zijn Dernauers. "De huizen zijn leeg, maar de hoofden niet. Mensen staan voor hun huizen, zien het grote niets en vragen zich af hoe lang het nog gaat duren voor ze hier weer kunnen wonen. Ik hoop maar dat ze de moed erin houden."