Greenpeace niet tevreden • Afgezwakte slotverklaring klimaattop Glasgow

Greenpeace niet tevreden, maar blij met ten einde lopen fossiele tijdperk

Greenpeace Nederland vindt de afspraken die in Glasgow zijn gemaakt slap en zwak, maar vindt het belangrijk dat er een signaal is gegeven dat het 'fossiele tijdperk' ten einde loopt. "En dat is belangrijk", zegt Greenpeace-energiespecialist Dewi Zloch. "De zin in de slotverklaring over het minderen met steenkool en het afschaffen van subsidies voor fossiele brandstoffen is afgezwakt, maar het is niettemin een doorbraak."

Volgens haar is het aan jonge mensen, activisten en door de klimaatcrisis meest bedreigde landen te danken dat landen in 2022 moeten laten zien hoe ze ervoor gaan zorgen dat de opwarming van de aarde tot 1,5 graden beperkt blijft. "Zonder deze inzet zou deze klimaattop volledig zijn geflopt."

Greenpeace ziet het als een vooruitgang dat er afspraken zijn gemaakt over financiële hulp aan andere landen, om zich aan het veranderende klimaat aan te kunnen passen. "Maar wat werd beloofd om hen hierin tegemoet te komen, kwam niet in de buurt van wat nodig is. Deze kwestie moet bovenaan de agenda van de rijke landen staan als de volgende klimaattop in Egypte wordt gehouden."

Voorzitter Sharma had het even moeilijk

Nadat Zwitserland zijn teleurstelling over de afzwakking op het laatste moment van de steenkoolafspraak naar voren had gebracht, kreeg conferentievoorzitter Sharma het even moeilijk:

Imperfect, een stap in de goede richting of historisch?

Voorzitter Sharma noemde de tekst waar nu overeenstemming over is "imperfect", maar een stap in de goede richting. Dat gevoel wordt breder gedeeld. Eurocommissaris Frans Timmermans noemde het resultaat zelfs "historisch".

Over de verdere uitwerking van het klimaatakkoord van Parijs is in Glasgow twee weken onderhandeld. Dat er afspraken over het verminderen en afbouwen van fossiele brandstoffen zijn gemaakt, wordt als een doorbraak gezien, ook al worden er geen deadlines genoemd. Een andere belangrijke punt is dat er wordt vastgehouden aan het streven om de opwarming van de aarde tot 1,5 graad te beperken. Om die reden wordt landen gevraagd vaker dan de eerder genoemde vijf jaar met een aanscherping van hun klimaatplannen te komen, om te beginnen volgend jaar.

Ook belangrijk is dat er meer geld beschikbaar komt voor arme landen, zodat die zich kunnen aanpassen aan de gevolgen van de klimaatverandering, zoals de zeespiegelstijging.

Akkoord over slottekst klimaatconferentie in Glasgow

Op de VN-klimaatconferentie is overeenstemming bereikt over de slottekst. De laatste hobbel was een passage over het afbouwen van steenkool. China en India maakten daar bezwaar tegen. In plaats van het 'afbouwen' van het gebruik van steenkool staat er nu dat het steenkoolgebruik 'teruggebracht' moet worden, tot teleurstelling van veel andere landen.

Voorzitter Sharma was zichtbaar geëmotioneerd toen hij de landen die hun teleurstelling naar voren brachten, had aangehoord. Toch is er ook opluchting dat er overeenstemming is.

Aanpassingen China en India aangenomen

Tot teleurstelling van veel landen is de verzwakking van de afspraak over het afbouwen van steenkool aangenomen.

"Ik bied mijn excuses aan voor de manier waarop dit gegaan is", zegt de voorzitter. "Maar ik weet ook dat u begrijpt dat we dit pakket moeten aannemen." Dat levert hem applaus op.

Het is decision time, zegt de voorzitter

Voorzitter Sharma heeft de vergadering heropend. "Het is decision time", zei hij. De onderhandelingen zijn niet makkelijk geweest, maar hij is onder de indruk van wat er gedaan is voor "onze mensen en onze planeet."

China en India willen toch een aanpassing in de passage over stoppen met steenkool. Daarin moet worden gesproken over "verminderen" in plaats van "gefaseerd afbouwen". Onder meer Zwitserland en de EU spreken hun teleurstelling uit, maar het lijkt er toch op dat er overeenstemming is over de slottekst.

Voor de afsluiting wordt in de zaal koortsachtig overlegd

Last minute overleg met China en India

Voorafgaand aan de afsluitende bijeenkomst hebben vertegenwoordigers van de VS en de EU overleg gehad met de delegaties van China en India. Deze landen hebben moeite met de passage over de gefaseerde afbouw van het gebruik van steenkool.

Een verslaggever van persbureau Reuters hoorde de Amerikaanse gezant John Kerry tegen zijn Chinese collega zeggen: "We verwachten van jullie dat jullie het gebruik van steenkool de komende twintig jaar terugbrengen tot nul. Daar heb je net voor getekend."

Eerder deze week kondigden de VS en China gezamenlijk aan dat ze met het gebruik van steenkool zouden stoppen.

In Glasgow is het nu wachten op de afsluiting

De hoofdpunten uit de tekst die nu op tafel ligt

Op tafel ligt nu een conceptslottekst waarin drie belangrijke zaken zijn afgesproken. In de eerste plaats is het streven om de opwarming van de aarde tot 1,5 graad beperkt te houden erin vastgelegd. Om dat te bereiken moet er de komende jaren heel veel gebeuren. Om die reden wordt landen gevraagd vaker dan de eerder genoemde vijf jaar met een aanscherping van hun klimaatplannen te komen, om te beginnen volgend jaar.

Een tweede belangrijk voornemen dat in de conceptslottekst is opgenomen is dat het gebruik van steenkool gefaseerd wordt afgebouwd en dat overheden geen subsidies meer geven aan projecten waarbij fossiele brandstoffen worden gebruikt. Met name India en Iran liggen op dit punt dwars.

Ook belangrijk is dat er meer geld beschikbaar komt voor arme landen, zodat die zich kunnen aanpassen aan de gevolgen van de klimaatverandering, zoals de zeespiegelstijging.

Voorzitter waarschuwt niet te morrelen aan de slottekst

De vergadering is nu geschorst. Voorzitter Sharma vraagt iedereen in de ruimte te blijven, want hij wil snel door naar de afsluiting van de klimaattop. Hij waarschuwt dat heel de puzzel van tafel valt als er op kleine onderdelen wordt gemorreld aan de tekst.

Eerder zei hij al dat de deelnemers zich niet moeten afvragen wat ze nog meer voor hun land willen bereiken, "maar wat we samen bereikt hebben".

Meeste landen achter laatste tekstvoorstel, India kritisch

Tot dusver ondersteunen de meeste landen het laatste tekstvoorstel van het Britse voorzitterschap. Nog niet alle landen hebben hun mening gegeven.

Van de grote landen was tot nu toe alleen India kritisch. India probeert te voorkomen dat er een verwijzing komt naar de geleidelijke afschaffing van subsidies voor kolen en andere fossiele brandstoffen. Volgens India is daar geen overeenstemming over.

Ook beschuldigt India rijke landen ervan er een onhoudbare levensstijl op na te houden, met een verspillend consumptiepatroon. India vindt dat het recht heeft op het verantwoord gebruik van fossiele brandstoffen.

We moeten ambitie tonen, zegt vertegenwoordiger Tuvalu

Een vertegenwoordiger van Tuvalu liet een foto van zijn kleinkinderen zien. "Ik kijk elke avond naar hun foto. En denk na over wat ik ze straks kan vertellen als ik terugkom uit Glasgow." Hij zei ook: "Klimaat is niet politiek, we moeten ambitie tonen". Tuvalu is een eilandstaat in de Stille Oceaan en is een van de landen die groot gevaar loopt door de zeespiegelstijging.

De Marshall-eilanden verkeren in dezelfde riskante positie. "Iedereen hier zou zichzelf dezelfde vraag moeten stellen", zei de hoofdonderhandelaar van dit land. "Kunnen we deze bijeenkomst verlaten zonder uitkomst, terwijl we midden in een pandemie zitten? Ik denk het niet." Ze vindt wel dat er meer moet gebeuren wat betreft de schadevergoeding die de rijke landen voor de klimaatschade in arme landen moeten betalen.

Emotionele oproep Frans Timmermans

Eurocommissaris Frans Timmermans deed een emotionele oproep aan alle deelnemers in Glasgow om vast te houden aan het streven om de opwarming van de aarde te beperken tot 1,5 graad en zich niet te verliezen in details. "Ik smeek jullie om deze tekst te omarmen", zei hij. En: "Alstublieft, laat dit moment niet voorbijgaan omdat dit of dat er niet in staat". Volgens hem bieden de afspraken die er nu liggen voldoende houvast om hoopgevend te zijn.

Hij reageerde op kritische geluiden van onder meer India dat de tekst van het slotakkoord niet in balans zou zijn.

De oproep van Timmermans leverde hem een warm applaus op.

Deelnemers Glasgow terug in grote zaal

De deelnemers aan de VN-klimaattop in Glasgow hebben het gezamenlijk overleg in de grote zaal hervat. Dat zou eerder vanmiddag al gebeuren maar voorzitter Alok Sharma gaf de delegaties meer tijd om onderling overleg af te ronden. Bij de heropening vroeg Sharma de deelnemers om niet naar het beste resultaat voor het eigen land te streven, maar zich neer te leggen bij wat goed is voor de wereld.

Het is nog onduidelijk wat het overleg in de wandelgangen en kleine zaaltjes heeft opgeleverd. Staat in de slotverklaring bijvoorbeeld dat het streven blijft om de opwarming van de aarde onder de 1,5 graad te houden? En haalt de zin dat de wereld afscheid neemt van fossiele brandstoffen de eindstreep? Dat laatste stond wel in de meest recente conceptverklaring. De milieuactiegroep Greenpeace noemt dat een doorbraak.

Positief is dat Guinee tevreden is over de afspraken over klimaatschade. Dat is een belangrijk punt voor arme landen. Dit Afrikaanse land was eerder deze top kritisch over deze afspraken.

Klimaattop-voorzitter hoopt vanmiddag tot een slotverklaring te komen

Voorzitter Alok Sharma van de VN-klimaatconferentie verwacht dat er nog vanmiddag overeenstemming komt over de slotverklaring.

Om 15.30 uur Nederlandse tijd wordt in Glasgow een plenaire bijeenkomst georganiseerd waar de laatste 'gevoelige punten' uit de ontwerpverklaring worden besproken.

'Het grote wachten' op de klimaattop in Glasgow

Greenpeace: vechten voor belofte afscheid van fossiele brandstoffen

In de jongste conceptversie staat nog altijd een zin over het afscheid nemen van fossiele brandstoffen. "Hoewel afgezwakt staat de zin nog altijd in de tekst die nu voorligt. En dat is een doorbraak", reageert Greenpeace op de laatste ontwikkelingen op de klimaattop in Glasgow.

"We moeten vechten als een leeuw om het in de tekst te houden", zegt directeur Jennifer Morgan. Meerdere landen hebben geprobeerd te voorkomen dat een oproep om subsidies voor fossiele brandstoffen aan te pakken de tekst van het slotakkoord haalt. Volgens persbureau Reuters verzetten vooral China en Saudi-Arabië zich.

Een ander discussiepunt is het vergoeden van klimaatgerelateerde schade. Ontwikkelingslanden eisen concrete stappen, de Verenigde Staten zijn terughoudend. "De Verenigde Staten zullen meer financiële toezeggingen moeten doen", stelt Greenpeace.

Nieuwe conceptverklaring door Britten verspreid

De Britten, gastheer van de klimaattop, hebben zaterdagochtend een nieuwe conceptverklaring voorgelegd aan de 197 delegaties in een ultieme poging om tot een gezamenlijke slottekst te komen.

Het is nu wachten op de reacties van de deelnemende landen op dit voorstel.

Gevoelige punten over het uitfaseren van steenkool en subsidies op fossiele brandstoffen staan nog altijd in het concept. Wel is er een zin toegevoegd waarin staat dat er steun moet zijn voor "een rechtvaardige transitie".

Ook staat in deze slottekst dat financiële steun aan kwestsbare landen verhoogd moet worden. Rijkere landen moeten voor 2025 het dubbele bijdragen (ten opzichte van 2019) aan klimaatmaatregelen in armere landen.

Woensdag verscheen de eerste conceptversie met stevige taal, maar deze tekst werd op verschillende punten afgezwakt na kritiek van landen die zwaar op steenkool leunen.

Correspondent Fleur Launspach is in Glasgow voor de NOS:

Nog geen duidelijkheid in Glasgow, wachten is op reacties nieuwe slottekst

Officieel was gisteren de laatste dag van de klimaattop, maar de deelnemende landen zijn er nog niet uit. Tot diep in de nacht werd er gewerkt aan een nieuwe slottekst, het wachten is of alle deelnemers daarmee instemmen.

Er zijn veel meningsverschillen over wat er in de tekst moet staan: over het geld voor klimaatmaatregelen in armere landen, over het nastreven van maximaal 1,5 graad opwarming van de aarde en over het zogenoemde rulebook. Dat laatste is een soort handboek met afspraken over hoe landen zich moeten houden aan het klimaatakkoord van Parijs.

Duidelijkheid is er nog niet, want als landen iets inleveren op het ene punt, willen ze daar op een ander punt iets voor terug. "De Britten hebben vannacht een nieuwe slottekst gemaakt. Die tekst wordt vanochtend gepresenteerd en later vandaag horen we of landen hiermee kunnen leven", zegt redacteur klimaat en energie Heleen Ekker in het NOS Radio 1 Journaal vanuit Glasgow.

"Ik vermoed dat landen er nog wel uitkomen, al is het risico dat er een wat waterig compromis ontstaat. Dan zullen activisten en milieuorganisaties zeker niet tevreden zijn. En ook klimaatwetenschappers onderstrepen dat de uitstoot echt heel snel en heel fors naar beneden moet."

Voorzitter top bevestigt: onderhandelingen gaan door tot zaterdag

De voorzitter van de klimaattop, Alok Sharma, bevestigt dat er tot zeker zaterdag onderhandeld zal worden door de delegaties. Morgenochtend moet er een nieuwe conceptverklaring worden gepubliceerd. Daarover zal in de middag worden vergaderd. Lees meer in dit artikel.

'Onderhandelingen gaan door tot zeker zaterdag'

De 197 delegaties op de klimaattop in Glasgow onderhandelen zeker nog tot zaterdag over een definitieve slotverklaring. Dat meldt het Duitse persbureau DPA op basis van bronnen uit onderhandelingsteams. Morgenochtend zou er een nieuwe conceptverklaring ingediend moeten worden. Die wordt vervolgens weer besproken.

De Amerikaanse klimaatgezant John Kerry zei tegen Sky News dat er komende nacht ook nog gesproken zal worden. "We werken hard en het gaat goed", zei hij. De top eindigde officieel om 18.00 uur Britse tijd, maar er was toen nog geen overeenstemming over een slotakkoord. Een van de thema's waarover nog wordt gediscussieerd is de financiering van klimaatbeleid in armere landen. Die landen willen dat er duidelijke afspraken komen over geld om de gevolgen van klimaatverandering op te vangen.

Onderhandelingen 'beetje in een patstelling'

De onderhandelingen over de slotverklaring op de klimaattop in Glasgow zitten "een beetje in een patstelling". Dat zegt Lee White, de milieuminister van Gabon, tegen persbureau AP. Volgens hem leidt met name de opstelling van de VS op dit moment tot vertraging.

Lee zegt dat er wantrouwen is tussen de rijke en arme landen als het gaat om geld voor onder meer het aanpassen aan klimaatverandering en hulp bij het afscheid nemen van fossiele brandstoffen. Er zou onder meer vanuit rijke landen weerstand zijn om een nieuw fonds hiervoor op te richten. Met name de VS zou dus dwarsliggen en krijgt daarbij steun van de EU, zegt White.

Persbureaus Reuters en AP schrijven dat er momenteel voornamelijk achter gesloten deuren wordt onderhandeld over dergelijke twistpunten door de delegaties. Kelley Kizzier, die bij vorige klimaattoppen namens de EU onderhandelde, zegt tegen AP dat er daarbij vooral gelet moet worden op de op het oog kleine dingen.

Zo was in de recentste conceptverklaring in de paragraaf over het terugbrengen van de uitstoot van broeikasgassen in 2022 het woord "aansporen" veranderd in "verzoeken". Volgens Kizzier is dat woord aanzienlijk dwingender en zou dat een grote stap zijn. Zeker als het in de uiteindelijke verklaring blijft staan, zegt ze.

Fabrikant van waterstofvrachtwagens: 'Waarom tot 2040 wachten?'

Eerder deze week spraken elf landen op initiatief van Nederland op de klimaattop in Glasgow af dat vanaf 2040 alle nieuwe vrachtwagens en bussen uitstootvrij moeten zijn. Dat is goed nieuws voor onder meer dit bedrijf in Winschoten, dat waterstofvrachtwagens maakt:

Johnson wil "geld op tafel" voor hulp aan armere landen

Rijke landen moeten "geld op tafel leggen" om in de laatste uren een doorbraak in de onderhandelingen in Glasgow te bewerkstelligen, vindt de Britse premier Johnson. Dat geld moet armere landen helpen om het gebruik van fossiele brandstoffen af te bouwen en zich aan te passen aan de gevolgen van klimaatverandering.

In de jongste concepten van de slotteksten, waar op de klimaattop nog aan wordt gesleuteld, is meer aandacht voor de positie van armere landen dan in de eerdere versie. Het wordt "urgent" genoemd dat de beloofde 100 miljard dollar per jaar aan klimaathulp voor armere landen ook daadwerkelijk wordt uitbetaald. Dat dit tot dusver nog niet is gelukt, wordt "diep betreurd".

Inmiddels is de klimaattop officieel afgelopen. De delegaties hadden op papier tot 18.00 uur lokale tijd om overeenstemming te bereiken over een slotverklaring, maar dat die deadline niet zou worden gehaald was al langer duidelijk. Het is niet duidelijk of er vanavond nog een deal komt, zoals voorzitter Sharma hoopt, of dat er in het weekeinde verder wordt gesproken.

Fossiele exporteurs: 'onduidelijk wat gaat vallen onder Glasgow-afspraak'

Het was de grote wisseltruc van de klimaattop in Glasgow deze week: Nederland dat zich toch aansloot bij landen die voor eind 2022 stoppen met investeren in buitenlandse fossiele energieprojecten. De stap overviel het bedrijfsleven dat actief is in olie en gas. Dat deze investeringen waarschijnlijk afgebouwd zouden worden werd al besproken, maar door de ondertekening is het proces in een stroomversnelling gekomen. Hoe groot de impact voor die bedrijven is, blijft nog onzeker.

Voorzitter Glasgow-top hoopt op deal vanavond

De voorzitter van de klimaattop in Glasgow hoopt dat de deelnemers het vanavond nog eens worden over de slotverklaring. Alok Sharma zei later vanavond nieuwe versies van relevante passages van de verklaring te willen publiceren, "zodat partijen hier zorgvuldig over kunnen nadenken. Uiteindelijk hoop ik dat ze vanavond worden aangenomen", aldus Sharma.

"Ik moedig u allen aan om aan consensus te bouwen. De ogen van de wereld zijn op ons gericht", zei hij verder in de vergadering waarin de 197 delegaties de nieuwste conceptverklaring behandelden.

Het is onduidelijk hoe realistisch de hoop van Sharma op een snelle deal is. Niet zelden zijn klimaatconferenties verlengd tot in het weekend, omdat er op de slotdag geen overeenstemming werd bereikt.

Gemengde reacties op nieuwe conceptverklaring

Sinds vanochtend voor de tweede keer een voorlopige eindtekst van de klimaattop is gepubliceerd wordt er door allerlei landen op gereageerd. Zojuist gaf China bijvoorbeeld aan de tweede tekst beter te vinden dan de eerste. "Deze tekst is een goede basis om verder te praten", aldus China. Wel moeten nog bepaalde aspecten aangescherpt worden, bijvoorbeeld op het gebied van financiën en de regels waar landen zich aan moeten houden om het Parijse klimaatakkoord uit te voeren.

De Russische delegatie zei dat er nog gewerkt moet worden aan de passage over CO2-kredieten. Daarin moet meer worden verduidelijkt, vinden de Russen.

Eerder reageerde al de VS, bij monde van klimaatgezant Kerry, die opriep al aangepaste teksten in de conceptverklaring niet verder af te zwakken. Sommige kleinere landen, zoals Guinee, reageerden teleurgesteld. "Wij zijn zeer teleurgesteld dat ons voorstel over klimaatschade niet geaccepteerd is en willen ons voorstel terugzien in de tekst", zei de delegatie van Guinee.

Timmermans onderstreept persoonlijk belang bij deal

Volgens Eurocommissaris Frans Timmermans hebben onderhandelaars een persoonlijk belang bij het bereiken van een deal op de klimaattop. Als het namelijk lukt om de opwarming van de aarde binnen 1,5 graad te houden, leidt dat tot een beter leven voor hun kinderen en kleinkinderen, zei Timmermans, die de aanpak van klimaatverandering in zijn portefeuille heeft.

Timmermans zei in zijn speech dat hij vandaag nog een foto kreeg van zijn kleinzoon van 1 jaar oud. "Als wij slagen, zal hij in een leefbare wereld leven. Met een schone economie en schone lucht. Als wij falen, zal hij vechten met andere mensen voor water en voedsel. Dat is de harde realiteit", zei Timmermans.

"Het levend houden van 1,5 graad moet in het hart van onze conclusies van vandaag staan. We moeten op dat spoor blijven en dat moeten we tussen nu en volgend jaar doen." Na zijn toespraak kreeg hij applaus.

Amerikaanse klimaatgezant: 'Nu handelen om ergste gevolgen af te wenden'

De Amerikaanse klimaatgezant John Kerry heeft op de slotdag van de klimaattop alle deelnemers opgeroepen nog dit decennium drastisch de uitstoot van broeikasgassen te verminderen. Volgens hem is de wetenschap kraakhelder als het gaat om de noodzaak daarvan bij het streven de opwarming van de aarde tot 1,5 graad te beperken.

"Om de ergste gevolgen van de klimaatcrisis af te wenden, moeten we nu handelen", zei Kerry. Daarbij zouden de grootste economieën, die ook de grootste uitstoters zijn, een belangrijke rol moeten spelen. Volgens Kerry is de VS als een van de grootste uitstoters bereid die verantwoordelijkheid te nemen. Hij pleit bijvoorbeeld voor een einde aan subsidies voor fossiele brandstoffen. Dat zou ook in de slotverklaring in Glasgow opgenomen moeten worden, vindt Kerry. Hij noemde de subsidies "de definitie van waanzin".

Verder riep hij op andere teksten in de conceptverklaring niet verder af te zwakken. Zo zijn veranderingen aangebracht in passages over CO2-reducties op korte termijn en het afbouwen van steenkoolgebruik. Over de passages die gaan over het verminderen van de uitstoot van broeikasgassen zei Kerry dat hij "heel diep" gelooft dat de tekst behouden moet blijven. "Hij kan niet zwakker worden. Het kan niet achteruit gaan vanaf hier."

Protesten binnen en buiten conferentiecentrum

In en buiten het conferentiecentrum wordt op de laatste dag van de klimaattop in Glasgow vandaag volop gedemonstreerd. Buiten het centrum toonde onder meer klimaatactiegroep Extinction Rebellion zich. Binnen startten honderden aanhangers van maatschappelijke organisaties en actiegroepen een protestmars. Zij waren als waarnemers toegelaten tot de zogenoemde blauwe zone, waar het officiële programma van de top zich voltrekt.

Onder anderen waarnemers van grote organisaties als het Wereld Natuur Fonds en Friends of the Earth deden mee aan de mars. "Hou het in de grond", riepen ze, refererend aan fossiele brandstoffen. De betogers waren ontevreden met wat de top vooralsnog heeft opgeleverd. Ook vinden ze dat de bijeenkomst voor mensen uit bijvoorbeeld ontwikkelingslanden moeilijk te bezoeken was, onder meer door hoge hotelkosten en coronabeperkingen, terwijl lobbyisten van bedrijven juist makkelijk konden binnenkomen.

Betogers, binnen en buiten de conferentiehal:

Aan een rood lint verlieten de waarnemers de conferentiezaal:

Meer landen stoppen met financiering fossiele brandstofprojecten

Volgens de Nederlandse klimaatgezant Jaime de Bourbon de Parme, zoon van prinses Irene, sluiten nog altijd extra landen zich aan bij de kopgroep die stopt met overheidssteun voor fossiele projecten. Vandaag zijn ook Frankrijk en België aangehaakt, nadat Duitsland en Spanje dat de afgelopen dagen ook al hadden gedaan.

Nederland sloot zich aanvankelijk niet aan. Maar nadat daarop veel kritiek werd geuit door oppositiepartijen en milieuorganisaties, besloot het kabinet alsnog mee te doen. Sindsdien oefent Nederland druk uit op andere landen ook hun handtekening te zetten.

Onderhandelen, onderhandelen en nog eens onderhandelen

Heleen Ekker, redacteur klimaat en energie, is voor de NOS ter plaatse in Glasgow. In een artikel over de laatste officiële dag op de top, schreef ze vanochtend dat er een nieuw tekstvoorstel voor een slotverklaring was gepubliceerd. Het is nog afwachten hoe landen hierop reageren.

Vooral arme landen hebben er de afgelopen dagen op aangedrongen dat in die verklaring 'klimaatfinanciering' meer centraal staat. Dat wil zeggen dat er meer aandacht is voor hulp aan landen die het meest kwetsbaar zijn voor overstromingen, extreme droogte en de stijgende zeespiegel als gevolg van de opwarming van de aarde. Er wordt daarom nog volop onderhandeld, schrijft Ekker, "tot er levensvatbare compromissen ontstaan". Door al dat onderhandelen is niet uit te sluiten dat de top nog voortduurt tot in het weekend.

Gisteren zei de secretaris-generaal van de VN Antonio Guterres nog dat de top "zeer waarschijnlijk" niet de toezeggingen zal opleveren die nodig zijn om de mondiale opwarming te beperken tot 1,5 graad. Wel zullen landen mogelijk afspreken dat ze voor eind volgend jaar alsnog die toezeggingen gaan doen.

Welkom

Welkom in het liveblog over de formeel laatste dag van klimaattop COP26 in Glasgow. In dit blog houden we je van alles op de hoogte rond de belangrijke top, waar het beperken van de opwarming van de aarde centraal staat.