'VS-diplomaten waarschuwden voor ineenstorting' • 18.000 evacuaties sinds zondag

Liveblog gesloten

Dit liveblog wordt gesloten, de laatste ontwikkelingen in Afghanistan kun je volgen in de reguliere berichtgeving. Het belangrijkste nieuws van afgelopen nacht en gisteravond:

NAVO: afgelopen vijf dagen 18.000 evacuaties

Sinds de Taliban zondag de macht in Afghanistan overnamen, zijn vanaf de luchthaven van Kabul 18.000 mensen geëvacueerd. Dat heeft een NAVO-functionaris gezegd. Bij de luchthaven staan nog altijd mensenmassa's te dringen om het land uit te komen. Volgens de NAVO-functionaris is het de bedoeling dat het aantal evacuaties komend weekend zal verdubbelen.

De Amerikaanse president Biden heeft gezegd dat hij later vandaag een persconferentie zal geven over de evacuatiemissie. Eerder zei hij al dat Amerikaanse militairen in het land zullen blijven, totdat alle Amerikanen die het land willen verlaten zijn geëvacueerd.

'Amerikaanse diplomaten waarschuwden voor ineenstorting Afghanistan'

In interne correspondentie van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken werd vorige maand al gewaarschuwd voor de mogelijke "ineenstorting van Afghanistan", na de terugtrekking van de Amerikaanse troepen. Dat meldt The Wall Street Journal. Volgens de Amerikaanse krant, die in het bezit is van de vertrouwelijke memo, is de documentatie "het duidelijkste bewijs tot nu toe dat de Amerikaanse regering op de hoogte was van de situatie in Afghanistan".

De vertrouwelijke memo zou op 13 juli zijn verstuurd aan de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Blinken en een andere hooggeplaatste functionaris. Volgens bronnen zou Blinken kennis hebben genomen van de waarschuwing van de diplomaten. Zij waarschuwden dat de Taliban snel aan terrein wonnen, aldus bronnen die de memo hebben ingezien.

Na de geplande terugtrekking van de Amerikaanse troepen op 31 augustus zouden de Afghaanse strijdkrachten volgens de diplomaten "ineenstorten". De Taliban zouden daardoor de macht kunnen grijpen. In het document zou onder meer worden geadviseerd om uiterlijk 1 augustus te beginnen met het evacueren van bijvoorbeeld ambassadepersoneel en tolken.

President Biden stelde in juli nog dat het ineenstorten van de Afghaanse regering en de overname van de extremisten zeer onwaarschijnlijk was. De president ligt de laatste dagen onder vuur vanwege de chaotische toestanden op de luchthaven van Kabul.

'Taliban doden familielid van Duitse journalist'

Bij een klopjacht die de Taliban onlangs op een Duitse journalist zijn gestart, is een familielid van die journalist omgekomen. Dat schrijft de Duitse nieuwszender Deutsche Welle, voor wie de journalist werkzaam is. Andere familieleden konden op tijd ontsnappen, zij zitten ondergedoken.

De Taliban gingen in de West-Afghaanse stad Herat van huis naar huis op zoek naar de redacteur. Die verblijft inmiddels in Duitsland. De directeur van de nieuwzender, Peter Limbourg, heeft de aanvallen veroordeeld. Hij spreekt van een "onvoorstelbaar tragisch" incident en zegt dat de huiszoekingen laten zien dat journalisten van DW in Afghanistan in gevaar zijn. Volgens de zender hebben de Taliban de voorbije dagen de huizen van drie journalisten van Deutsche Welle doorzocht.

De site meldt daarnaast dat ook een journalist van het Afghaanse televisiestation Ghargasht TV zou zijn ontvoerd, terwijl de directeur van Paktia Ghag Radio zou zijn doodgeschoten.

Honderden mensen wachten op evacuatie naar Nederland

In Afghanistan zitten nog enkele honderden mensen vast die naar Nederland willen worden geëvacueerd. Sommigen staan al op de evacuatielijst, anderen willen dat graag.

Een Afghaanse tolk, die voor het Nederlandse leger heeft gewerkt, telt de seconden af totdat hij zijn land kan verlaten. "Ik ga niet naar buiten, want vrienden hebben me verteld dat het gevaarlijk is", zegt hij tegen de NOS. Volgens hem gaan de Taliban 's nachts naar de huizen van mensen die met buitenlandse militairen hebben samengewerkt. "Iedereen kan ieder moment doelwit worden."

'6000 mensen klaar voor evacuatie op luchthaven Kabul'

Op de luchthaven van Kabul staan volgens het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken 6000 mensen klaar die alle formaliteiten voor hun evacuatie hebben doorlopen. Het gaat om Amerikanen, Afghanen en mensen met andere nationaliteiten.

"We verwachten dat komende nacht twintig vliegtuigen met evacués kunnen vertrekken", zegt een woordvoerder van het departement. Nog altijd zijn er allerlei berichten over chaotische taferelen rond het vliegveld. Veel mensen melden dat ze er niet in slagen de toegang tot de luchthaven te bereiken.

Erdogan: Turkije is niet het migrantenpakhuis van Europa

De Turkse president Erdogan heeft een klemmend beroep gedaan op de EU-landen om Afghaanse vluchtelingen op te nemen. Hij zei daarbij dat Turkije niet van plan is als "migrantenpakhuis" van Europa te dienen. Al tijdens de opmars van de Taliban meldden duizenden Afghanen zich aan de grenzen van Turkije, nadat ze eerst door Iran waren getrokken. Europa moet zijn verantwoordelijkheid nemen voor deze mensen, vindt Erdogan. Hij zei ook dat Turkije "maatregelen" heeft getroffen aan de Iraans-Turkse grens, zonder die verder toe te lichten.

Erdogan liet eerder al weten dat hij bereid is met de toekomstige Talibanregering te praten over "onze gemeenschappelijke agenda", nadat hij zich verrast had getoond over de "gematigde toonzetting" van de extremisten.

Afghaans gezin herenigd in Nederland: we hebben geluk gehad

De twee zusje Shinwari werden vandaag herenigd met hun derde zus en een jonger broertje die halsoverkop uit Kabul moesten vertrekken na de machtsovername door de Taliban. Dat is gelukt, omdat ze al vliegtickets naar Nederland hadden en ook dankzij hun Nederlandse paspoort. Op de luchthaven van Kabul hebben ze eerst elf uur lang zitten wachten in een stilstaand lijnvliegtuig, waarna ze konden overstappen op een Amerikaans militair toestel. Dat bracht hen naar Parijs, vanwaar ze per trein uiteindelijk in Nederland arriveerden.

Executie gefilmd van provinciaal kopstuk door Taliban

Beelden van het verhoor en de terechtstelling van een provinciehoofd van de Afghaanse geheime dienst, afgelopen nacht, lijken te bewijzen dat de Taliban aanzienlijk minder clement met hun vroegere tegenstanders omgaan dan ze met de mond belijden. De ngo Talk for Peace International, die de beelden kreeg toegestuurd, noemt de bron 100 procent betrouwbaar. De bron is een Afghaan met wie ze al jaren te maken hebben.

Op de beelden van het verhoor is te zien hoe een vastgebonden man zich identificeert als Haji Mullah, hoofd van de geheime dienst NDS in de provincie Badghis. Hij wordt schuldig bevonden aan de dood van een Talibanleider. Volgens de bijgaande informatie wordt binnen 35 seconden het vonnis uitgesproken. Hij sterft door een regen van kogels uit een kalasjnikov. Dit alles gebeurt bij een checkpoint in de omgeving van Kandahar waar de man werd aangehouden.

Op de eerste persconferentie van de Taliban na de herovering van de macht in Afghanistan beloofde een woordvoerder dat er geen wraak zou worden genomen op Afghanen die voor de vorige regering werkten. In een vertrouwelijk rapport dat rondgaat bij de Verenigde Naties staat ook dat de Taliban jacht maken op mensen die ze als collaborateurs betitelen, meldde de New York Times eerder vandaag. Een vooraanstaande Taliban-functionaris maakte ook vandaag bekend dat in de top van de organisatie nu wordt overlegd over hoe ze moeten omgaan met de leden van de vroegere geheime dienst.

Nederlandse C-130 Hercules vertrokken uit Kabul

Aan het begin van de avond is een C-130 Hercules-transportvliegtuig van Defensie vertrokken uit Kabul met circa vijftig mensen aan boord. Het vliegtuig landde rond 20.15 uur voor een tussenstop.

Defensie meldt niet waar de tussenstop was. Het is onduidelijk hoeveel mensen aan boord Nederland als eindbestemming hebben. Vanmiddag liet Defensie al weten dat negen Nederlanders uit Kabul waren geëvacueerd.

50 mensen bij wake voor Afghanistan in Amsterdam

Voor het Amsterdamse stadhuis houden zo'n vijftig mensen een wake voor Afghanistan. De organisatoren vragen een uiterste inspanning van het kabinet om alle Afghanen die zich hebben ingezet voor Nederland in veiligheid te brengen, samen met hun gezinnen. Ze willen ook dat alle Afghanen die in Nederland asiel aanvragen beschermd worden tegen uitzetting.

Dat Nederland heeft besloten om een half jaar lang geen uitgeprocedeerde Afghaanse vluchtelingen terug te sturen naar hun eigen land, vinden de initiatiefnemers niet voldoende. Onder de sprekers voor de Stopera zijn een woordvoerder van Vluchtelingenwerk Nederland en CU-Kamerlid Ceder.

Dit maakt de situatie rond het vliegveld van Kabul zo ingewikkeld

Rapport: Taliban jagen wel degelijk op 'collaborateurs'

De Taliban maken wel degelijk jacht op Afghanen die ze beschouwen als collaborateurs, staat in een vertrouwelijk rapport dat rondgaat bij de Verenigde Naties. Dat zou in strijd zijn met de belofte van de Taliban dat er na de machtsovername in Afghanistan geen wraak wordt genomen.

Het rapport is opgesteld door het Norwegian Center for Global Analyses, een organisatie die de VN geregeld van inlichtingen voorziet. De BBC en The New York Times hebben het rapport ingezien. De Taliban zouden bezig zijn om informanten te werven die willen samenwerken met het nieuwe regime om mogelijke critici op te sporen.

Vooral voormalige militairen van het Afghaanse regeringsleger, politieagenten en medewerkers van inlichtingendiensten zouden gevaar lopen.

Pentagon: meerdere toegangen naar vliegveld open

Vandaag zijn meerdere toegangen tot het vliegveld van Kabul geopend, laat het Pentagon weten. Volgens het Amerikaanse ministerie van Defensie zijn er sinds maandag 7000 mensen geëvacueerd. De luchthaven wordt bewaakt door 5200 Amerikaanse militairen.

Buiten de luchthaven is de situatie nog altijd chaotisch. Mensen komen massaal naar het vliegveld en de toegangswegen zijn versperd. Ook Nederlanders meldden eerder dat het erg moeilijk is om bij de luchthaven te komen. Het Pentagon liet ook weten dat Amerikaanse gevechtsvliegtuigen boven de hoofdstad hebben gevlogen om "veilig te stellen dat de evacuatie-operatie voortgezet kan worden".

Chaos rond het vliegveld van Kabul

Afghanen proberen de luchthaven van Kabul op te komen, maar moeten eerst langs Talibanstrijders voordat ze hun papieren kunnen tonen aan Britse militairen.

Negen Nederlanders op nieuwe evacuatievlucht uit Kabul

Een evacuatietoestel met negen Nederlanders en 69 Duitsers aan boord is vertrokken van de luchthaven van Kabul. Er staan voor vandaag nog meer vluchten gepland van en naar Kabul, meldt het ministerie van Defensie.

Vermoedelijk zitten er nog honderden mensen met een Nederlands paspoort in Afghanistan. Ook zouden er nog tientallen tolken en andere mensen die voor Nederland hebben gewerkt in aanmerking komen voor evacuatie. Samen met hun gezinsleden zou het ook hierbij om honderden mensen gaan.

Afghaanse voetballer was een van de slachtoffers die van vliegtuig vielen

Een van de twee Afghanen die maandag in Kabul omkwamen bij een val van een vertrekkend Amerikaans vliegtuig was een speler van het Afghaanse nationale jeugdvoetbalelftal, meldt het Afghaanse nieuwsagentschap Ariana. Zijn dood is door sportautoriteiten in Kabul bevestigd. Het gaat om de 19-jarige Zaki Anwari.

De chaos op de luchthaven was maandag, de dag na de inname van Kabul door de Taliban, ongekend. Start- en landingsbanen werden bestormd door Afghanen die probeerden in vliegtuigen te komen om zo snel mogelijk het land te verlaten. Amerikaanse militairen besloten de evacuaties op te schorten en de luchthaven te sluiten, om de orde te herstellen.

Amerikanen mogelijk ook na 31 augustus in Afghanistan

Amerikaanse troepen blijven in Afghanistan tot alle Amerikanen uit Kabul zijn geëvacueerd, ook als dat betekent dat de deadline voor vertrek van 31 augustus wordt overschreden. Dat heeft president Biden in een interview met ABC News gezegd. De Amerikaanse militairen zullen er "alles aan doen" om landgenoten en anderen met banden met de VS voor het eind van de maand over te brengen naar de Verenigde Staten, zei Biden.

31 augustus is de deadline voor de voltooiing van de Amerikaanse aftocht uit Afghanistan, na twintig jaar militaire aanwezigheid. Nu de Taliban de macht hebben overgenomen in het land, zijn er nog zo'n 15.000 Amerikanen in het land, merendeels militairen. Ze bewaken onder meer het militaire deel van de luchthaven in Kabul, waar de evacuaties plaatsvinden.

Voor de tweede dag doden bij protesten tegen Taliban

In de noordoostelijke provinciehoofdstad Asadabad zijn bij een protest tegen de Taliban zeker twee doden gevallen, Dat gebeurde nadat Talibanstrijders het vuur hadden geopend, melden ooggetuigen. Onduidelijk is of de slachtoffers, een man en een jongen, door kogels werden gedood of dat ze in de daaropvolgende paniek bekneld zijn geraakt, Ze zouden bij het protest met de Afghaanse nationale vlag hebben gezwaaid. De Taliban hebben die vlag overal waar ze kwamen vervangen door de eigen witte vlag met een religieuze tekst in zwarte letters.

Ook elders in het land, onder meer in de hoofdstad Kabul, uitten burgers hun ongenoegen over de nieuwe machthebbers door met de Afghaanse vlag te zwaaien.

Gisteren vielen er ook doden bij een anti-Talibanprotest, toen in de stad Jalalabad. Daar schoten Talibanstrijders op betogers die op een centraal plein de Afghaanse vlag wilden hijsen.

CNN-verslaggever en tv-ploeg geïntimideerd door Taliban

CNN-journalist Clarissa Ward, een van de zeer weinige westerse verslaggevers in Afghanistan, doet al dagenlang verslag van de chaos rond het vliegveld van Kabul. Daarbij worden zij en haar tolk en cameraploeg geregeld geïntimideerd door Talibanstrijders.

Evacuatievliegtuig aan de grond met technisch defect

Een van de twee transportvliegtuigen waarmee Nederlanders en anderen uit Kabul moeten worden geëvacueerd, heeft een technisch defect. Er wordt hard gewerkt aan een oplossing, meldt het ministerie van Defensie.

Het toestel, een C-130 Hercules, staat op een luchthaven in de regio Afghanistan, waarschijnlijk in een van de buurlanden. "We maken zoveel als mogelijk gebruik van andere opties zoals vluchten van partnerlanden om mensen op te halen uit Kabul", twittert Defensie.