Sinds vandaag zijn twee documenten over de formatie van een nieuwe kabinet met VVD, D66, CDA en ChristenUnie openbaar. CU-leider Segers liet een acht pagina's tellend geheim epistel van VVD en CDA in de trein liggen en dat kwam in handen van de Volkskrant. In de zomer was al een stuk van 13 pagina's van VVD en D66 naar buiten gekomen met de titel Document op hoofdlijnen.
Al benadrukken de onderhandelaars dat het vandaag op straat liggende treindocument "geen waarde" en "geen formele status" heeft; het laat wel degelijk iets zien, zeker als het 'zomerdocument' erbovenop wordt gelegd. Dan ontstaat een helderder beeld van waar VVD, D66 en CDA het in ieder geval over eens zijn op de belangrijke thema's werk, klimaat, onderwijs, migratie en wonen.
De NOS heeft ook het verkiezingsprogramma van de ChristenUnie erop nageslagen en gekeken wat de vier partijen allemaal graag willen. Hier een opsomming van de belangrijkste ideeën voor de komende vier jaar, om een indruk te krijgen wat hen in ieder geval bindt. Het is een soort geraamte van een coalitieakkoord.
Wonen
Uit de trein- en zomerdocumenten (VVD, D66 en CDA)
- Haast maken met de bouw van 1 miljoen extra woningen tot 2030
- Prioriteit voor starterswoningen, seniorenwoningen, middenhuur en middenkoop
- Op korte termijn: bouwen van tijdelijke woningen en ombouwen van kantoren
- Forse investeringen voor ontsluiting (trams en spoorlijnen) voor 14 grootschalige woongebieden
En wat wil de ChristenUnie?
- Versnelde bouw van 100.000 woningen per jaar
- Prioriteit: starters en senioren
- Hergebruik van alle leegstaande gebouwen
Klimaat
Uit de trein- en zomerdocumenten (VVD, D66 en CDA)
- Extra CO2-reductie: van 49 naar 55 procent in 2030
- Groene industriepolitiek: zware industrie speelt hoofdrol in schoner milieu
- Energierekening van burger ontzien
En wat vindt de ChristenUnie?
- 55 procent CO2-reductie in 2030
- CO2-heffing voor bedrijven
- Voorkom energiearmoede
Onderwijs en opvang
Uit de trein- en zomerdocumenten (VVD, D66 en CDA)
- Kansenongelijkheid en leerachterstanden aanpakken;
- Gratis kinderopvang voor veel mensen, kinderopvangtoeslag verdwijnt of wordt hervormd
- Rijke schooldag (een langere schooldag met huiswerkhulp, opvang, sport en cultuur)
En wat vindt de ChristenUnie?
- Betaalbare kinderopvang zonder toeslag
- Bestrijding onderwijsachterstanden
Werk
Uit de trein- en zomerdocumenten (VVD, D66 en CDA)
- Arbeidsongeschiktheidsverzekering voor alle zelfstandigen
- Verhoging minimumloon
- Herwaardering vast contract
En wat vindt de ChristenUnie?
- Vast contract moet de norm worden, flexcontract duurder maken
- Verhoging minimumloon met 10 procent
- Verplichte, betaalbare arbeidsongeschiktheid voor alle werkenden
In de trein heeft CU-leider Segers nog een tweede document laten slingeren: Template voor een Coalitieakkoord. Dat gaat over het migratiebeleid. Het is een soort schets, waar ook nog geen officiële handtekeningen onder staan. Hierin staat:
- Afspraken over aantal arbeidsmigranten 'binnen en buiten Europa' voor arbeidsmarkt
- Komst meer kwetsbare vluchtelingen via Verenigde Naties-regeling
- Korte asielprocedures
- Kansrijke asielzoekers op dag één Nederlands leren
Nog open: stikstof
Over een andere belangrijk maatschappelijk thema - de aanpak van de stikstof - stond niets in het zomerdocument van VVD en D66. VVD en CDA willen volgens hun stuk een royaal fonds van 14-19 miljard euro om boerderijen gericht op te kopen, te verplaatsen en de natuur te herstellen. En zo zijn er tal van meningsverschillen, dus zicht op een coalitieakkoord is er nog niet.
Morgen trekken de onderhandelaars zich weer terug op landgoed De Zwaluwenberg in Hilversum, inmiddels de vaste stek van de vier formerende partijen om in alle rust te kijken of ze verder kunnen komen met de vorming van een vierde kabinet Rutte.
