Eenzaamheid onder singles: 'Ik heb geen hond, geen kat, zelfs geen goudvis'

• Karen Eshuis

  redacteur Online

Ouders met kinderen of mensen met een relatie hebben in ieder geval elkaar tijdens de coronacrisis. Hoe worstelen alleenstaanden zich door deze dagen? Het eenzaamheidsvirus ligt op de loer.

"Ik ben de eekhoorns in de tuin maar namen gaan geven. Ik kan ze nu zelfs uit elkaar houden', zegt Annedien Enter (45) uit Markelo. Sinds haar bedrijf op vrijdag de 13e besloot om het personeel te laten thuiswerken, heeft ze vrijwel niemand fysiek gezien. "Ik ben bang dat ik ergens in mei uit mijn donkere hol kruip, knipper met mijn ogen en volkomen wereldvreemd ben geworden."

Ook filosoof Doortje Smithuijsen (28) uit Amsterdam kan het woord lockdown niet meer horen. "Daar ben ik echt bang voor. Ik zou nu soms best zin hebben in een huiselijke relatie, twee kinderen en een hond. Terwijl ik normaal gesproken juist gesteld ben op mijn zelfstandigheid."

Ook op sociale media spreken singles zich na twee weken quarantaine uit:

De groep alleenstaanden groeit al jaren, blijkt uit CBS-cijfers. Ruim een kwart van de Nederlanders tussen de 25 en 45 is single. In deze weken van zelfisolatie leven zij ook echt alleen. Dit kan leiden tot mentale klachten, zoals angst en depressie, zeggen psychologen.

De berichtgeving over de sociale gevolgen van de coronacrisis gaat vaak over kwetsbare ouderen en ouders met kinderen. "Over alleenstaanden hoor je bijna niemand. In iedere conference-call zit wel een collega met krijsende kinderen", zegt Enter die werkt als strategisch planner. "Ik verbaas me over de frustratie van ouders over hun eigen kinderen. Waarom kan je niet met je eigen kinderen omgaan, denk ik dan. Maar wie ben ik?"

Smithuijsen voelt zich als alleenstaande sociaal verweesd, schrijft ze in een beschouwing voor de Volkskrant. Haar leven speelt zich af op plekken die nu gesloten zijn: sportclubs, kroegen en restaurants. Ze compenseert het gemis met online contact. "Waar mijn vrienden en ik in de eerste weken vooral selfies naar elkaar stuurden, bellen we elkaar nu. Iedereen heeft behoefte aan écht contact." Daarom heeft ze drie personen tot een soort familie verklaard. "Zij zien behalve mij ook niemand anders."

Nieuwe begrippen: eenzaamheidsvirus en huidhonger

Ruim een week geleden introduceerde koning Willem-Alexander in zijn toespraak het woord 'eenzaamheidsvirus'. In het programma Met het Oog op Morgen op NPO Radio 1 ging het over huidhonger. Herkenbaar voor Smithuijsen: "Even knuffelen is als je niet getrouwd bent of een relatie hebt een hele menselijke behoefte. Ik knuffel mijn zelfbenoemde familie nu helemaal plat."

Ook Annedien Enter voelt dit zo: "Ik heb een vriend, maar ik zie hem nu vanwege de coronamaatregelen niet. Hij heeft een zoon, die zowel bij hem als bij zijn ex woont. En zij is ex-kankerpatiënt. We willen daarom geen risico nemen."

Niet iedereen houdt zich zo strikt aan de quarantainemaatregelen. Want: wanneer ben je een huishouden? De urgentie wordt volgens Annedien niet altijd gevoeld bij familie, terwijl je hen juist wilt beschermen. "Ik moet er niet aan denken dat iemand door mij ziek wordt." Ook Doortje ziet haar ouders van 60 en 70 nu niet. "Dat risico wil ik niet nemen. Maar ik mis ze wel."

Om toch in contact te blijven met haar naasten heeft Enter dagelijks appcontact met haar broer en zus. Als teken van leven. "We hebben afgesproken volkomen eerlijk te zijn over gevoelens van eenzaamheid, paniek of wat dan ook." Het doet haar denken aan een afspraak die haar vader vroeger had met de buren: luxaflex omhoog? Alles is oké. Luxaflex dicht? Problemen.

Nu maakt ze zelf dagelijks een ronde door haar Twentse dorp. In de straat wonen vooral veel ouderen. De gordijnencheck als sociale controle in tijden van corona. "Ik heb geen hond om uit te laten, ik heb geen katten meer. Ik heb zelfs geen goudvis. Ja, het is echt wel heel stil."