'Oekraïne stond op punt twee Russen betrokken bij neerhalen MH17 op te pakken'
Oekraïne was er bijna in geslaagd om twee Russische militairen te arresteren die naar eigen zeggen betrokken waren bij de lancering van de Buk-raket waarmee vlucht MH17 in juli 2014 uit de lucht werd geschoten. Dat meldt CNN op basis van eigen onderzoek.
Oekraïense veiligheidsdiensten werkten ruim een jaar aan een plan om de Russen naar Oekraïne te lokken, om ze daar vervolgens te kunnen oppakken. CNN doet verslag van de geheime operatie, die uiteindelijk niet leidde tot aanhoudingen door inmenging van Wit-Rusland.
De Oekraïense veiligheidsdiensten deden zich voor als een Russisch bedrijf dat op zoek was naar mensen met militaire ervaring om een opdracht in Venezuela uit te voeren. De klus, zo werd verteld, hield in dat zij oliebedrijven in Venezuela moesten beveiligen.
In werkelijkheid probeerden de Oekraïense diensten Russische militairen op het spoor te komen die zich schuldig hadden gemaakt aan oorlogsmisdaden in Oekraïne.
Foto's en video's
Honderden Russen die oren hadden naar deze baan meldden zich. Om meer over hen te weten te komen vroegen de veiligheidsdiensten naar hun militaire achtergrond en ervaring. Omdat de geïnteresseerden dachten met een Russisch bedrijf te maken te hebben gaven ze gedetailleerd aan waar en wanneer ze hadden gevochten, met behulp van foto's en video's.
Zo zouden zich onder meer twee Russen hebben aangemeld die erbij waren toen vlucht MH17 in het oosten van Oekraïne werd neergehaald. Alle 298 inzittenden kwamen daarbij om het leven. Weer vier andere Russen zouden bij een groep hebben gehoord die verantwoordelijk was voor het neerhalen van een toestel van de Oekraïense luchtmacht. Dat kostte 70 militairen het leven.
Uit de aanmeldingen selecteerden de Oekraïense diensten vervolgens vermoedelijke (oorlogs)misdadigers, die nepcontracten kregen aangeboden voor het werk in Venezuela. In totaal werden 28 Russen benaderd die zich vermoedelijk schuldig hadden gemaakt aan misdaden in Oekraïne, schrijft CNN. Om geen argwaan te wekken, werden ook nog vijf anderen voor wie geen verdenkingen golden geselecteerd.
De Russen werd verteld dat zij vanuit Rusland via Turkije naar Venezuela zouden worden gevlogen. Maar in werkelijkheid zouden de huurlingen op een vlucht naar Oekraïne worden gezet, alwaar ze gearresteerd konden worden.
Verkiezingen manipuleren
Maar de Oekraïense autoriteiten stuitten op een probleem: covid-19. Russische vluchten naar Oekraïne werden vanwege de pandemie tijdelijk stilgelegd, maar vluchten naar buurland en Ruslands bondgenoot Wit-Rusland gingen wel door. De huurlingen werden daarom eerst naar de Wit-Russische hoofdstad Minsk gelokt, zodat zij via die route alsnog naar Oekraïne konden worden gestuurd.
In Wit-Rusland zou zich evenwel een tweede probleem hebben voortgedaan: de Wit-Russische veiligheidsdiensten kwamen de Russische huurlingen op het spoor en vermoedden dat de groep door Moskou was gestuurd om de Wit-Russische verkiezingen te manipuleren. De huurlingen werden daarop door de Wit-Russische diensten gearresteerd.
Bekijk hier beelden van de arrestatie, die door CNN werden gedeeld en daardoor ook in deze vormgeving in de video te zien zijn:
De arrestaties leidden tot diplomatieke onrust tussen Rusland en Wit-Rusland. De president van Oekraïne, Zelensky, zou Wit-Rusland hebben gevraagd om de huurlingen naar Oekraïne te sturen, maar Wit-Rusland weigerde dat. De mannen werden uiteindelijk naar Rusland teruggestuurd, meldt CNN. Zelensky ontkent overigens dat zijn land bij de operatie betrokken is geweest.
In Nederland is een proces gaande tegen vier verdachten in de zaak van het neerhalen van vlucht MH17. Deze week deden daarin negen nabestaanden hun verhaal in de rechtbank. In 2018 hield de Nederlandse staat Rusland formeel verantwoordelijk voor de inzet van de Buk-installatie waarmee het vliegtuig is neergehaald. Moskou heeft altijd alle betrokkenheid ontkend.
