De eerste negen nabestaanden van slachtoffers van de MH17-ramp hebben voor de rechter hun verhaal gedaan over de impact ervan op hun leven. De komende weken maken meer dan 90 mensen gebruik van het spreekrecht in het MH17-proces.
Het verdriet is nog altijd enorm, bleek uit de vaak schrijnende verhalen in de zittingszaal. Zoals een van de nabestaanden het verwoordde: "De geslagen wonden zijn nog nauwelijks geheeld."
Ria van der Steen sprak vanochtend als eerste. "Ik probeer al zeven jaar om het afscheid van mijn ouders te verwerken en het los te laten. Ik hoop dat ik daar door mijn bijdrage in deze rechtszaak aan toekom."
Kijk zelf naar haar verhaal:
De nabestaanden schetsten een voor een hoe hun leven stil kwam te staan op 17 juli 2014, de dag dat vlucht MH17 werd neergehaald boven het oosten van Oekraïne. "Het vliegtuig is als een kleiduif uit de lucht geschoten", zei nabestaande Robbert van Heijningen.
Meerdere sprekers gingen terug naar het moment dat ze op tv de smeulende resten van het vliegtuig in een zonnebloemenveld zagen liggen en de nieuwslezer hoorden zeggen dat er geen overlevenden waren.
"Ik heb mijn ouders moeten vertellen dat hun dochter in het vliegtuig zat en niet meer leefde", vertelde Fieke Meijer, die haar zus verloor. De ene nabestaande raakte volledig in paniek en begon te schreeuwen, de ander was in shock en verdoofd.
Foto's
In de rechtszaal toonden ze foto's van hun overleden familieleden. Zoals een gezin in het gangpad van het MH17-toestel, onwetend van het naderend onheil. Of de drie vrolijk lachende zusjes Bente (7), Fleur (10) en Sophie (12), die samen met hun moeder op reis waren.
Hun vader Peter van der Meer vertelde de rechtbank dat hij na de dood van zijn dochters door "een regelrechte hel" ging. Nog altijd neemt het verdriet alleen maar toe, zei hij. "Als ik leeftijdsgenootjes naar school zie fietsen, doet dat pijn. Ik zie ze niet trouwen, ik krijg geen kleinkinderen, ze komen straks niet langs om hun oude vader te bezoeken."
Zeven jaar later worstelen de nabestaanden nog altijd dagelijks met de gevolgen van de tragedie. Ze raakten hun baan kwijt, moesten stoppen met hun opleiding of verloren hun levensvreugde.
Politieke nachtmerrie
Naast verdriet en gemis, zorgt het neerhalen van de MH17 ook voor veel boosheid en frustratie onder nabestaanden. Omdat de volstrekt onschuldige slachtoffers betrokken zijn geraakt bij een conflict waar ze helemaal niets mee te maken hadden. Maar ook omdat de verantwoordelijken voor het neerhalen van het vliegtuig hun verantwoordelijkheid niet nemen.
"We zijn in een frustrerende politieke nachtmerrie terecht gekomen", zei Vanessa Rizk, die vanuit Australië via een videoverbinding de rechtszaal toesprak. Haar broer James benoemde Russische tegenwerking en manipulatie in de MH17-zaak. Het gevolg: "We komen er misschien nooit achter wie mijn ouders heeft vermoord en waarom."
Voorgevoel
Schuldgevoelens waren er ook, bleek vandaag. Zo belde Peter Essers twintig minuten voor de MH17 vertrok naar zijn broer Sander. Hij had een slecht voorgevoel en was bang dat hij niet levend terug zou komen.
"Toen de klap kwam, moet hij beseft hebben dat is gebeurd waar hij voor vreesde", zei Sander Essers tegen de rechter. "Dat ik zijn voorgevoel niet wezenlijk serieus heb genomen, neem ik mijzelf kwalijk."
De sprekers hoopten stuk voor stuk dat de waarheid in de MH17-zaak boven tafel komt. Want, zei Peter van der Meer: "Als de waarheid boven water komt, kan ik misschien weer een klein beetje vooruit."
Robbert van Heijningen was tevreden over hoe het vandaag ging. "Het was het laatste dat ik kon doen. Het is loodzwaar en heel moeilijk, maar ook heel mooi dat we in de gelegenheid worden gesteld dit verhaal te mogen vertellen."
