Waarom de Australische premier zich ook politiek tussen twee vuren begeeft

#ScottyFromMarketing en #Smoko zijn slechts twee van de hashtags waarmee de Australische premier Scott Morrison op sociale media belachelijk wordt gemaakt. Veel Australiërs zijn boos op Morrison vanwege zijn optreden tegen de aanhoudende bosbranden.

Ze vinden dat de 51-jarige conservatieve leider te weinig doet om de crisis op te lossen; te weinig tegen de oorzaak en te weinig om de natuurbranden onder controle te krijgen. Vorig jaar april werd de premier al door experts gewaarschuwd dat er noodhulp nodig was. Gisteren kondigde Morrison uiteindelijk pas een noodfonds van 1,25 miljard euro aan voor de wederopbouw na bosbranden, maar voor veel inwoners komt dat geld veel te laat.

De branden woeden sinds november, maar de onvrede kreeg de overhand toen Morrison in december op vakantie ging naar Hawaï. "Op dat moment op vakantie gaan was een politieke doodzonde", zegt correspondent Eva Gabeler. "Morrison zat met zijn gezin in een luxe hotel terwijl Australiërs hun huis verloren, vrijwillige brandweerlieden zichzelf in de schulden staken door hun werk te verwaarlozen en het land op dat moment juist een sterke leider nodig had."

De bosbranden hadden volgens experts toen al een ongekende omvang en intensiteit, en het dodental bleef oplopen.

In deze slider zie je welke gebieden in brand staat en hoe snel het vuur zich uitbreidt:

In Morrisons afwezigheid werden ook nieuwe hitterecords gevestigd. Het werd op 18 december gemiddeld genomen de warmste dag ooit gemeten in Australië. De dag erna werd dat record alweer verbroken.

Uiteindelijk kortte de premier zijn vakantie in en maakte hij bij terugkomst excuses. Maar de politieke schade was al geleden. Op Twitter verschenen talloze spottende video's en foto's, waarop bijvoorbeeld Morrison in zijn zwembroek gevluchte mensen op het strand een handdruk aanbiedt. De hashtag #ScottyFromMarketing verwijst naar zijn carrière in de marketingbranche:

"De premier wordt een gebrek aan leiderschap verweten. Daar past #ScottyFromMarketing goed in", zegt Gabeler. "Critici zeggen dat zijn kiezers precies hebben gekregen waarvoor ze stemden: een prima kerel van de marketing-afdeling, maar absoluut geen leider."

Kolenindustrie

Een groot deel van de kritiek richt zich op de houding van Morrison tegenover klimaatverandering. Hij erkent dat er een mogelijke link is tussen het hevige bosbrandseizoen en het veranderende klimaat. Maar hij weigert vooralsnog om de enorme kolenindustrie van Australië beperkingen op te leggen.

Australië is de grootste exporteur van kolen wereldwijd. In 2018 leverde de handel in kolen het land zo'n 67 miljard Australische dollar op, 41 miljard euro. De premier benadrukt dat er tienduizenden Australiërs in de sector werken en die banen wil hij behouden.

'Onmogelijke positie'

Gabeler: "Dit blijft een gevoelig onderwerp, ook bij zijn achterban. Met dit standpunt is hij door de bosbranden in een onmogelijke positie terechtgekomen. Wetenschappers zeggen dat de omstandigheden waardoor de bosbranden nu zo hevig zijn veroorzaakt worden door klimaatverandering."

Zijn terughoudendheid kenmerkt het standpunt van de conservatieve regering als het gaat over dit gevoelige thema. Evenals dat van de twee conservatieve coalities hiervoor.

Dat botst enorm met het deel van de bevolking dat gelijk maatregelen eist om de impact van klimaatverandering te beperken. Deze groep zegt dat Australië niet voor niets de drie droogste jaren op en rij beleeft. Deze twee conflicterende wereldvisies leiden tot een grote verdeeldheid onder de Australiërs.

In deze video wordt de onvrede hierover duidelijk: de premier krijgt geen hand in de brandweerkazerne van door natuurbranden getroffen gebied:

De premier is het vrijwillige brandweerkorps tegemoet gekomen met extra geld voor bluswagens en betaald verlof voor vrijwilligers die in de publieke sector werken. Ook is er 2 miljard dollar, ruim 1,2 miljard euro, extra toegezegd voor herbouw in het rampgebied.

"De natuurbranden blijven de komende maanden branden", zegt de premier. "En daarom is dit een aanvullende investering. Als er meer nodig is, dan zal daarvoor worden gezorgd."

Maar voor de tegenstanders van Morrison zal dat niet voldoende zijn. Die willen dat hun premier ook de kolenindustrie aanpakt. Maar gezien de enorme economische belangen die daarmee gemoeid zijn, lijkt de kans daarop klein.

"Partijgenoten die de relatie tussen klimaatverandering en de bosbranden ontkennen worden nu wel teruggefloten", zegt Gabeler. "Maar het blijft voor Morrison lastig om een balans te vinden tussen wat zijn kiezers willen horen, en wat wetenschappers over klimaatverandering en bosbranden zeggen."