Kunnen we niet simpelweg natuurgebieden schrappen van de Europese lijst? Zodat boeren hun bedrijven kunnen uitbreiden, gemeenten weer bouwvergunningen kunnen afgeven en automobilisten de 130 kunnen aantikken? Die vraag wordt de laatste tijd meer dan eens gesteld door tegenstanders van het huidige stikstofbeleid.
Het kabinet komt vandaag deels aan hun wens tegemoet: het gaat onderzoeken of van kleine natuurgebieden "de beschermde status moet worden aangepast". Als de natuur daar toch al zwak is en met herstelmaatregelen niet kan worden verbeterd, dan hoef je die gebieden ook niet in stand te houden, is de gedachte.
Natura 2000
Volgens bronnen rond het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit is er al twee keer gesproken met de Europese Commissie over het schrappen van bepaalde gebieden. Aanstaande maandag wil minister Schouten het weer aankaarten bij de Europese Commissie. Natura 2000-gebieden zijn in het leven geroepen om natuur te behouden. Is afschaffen een optie? Het korte antwoord: nee! Dat stelt ook het Ministerie van Landbouw en Voedselkwaliteit in een tweet van vorige maand.
In 2014 bemoeide de Europese rechter zich met een Italiaanse kwestie. De autoriteiten daar wilden af van een natuurgebied bij Milaan, omdat het door uitbreiding van luchthaven Malpensa toch al verwaarloosd zou zijn. De Europese rechter oordeelde dat het gebied alleen geschrapt mag worden als er bij de toewijzing fouten zijn gemaakt, of als het gebied niet langer relevant is door bijvoorbeeld klimaatverandering.
"Nederland heeft recent ook zo'n zaak gehad," zegt jurist Marieke Kaajan. "De Leenheerenpolder in de Zuid-Hollandse Hoeksche Waard zou niet langer onder Natura2000-bescherming moeten vallen. Daar is tot aan de Raad van State over geprocedeerd, maar na een juridisch advies van het Europees Hof bleef het gebied toch beschermd." Volgens Kaajan ligt het ingewikkeld: "Nederland kan aan de Europese Commissie voorstellen om gebieden van slechte kwaliteit in te ruilen voor betere gebieden. Maar ik weet niet waar je dan zo'n beter gebied moet vinden in Nederland. Dat lijkt me vrijwel onmogelijk."
Kansloze Missie?
Bronnen in Brussel en Den Haag zeggen tegen de NOS dat het een kansloze missie is. De inspanningen van de minister lijken vooral een geste aan de regeringspartners CDA en VVD. Die partijen willen dat er ook wordt gekeken naar natuurbeheer. Minister Schouten zal maandag met weinig hoop naar Brussel afreizen.
