Russische geheim agenten verborgen identiteit nauwelijks op internet

• Tomas Riemens

  redacteur Online

Over de vier Russische inlichtingenofficieren die betrokken waren bij de verijdelde hackaanval in Den Haag, komen steeds meer details naar buiten. De mannen mogen dan deel uit maken van een van de meest geheime inlichtingendiensten in Rusland, op internet valt toch veel over hen te vinden.

De namen die de Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (MIVD) naar buiten bracht, lijken de echte namen te zijn van de officieren. Een zoektocht op internet levert niet alleen aanwijzingen op dat de mannen inderdaad voor de GROe werkten, maar ook opvallende details uit het privéleven van de Russen.

Wat weten we over de vier inlichtingenofficieren die in april werden uitgewezen?

Aleksei Sergejvitsj Morenets

De 41-jarige Morenets wordt gezien als een van de twee cyberexperts van de groep. Hij is net als de drie andere officieren ook aangeklaagd door de Amerikaanse justitie. In de aanklacht staat dat Morenets onderdeel was van een team van GROe-eenheid 26165. Hij zou met apparatuur de wereld over zijn gereisd om hack-operaties uit te voeren.

Morenets en zijn collega's zouden niet alleen de Organisatie voor het Verbod op Chemische Wapens (OPCW) in Den Haag op de korrel hebben gehad, maar bijvoorbeeld ook de wereldvoetbalbond FIFA en een nucleaire fabriek in de Verenigde Staten. Het team zou voornamelijk op zoek zijn geweest naar gegevens over onderzoeken tegen Rusland, zoals het onderzoek naar de vergiftiging van de Russische oud-spion Skripal en de chemische aanval op de Syrische plaats Douma.

Bekijk hier hoe de geheim agent op internet terug te vinden was:

De inlichtingenofficier is vreemd genoeg ook terug te vinden op een Russische datingsite. Op zijn profiel staat dat hij op zoek is naar vrouwen uit Moskou van tussen de 21 en 30 jaar oud.

Wat verder opvalt, is dat de profielfoto van Morenets genomen is in de buurt van een locatie van de GROe, aan de Komsomolsky Prospekt in de Russische hoofdstad. Het Panasonic-gebouw dat op de achtergrond te zien is, verraadt de locatie waarop de foto is genomen.

Ook staat een auto die op naam staat van Morenets, een Lada, geregistreerd op het adres van de GROe-afdeling voor cyber warfare aan de Komsomolsky Prospekt, meldt het onderzoekscollectief Bellingcat.

Jevgeni Michajlovitsj Serebrjiakov

Serebrjiakov (37) is volgens de MIVD de andere cyberexpert. Hij maakte volgens de Amerikaanse justitie ook deel uit van de eenheid 26165 van de GROe en zou in het verleden samen met Morenets naar onder meer Brazilië en Zwitserland zijn gereisd.

Een document van de academie van de Russische inlichtingendienst is door Serebrjiakov ondertekend als plaatsvervangend hoofd van de afdeling cyber warfare van de GROe.

The Moscow Times meldt dat hij naast zijn spionage-activiteiten ook een tijdje voor een voetbalclub in Moskou speelde. De gegevens van Serebrjiakov zijn terug te vinden op een website van de amateurcompetitie in de Russische hoofdstad.

Een oud-medespeler zegt tegen de krant dat de officier aardig kon voetballen. De ploeg waarin hij speelde, stond bekend als "het team van de geheime diensten". Bijna alle spelers werken voor de inlichtingendiensten, zegt de man. "Zelfs in de kleedkamer heeft niemand het over zijn dagelijkse werk."

Oleg Miajlovitsj Sotnikov en Alexej Valeryvitsj Minin

De andere twee uitgewezen GROe-officieren, Oleg Sotnikov en Alexej Minin (46), zouden vooral ter ondersteuning zijn meegegaan naar Den Haag. Ook zij zijn in de Verenigde Staten aangeklaagd. Over deze twee Russen is verder een stuk minder bekend.

In de Amerikaanse aanklacht staat dat Minin en Sotnikov na de hackoperatie in Den Haag met de twee cyberexperts mee zouden reizen naar het Spiez-laboratorium van de OPCW in Zwitserland, waar het zenuwgif novitsjok wordt onderzocht waarmee de Russische oud-spion Skripal werd aangevallen. Minin had al treinkaartjes gekocht voor een reis naar de Zwitserse stad Bern.

Volgens onderzoekscollectief Bellingcat stond Minin sinds 2011 geregistreerd op het adres van de militaire academie van het Russische ministerie van Defensie, die ook 'broedplaats van de GROe' wordt genoemd.