2017 was een topjaar voor de economie, en er komt nog meer
De Nederlandse economie beleefde in 2017 een topjaar. Drie jaar geleden werd voorzichtig gesproken van de eerste groene sprietjes na een zware dubbele recessie, maar inmiddels groeit en bloeit alles uitbundig en regent het goede cijfers en worden er mijlpalen bereikt. Bovendien zet de groei de komende twee jaar door, verwachten economen. "Het is een boel goed nieuws", meldde De Nederlandsche Bank (DNB) eerder deze maand.
Het is hoogconjunctuur, stelt het Centraal Planbureau vast. Met 3,3 procent noteren we de stevigste economische groei sinds 2007 en volgend jaar zit er weer 3 procent groei in het vat. We zijn eindelijk de crisis echt te boven, concludeert de Rabobank.
3,5 procent werklozen in 2019 is superlaag!
De werkgelegenheid maakt de sterkste groei in tien jaar door. Het aantal werklozen is in minder dan vier jaar met 300.000 gedaald. Volgens DNB stevenen we in 2019 af op de laagste werkloosheid in jaren: 3,5 procent. "Superlaag", zegt DNB-econoom Job Swank. De laatste keer dat er zo weinig mensen zonder baan zaten, was rond de eeuwwisseling.
Een jubeleconomie
Het is een soort jubeleconomie. Na zeven crisisjaren met recessie en krimp, verlies van veel banen, omvallende winkelketens en 700.000 werklozen, draaien de drie motoren van de economie, de export, de investeringen en de consumptie, op volle toeren.
De woningmarkt floreert en de huizenprijzen stijgen. Consumenten geven weer geld uit. Huishoudens hebben meer te besteden want er is werk en dus meer inkomen. De stijgende huizenprijzen zorgen voor meer vermogen en minder zorgen.
De combi van werk hebben, meer inkomen en een stijgend vermogen geeft burgers meer dan een goed gevoel. Het voedt het vertrouwen en de bestedingen. In de winkelstraten en webwinkels is het druk en de detailhandel is boven jan. Restaurants en terrassen zitten vol en een vakantiehuisje moet op tijd geboekt worden. Voor een verbouwing is het dringen. Allemaal geld dat in de economie komt.
De economie zal met een flinke vaart 2018 binnenstuiven.
Ook de industrie is op stoom en produceert al twee jaar achtereen elke maand meer. Bedrijven zitten zelfs tegen het plafond aan en kampen steeds meer met een tekort aan productiemiddelen en mensen. "De economie zal met een flinke vaart 2018 binnenstuiven", zegt ABN Amro-econoom Nico Klene.
De Europese Centrale Bank (ECB) is een belangrijke aanjager van de economie door het beleid van 0 procent rente en heel veel vers geld. Sinds maart 2015 spoelen elke dag miljarden euro's in de markten, in totaal nu al voor 2300 miljard euro. Dat is ruim drie keer de hele Nederlandse economie.
De overvloed aan geld drukt de rente, de prijs van geld, en biedt huishoudens en bedrijven extreem lage leenkosten. Geld lenen voor een huis, een auto of een nieuwe keuken, of de bouw van een nieuwe fabriek of distributiecentrum, of machines kost niet veel. Het geld rolt alle kanten op en voedt en smeert de draaiende economie.
Een nieuwe crisis?
De verlamming door de crisis is weg en het optimisme en het vertrouwen is terug. Werk en banen leveren inkomen op, veel schulden zijn weggewerkt. Natuurlijk voelt de een de economische bloei meer dan de ander en heeft niet iedereen een baan. Economische cijfers zijn tenslotte ook maar statistieken en gemiddelden.
En niet alles werkt lekker. We zijn druk in de weer in de 'platformeconomie' en met webwinkels, maar ook boos over te veel flexwerk en te weinig loon. Er is teleurstelling over het onbetaalbare of niet-beschikbare huis en heel veel opwinding over de bitcoin, het nieuwe flitskapitaal.
Dus rijzen er ook twijfels en vragen bij al dat economische groeigeweld. Groeit er niet een enorme bubbel in de woningmarkt en de aandelenmarkten met al dat 'kunstmatige' geld van de ECB? Stevenen we niet af op een nieuwe crisis? De alsmaar opdrijvende prijzen en koersen maken sommige consumenten toch argwanend.
Consumenten en bedrijven zijn een beetje getraumatiseerd door de lange crisis die we achter de rug hebben.
Uit een peiling van ING Bank onder klanten blijkt dat driekwart een zeepbel op de beurzen en de woningmarkt ziet. Bijna de helft denkt zelfs dat een nieuwe crisis erger zal zijn dan de vorige. Dat was al de zwaarste crisis sinds die van de jaren 30, ook al zijn we gespaard gebleven voor jarenlange sociale ellende, armoede en een legioen langdurig werklozen.
"Consumenten en bedrijven zijn een beetje getraumatiseerd door de lange crisis die we achter de rug hebben", zegt ING-hoofdeconoom Marieke Blom. "Ik snap de angst, maar er is eigenlijk geen reden toe. De economische groei is breed gedragen met solide fundamenten, en van oververhitting is geen sprake."
