Beurs sluit goed jaar af met stevige jaarwinst

• André Meinema

  Verslaggever economie

De AEX heeft een topjaar achter de rug. Een rustig jaar, zonder crisissfeer, zonder koersbewegingen die op een achtbaan lijken, met een gestaag klimmende beursindex. Met een eindstand van rond de 550 punten boekt de Amsterdamse beursgraadmeter een jaarwinst van zo'n 13 procent.

Dat is de grootste stijging sinds het beursjaar 2013, dat na de crisis de kroon spande met 17 procent winst. De aandelenbeurs is al met al weer terug op het niveau van voor de crisis, want voor standen rond de 550 punten moet je naar de zomer van 2007, of nog verder naar 2001.

De stijgende beurskoersen zijn te danken aan de bloeiende economie, de groei van de wereldhandel en de daardoor oplevende winsten bij bedrijven. Het wegebben van spanningen in de eurozone en de opluchting na de verkiezingsuitslagen in Nederland, Frankrijk en Oostenrijk - geen populisme aan de macht - haalden de kou uit de lucht.

Centrale banken

De centrale banken deden een flinke duit in het zakje door het beleid van lage rente en een enorme sloot geld. Door het opkopen van staatsschulden en bedrijfsschulden zwerft er meer dan 2000 miljard euro extra rond op financiële markten. Geld dat op zoek is naar rendement en vooral naar aandelenmarkten vloeide.

Toen deze zomer bij beleggers de gedachte postvatte dat de centrale banken ooit de geldkraan dicht gaan draaien, dipten de beurzen tijdelijk even flink, om vervolgens de opmars te hervatten. Pensioenfondsen vaarden wel bij dit beursklimaat.

Overnames

Overnamedrift droeg ook bij aan de stijgende beurs. Het jaar begon met een paar pogingen tot een overname: Unilever met Kraft Heinz en AkzoNobel met PPG. Bij beide werd het uiteindelijk niks, maar het gaf wel een stevige boost aan de beurskoersen.

Unilever gromde boos tegen het vijandige bod van 134 miljard euro van Kraft Heinz en binnen een paar dagen dropen de Amerikanen af. Het bedrijf beloofde wel beterschap en verkocht de margarine en boterdivisie, maar de koers vloog omhoog: plus 21 procent. Zo hielp Unilever als zwaargewicht onder de AEX-fondsen bij het optillen van de AEX.

AkzoNobel worstelde een half jaar lang met de Amerikaanse belager PPG. Twee keer werd een hoger bod verworpen. Met boze aandeelhouders werd ruzie gemaakt en een paar keer stond het bedrijf bij de rechter. Er werd steun gezocht bij corporate Nederland, de politiek en werknemers. Uiteindelijk gaf PPG het op. Maar het aandeel AkzoNobel won uiteindelijk 24 procent.

Denderende beurzen

Ondanks geopolitieke spanningen en economische fricties - de brexit, VS versus Noord-Korea, de Chinese schuldenberg, en het opblazen van de wereldhandelsverdragen in de WTO, en het onberekenbare gedrag van de VS onder Trump - denderden de beurzen gewoon door.

Wall Street spant de kroon in het beursgeweld. De Dow Jones eindigde 25 procent hoger. Tegen alle verwachtingen in heeft de Amerikaanse president Donald Trump de beurzen meer goed dan kwaad gedaan. In de aanloop van zijn verkiezing gingen beurzen nog onderuit, want onberekenbaar en vage en wilde plannen, maar na zijn verkiezing schrijft Trump het ene na het andere beursrecord op zijn conto. De toonaangevende Dow Jones ging in een nagenoeg rechte lijn all time high van 18.000 naar bijna 25.000 punten, maar liefst 35 procent stijging.

Op de Londense beurs zorgt de brexit wel voor rimpelingen en een rem, maar is eigenlijk geen spelbreker. De Londense FTSE-index wint een kleine 7 procent op jaarbasis. Op de Japanse beurs hebben ze ook geen klagen. De Nikkei-index plust er ook 25 procent bij.

Beursbubbel?

Hikken de beurzen tegen grenzen aan? Staat er een bubbel op knappen? "Het aanwijzen van zeepbellen en al helemaal het voorspellen van het uiteenspatten ervan is een hachelijke zaak", zegt hoofd macrostrategie Elwin de Groot van de Rabobank. "Maar veel analisten zullen het erover eens zijn dat de kapitaalmarktrentes niet alleen historisch laag zijn, maar ook in verhouding tot de verwachte economische ontwikkeling, zoals groei en inflatie."

Wat 2018 gaat brengen? De meeste economen en beursanalisten houden rekening met een verder opgaande lijn. "Alle seinen staan op groen", zegt hoofdeconoom Han de Jong van ABN Amro.

De economie groeit voorlopig door en wordt breed gedragen, de afbouw van het opkoopprogramma in de VS en de eurozone krijgt geleidelijk vorm, en de rente in de eurozone gaat voorlopig niet omhoog. "Als de economie eenmaal draait is er serieus iets nodig om de groei te vertragen", denkt De Jong. Kortom, een vertrouwenwekkend fundament voor wellicht opnieuw een stevig beursjaar.