Mijn 2017: zelfs voor Bibian Mentel was het een heel heftig jaar
Aan het einde van het jaar blikt de NOS met tien sporters terug op 2017. Vandaag: paralympisch snowboardster Bibian Mentel. "De hoop dat ik nooit meer ziek zal worden, is wel een beetje vervlogen."
Voor de 45-jarige Bibian Mentel was 2017 een jaar waarin ze twee wereldtitels aan haar imposante erelijst toevoegde. En een jaar waarin bij haar voor de negende keer kanker werd geconstateerd. "Het was een heel heftig jaar. Met gelukkig een aantal hoge pieken, maar helaas ook een paar diepe dalen."
De hoge pieken lagen vooral in het begin van het jaar. "Op de WK in Big White, in Canada, won ik goud op de snowboardcross en de banked slalom. Dat was natuurlijk fantastisch. De snowboardcross was ook nog eens op Wereldkankerdag. Alsof het zo heeft moeten zijn."
Want ruim een half jaar eerder lag Mentel nog diep in de lappenmand, toen er voor de achtste keer een tumor bij haar was gevonden, vlakbij haar longen. "Ik kreeg te horen dat ik eigenlijk opgegeven was. Maar daar wilden we niet aan." Met een nieuwe bestralingsmethode kwam ze er toch weer bovenop. Het maakte de zege op de WK in februari nog mooier.
"We hebben wel een feestje gevierd, ja. Een paar weken later ben ik met een groep vrienden heerlijk wezen heliboarden in Canada. In Revelstoke, de droom van iedere snowboarder."
"Ik had toen trouwens al wel veel last van mijn nek. Maar ik dacht dat het gewoon een overbelasting van de spier was. Ik word al jarenlang heel goed gecontroleerd, dus ik ging niet van het ergste uit."
"Daarna zijn we nog op uitnodiging van Richard Branson vier dagen naar Necker Island geweest, zijn privé-eiland in de Caribische Zee. Om een lezing te geven voor Branson en zijn vrienden. Een heel bijzondere, fantastische reis."
Mentel bleef zich onveranderd voorbereiden op haar grote doel voor 2018: paralympisch goud op de snowboardcross in Pyeongchang, net als in 2014 in Sotsji. Maar in juli gingen alle alarmbellen af. De pijn in haar nek bleek afkomstig van een tumor in de zesde nekwervel. En er werden plekjes aangetroffen bij haar slokdarm en rib.
Tijdens een van de onderzoeken liep Mentel tot overmaat van ramp ook nog een ziekenhuisbacterie op. "Ik kreeg klap op klap. En dat kwam allemaal best wel heftig binnen."
"Ik werd opgenomen in het ziekenhuis en daar kwam ik tweeënhalve week niet meer uit. Ik was heel erg ziek, verloor tien kilo en ging heel snel achteruit. Iedereen schrok daar erg van. Ik heb me nooit echt gerealiseerd hoe ernstig het was. Mijn man Edwin veel meer. Hij heeft twaalf dagen in het ziekenhuis geslapen. Mijn moeder en hij wilden me niet meer alleen laten."
Ik kreeg klap op klap. En dat kwam allemaal best wel heftig binnen.
"Maar ja, op een gegeven moment kom je er weer uit", klinkt Mentel toch weer monter. "Terwijl ik nog heel zwak was, begonnen ze al aan de behandeling van mijn slokdarm en mijn rib. Het was echt een heel beroerde periode. In totaal heb ik 52 bestralingen gehad."
"Het is niet alleen voor mij, maar ook voor mijn gezin heel heftig geweest. Mijn zoontje is 14, de meiden van Edwin zijn 18. Dat vind ik heel verdrietig en daar heb ik het als moeder heel moeilijk mee. Je wilt er natuurlijk altijd zijn voor je kind. Ik hoop dat het stopt en dat we eventjes rust krijgen als gezin."
Fit worden voor de Spelen
Opvallend genoeg, maar voor een topsporter misschien ook weer niet, bleven de Spelen in Pyeongchang tijdens die heftige periode prominent in haar gedachten. "In eerste instantie ben je natuurlijk vooral bezig met overleven. Maar ik was me er als geen ander ook van bewust dat er tijdsdruk was. Ineens realiseer je je: wacht even, het is niet zo heel lang meer tot de Spelen. En ik moet wel weer op krachten komen en fit worden."
"Het voordeel is dat ik al voor de Spelen geplaatst ben. En ik maak me niet zo heel veel zorgen over de daadwerkelijke sneeuwtraining. Maar wel om het fit zijn. Ik slik nog steeds iedere dag morfine, diclofenac, paracetamol en ik gebruik nog wietolie. Ik kan ook nog niet zonder."
"Ik ben me bewust van de risico's als ik meedoe aan de Spelen. De zesde nekwervel is dusdanig hoog dat ik een dwarslaesie zou oplopen als ik mijn nek zou breken. Daar heb ik wel veel over nagedacht: is het het waard?"
"Snowboarden is mijn passie en loopt als een rode draad door mijn leven. Maar tot op welke hoogte? Ik wil de keuze zelf in handen houden. Ik wil niet dat een arts die keuze voor mij maakt."
Volgens Mentel is er geen arts die zal begrijpen wat snowboarden voor haar betekent. "Daar ben ik ook tegenaan gelopen toen mijn been geamputeerd werd. Artsen en fysiotherapeuten zijn alleen maar bezig met je te beschermen en te vertellen wat je niet meer kan. Als het aan hen had gelegen, had ik na mijn amputatie nooit meer gesnowboard."
Snowboarden is mijn passie en loopt als een rode draad door mijn leven. Maar tot op welke hoogte?
Mentel hoopt nog steeds haar snowboardcarrière te kunnen afsluiten met een gouden plak in Pyeongchang. Cruciaal wordt de uitslag van een scan van haar nek, begin komend jaar. Dan moet blijken of haar nek zich voldoende heeft hersteld om de sneeuw in te gaan.
"Ik zie natuurlijk wel een beetje op tegen die dag. Aan de andere kant probeer ik het ook bewust los te laten. Als ik er veel over nadenk, word ik er alleen maar heel verdrietig van. Dan ben ik bang dat ik de motivatie niet meer kan opbrengen om er echt voor te gaan."
"Maar ik train ook omdat ik het lekker vind en om mijn immuunsysteem zo sterk mogelijk te krijgen. Zodat mijn lijf er keihard tegenaan kan, mochten zich nog andere gevallen voordoen."
Want dat Mentel na negen keer kanker definitief van de ziekte af zal zijn, daar gaat ze niet meer vanuit. "Ik moet je heel eerlijk bekennen dat de hoop dat ik nooit meer ziek zal worden, wel een beetje is vervlogen."
Toch blijft Mentel onveranderd positief over de toekomst. Om die instelling is ze inmiddels ook bekend geworden. "Ja, ik sta heel positief in het leven. Maar het is van de zotte om te denken dat je daarmee kanker zou kunnen overleven of verdringen."
"Het is de manier waarop ik me erdoorheen sla. Omdat ik het leven gewoon te leuk vind om los te laten. Ik kan heel erg genieten van de zon die schijnt. En van hand in hand met mijn zoontje door het bos naar school fietsen. Daar geniet ik intens van en daar houd ik me aan vast, hoe slecht de situatie ook bij me is."
Pyeongchang en de toekomst
"Ik ga ervan uit dat ik straks in Pyeongchang sta. Ik snowboard al 23 jaar en ben veruit de meest ervaren sporter in het veld. Ik heb het gevoel dat ik zo op mijn board stap en wegsnowboard. Maar ja, het moet wel kunnen en medisch verantwoord zijn."
Betekent meedoen bij Mentel ook automatisch winnen? "Nou, dat is nog maar de vraag. Mijn grootste concurrente, Lisa Bunschoten, is natuurlijk ontzettend hard aan het trainen. Ze is veel jonger dan ik en ze staat iedere dag in de sneeuw. Zij komt nu wel heel snel dichterbij. Maar dat maakt het ook weer leuk en spannend. Dat is ook sport."
Na de Spelen is haar topsportcarrière zo goed als zeker voorbij. En dan? "Ik wil mijn rol gaan uitbreiden in onze stichting, de Mentelity Foundation, waarmee we de gehandicaptensport naar een hoger niveau willen tillen. Ik merk nog steeds dat er een soort taboe is op gehandicapt zijn. Dat mensen het bijzonder vinden, of gek, of raar. Dat mag, dat begrijp ik heel goed. Ik wil graag mijn steentje eraan bijdragen om de blik naar mensen met een beperking een klein beetje positiever te maken."
