Nieuw kabinet wil woningmarkt beter laten functioneren

Het nieuwe kabinet komt met een pakket maatregelen om de druk op woningmarkt te verlichten. Doel is meer koop- en huurhuizen voor verschillende inkomensgroepen, mensen makkelijker toegang geven tot de woningmarkt en wonen duurzamer maken.

De belangrijkste maatregelen hebben te maken met de manier waarop woningen belast worden. Zo wordt de hypotheekrenteaftrek vanaf 2020 versneld afgebouwd met stapjes van 3 procent per jaar, tot 37 procent in 2023. Of iemand nu een laag of een hoog inkomen heeft, dat percentage is straks voor iedereen hetzelfde.

Nu is de hypotheekrenteaftrek nog gekoppeld aan het percentage belasting dat iemand betaalt. Mensen met hoge inkomens maken op dit moment gebruik van de maximale aftrek van 49,5 procent. Deze groep (met een inkomen vanaf 68.000 euro per jaar) heeft straks dus een kleinere aftrekpost en is daardoor honderden euro's per jaar meer kwijt aan belastingen.

Doorstroming

De Nederlandsche Bank (DNB) pleit al jaren voor (geleidelijke) afschaffing van de hypotheekrenteaftrek. Volgens Klaas Knot, president van DNB, zorgt de afschaffing ervoor dat de hoge berg aan hypotheekschulden kleiner wordt en de Nederlandse economie daardoor beter tegen een stootje kan.

Uit onderzoek van het Centraal Planbureau (CPB) en het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) bleek vorig jaar al dat versnelde afschaffing van de hypotheekrenteaftrek leidt tot goedkopere koop- en huurwoningen, waardoor mensen makkelijker instromen en doorstromen.

Eigenwoningforfait

Huiseigenaren worden voor de lagere hypotheekrenteaftrek enigszins gecompenseerd. Het eigenwoningforfait gaat van 0,75 naar 0,60 procent van de WOZ-waarde. Zo daalt het totale bedrag dat mensen mogen aftrekken iets minder hard.

De Vereniging Eigen Huis (VEH) is daarmee echter niet tevreden. "Vooral mensen met hogere inkomens, hogere hypotheken en hogere hypotheekrente worden zwaar getroffen. De compensatie van een lager eigenwoningforfait is voor hen absoluut ontoereikend", zegt de belangenvereniging in een statement.

VEH is ook niet te spreken over de afschaffing van de wet Hillen, die er nu nog voor zorgt dat bijna 800.000 huiseigenaren zonder hypotheekschuld geen eigenwoningforfait hoeven te betalen. Op termijn (de wet wordt in een periode van 30 jaar stapsgewijs afgeschaft) kan dat deze huishoudens honderden euro's per jaar kosten. "Het vertrouwen in het eigen huis als pensioenvoorziening wordt hiermee ondermijnd."

Huurtoeslag

Ook voor huurders staan er veranderingen op stapel. Wie in een huurhuis woont en huurtoeslag krijgt, gaat er met de plannen iets op achteruit. Huurders krijgen minder huurtoeslag omdat deze niet meer wordt gekoppeld aan de koopkrachtontwikkeling, maar aan de huurprijsontwikkeling.

Daar staat tegenover dat de harde inkomensgrens voor huurtoeslag verdwijnt. Wie meer gaat verdienen verliest niet direct zijn huurtoeslag - in plaats daarvan wordt die langzaam afgebouwd.

"Daarmee voorkom je dat mensen ineens een belangrijke toeslag verliezen, als ze één euro te veel gaan verdienen", zegt voorzitter Marnix Norder van Aedes, de vereniging van woningcorporaties.

Gasvrij

Het nieuwe kabinet heeft ambitieuze duurzaamheidsdoelstellingen voor de woningmarkt. Nieuwe woningen en gebouwen mogen niet meer op gas worden aangesloten en voor het eind van de kabinetsperiode moeten 30.000 tot 50.000 bestaande huizen gasvrij zijn. Ook moeten woningen zoveel mogelijk worden geïsoleerd en moet er meer gebruik gemaakt worden van duurzame warmtebronnen. De energieprestatie-eisen voor nieuwbouw worden strenger.

In het regeerakkoord staat dat hiervoor middelen beschikbaar zijn, maar hoe die subsidieregelingen eruit zien is nog niet duidelijk.