Rekenniveau groep 8 op niveau van voor corona, maar nog wel onder de maat

Het rekenniveau van leerlingen in het laatste jaar van het (speciaal) basisonderwijs, was in 2023 weer op het niveau van voor corona in 2019. Dat blijkt uit onderzoek van de onderwijsinspectie onder ruim 4500 leerlingen van verschillende soorten basisonderwijs.

Toch kunnen veel basisschoolleerlingen nog niet goed genoeg rekenen. Het rekenniveau is nog beneden het streefniveau.

Ruim vier op de vijf basisschoolleerlingen (84 procent) halen het basisniveau dat nodig is. Dat niveau houdt in dat je met eenvoudige getallen kunt rekenen. Maar bij het streefniveau, dat eigenlijk nodig is voor de overstap naar de middelbare school, is dat maar 33 procent. Als je op het streefniveau kunt rekenen, betekent dat dat je met ingewikkeldere getallen kunt rekenen en meerdere denkstappen kunt zetten om een oplossing voor de rekensom te vinden.

De commissie Meijerink stelde in 2009 dat 65 procent van alle leerlingen in het primair onderwijs het streefniveau zou moeten kunnen halen. In 2023 lagen de prestaties dus flink onder deze ambitie.

In het speciaal basisonderwijs ligt het rekenniveau lager. 16 procent beheerst het basisniveau en maar 2 procent het streefniveau.

Dat het beter gaat dan tijdens corona, blijkt ook uit de eerste positieve signalen van scholen over de vooruitgang in leerprestaties op basisvaardigheden. Dat schrijft staatssecretaris Mariëlle Paul vandaag in een brief aan de Kamer. In die brief wordt de voortgang besproken die scholen hebben geboekt met de subsidie die ze hebben gekregen om de basisvaardigheden te verhogen.

'Het niveau om je te redden in de maatschappij'

Matthijs van den Berg, directeur Kennis van de onderwijsinspectie, zegt dat de resultaten aan de ene kant een compliment voor het onderwijs zijn. "Aan de andere kant zien we dat nog maar een derde van de leerlingen het afgesproken streefniveau behaalt. Dus daar kunnen we nog niet tevreden over zijn."

De periode tijdens de coronapandemie waarin leerlingen niet naar school konden gaan, hebben impact gehad op het rekenniveau van leerlingen. "We zien in onderzoeken dat tijdens de coronaperiode de leerlingen leervertraging opliepen. We zien dat die nu voor een stuk is ingelopen."

Het is volgens Van den Berg echter nu zaak dat zo veel mogelijk leerlingen op het streefniveau komen. "Want dat is wel het niveau dat leerlingen nodig hebben om een goede start te kunnen maken op het vmbo, havo of het vwo. En het is ook het niveau dat je nodig hebt om je te kunnen redden in deze maatschappij, waar overal getallen en cijfers om je heen zijn."

Rekencoördinator op scholen

Een focusgroep van professionals op het gebied van onderwijs in rekenen bekeek de peilingresultaten. Zij hebben suggesties gegeven om het onderwijs in rekenen te verbeteren.

Ze raden onder meer aan dat elke school school een rekencoördinator aanstelt om de rekenvaardigheden te verbeteren. Die moet leerkrachten helpen om het rekenonderwijs uitdagend te maken voor alle leerlingen.

Scholen in het basis- en voortgezet onderwijs hebben twee jaar geleden subsidie gekregen om de basisvaardigheden te verbeteren. Het gaat dan niet alleen om rekenen, maar ook om taal, burgerschap en digitale geletterdheid. Scholen gebruiken het geld voor onder meer het bijscholen van leraren.

Staatssecretaris Paul schrijft in haar Kamerbrief dat dat geld scholen heeft geholpen om het basisniveau van leerlingen te verbeteren. "Het lijkt er sterk op dat die scholen de dalende trend weten te keren. Maar we zijn er nog lang niet, er is echt nog veel werk te verzetten."