Aantal hiv-besmettingen naar laagste niveau sinds jaren 80, maar dreiging aids blijft
Het aantal hiv-besmettingen is gedaald tot het laagste punt, sinds de piek in de jaren 80, dat blijkt uit het jaarlijkse World Aids Day-rapport. VN-tak UNAIDS presenteerde het rapport in Genève in aanloop naar de internationale actiedag op 1 december.
Vorig jaar raakten 1,3 miljoen mensen besmet met hiv, het virus dat aids kan veroorzaken. Maar volgens de VN-tak UNAIDS moet het aantal besmettingen nog meer omlaag. Dat is nodig om ervoor te zorgen dat het doel dat aids in 2030 geen bedreiging meer is voor de globale volksgezondheid, behaald wordt.
De organisatie roept in het rapport wereldleiders op om de mensenrechten van iedereen met aids, of mensen die risico lopen op de ziekte, te beschermen. "Medische hulpmiddelen die levens redden kunnen kunnen simpelweg niet als handelswaar worden gezien."
Tien gastschrijvers betuigen steun aan de wereldwijde hiv-aanpak in het rapport. "We hebben dit jaar enorme wetenschappelijke doorbraken op het gebeid van de HIV-aanpak gezien", schrijft zanger Elton John, een van de meest uitgesproken sterren over de ziekte. "Nieuwe langwerkende preventiemedicijnen bieden hoop op het stoppen van hiv-besmettingen. Het laat zien wat de mensheid kan bereiken."
Daarmee doelt hij op PrEP en PEP. Met PrEP-pillen wordt een hiv-besmetting preventief voorkomen. PEP kan worden geslikt na het onbeschermde seksuele contact. Beide kuren zijn bijzonder effectief in het voorkomen van hiv-besmettingen.
Vorig jaar zijn ongeveer 630.000 mensen overleden aan de gevolgen van aids, het laagste aantal sinds de piek in 2004. In dat jaar overleden 2,1 miljoen mensen aan de gevolgen van de ziekte. Mede door de daling van het aantal sterfgevallen, na het gebruik van een virusremmer, is de levensverwachting in Afrika ten zuiden van de Sahara gestegen van 56 naar 61 jaar. 9,3 miljoen van de 40 miljoen mensen die leven met een hiv-besmetting hebben toegang tot die remmers.
Ondanks het laagste niveau is het aantal hiv-besmettingen in 28 landen toegenomen, stelt de organisatie in het rapport. De groepen die het grootste risico lopen op een hiv-besmetting hebben te weinig toegang tot de preventiemiddelen.
"De hiv-besmettingen nemen toe en een groeiend tekort aan geneesmiddelen brengen de gezondheidszorg en de geboekte vooruitgang in de hiv-aanpak in gevaar", stelt UNAIDS. Van de mensen die het afgelopen jaar een preventieve behandeling nodig hadden, had maar 15 procent toegang daartoe.
Volgens de VN zijn onder andere discriminerende wetten in bepaalde landen de oorzaak. "Criminalisering en stigmatisering van minderheden belemmeren de toegang tot levensreddende hiv-behandelingen", stelt de organisatie.
Zo staat in Uganda de doodstraf op homoseksualiteit. En het invoeren van anti-lhbti-wetten in de Verenigde Staten zorgen ervoor dat minder jongeren een preventieve behandeling krijgen. "Ondanks de grote vooruitgang in de aids-aanpak, zorgen mensenrechtenschendingen ervoor dat we het gevaar van de ziekte voor de volksgezondheid niet kunnen stoppen", zegt UNAIDS.