Condoomgebruik onder Europese tieners neemt af, blijkt uit onderzoek

Het condoomgebruik onder tieners in Europa is significant afgenomen, met onbeschermde seks op een "zorgelijk hoog" niveau. Dat blijkt uit een nieuw onderzoek van onder meer de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), in de periode van 2014 tot en met 2022.

"Jongeren lopen op deze manier een aanzienlijk risico op seksueel overdraagbare ziekten en ongeplande zwangerschappen", schrijft de WHO in een verklaring.

De WHO deed onderzoek onder meer dan 242.000 15-jarigen in 42 Europese landen. Zij kregen onder meer de vraag of ze bij de laatste keer dat ze seks hadden een condoom hebben gebruikt. In 2014 gold dat voor 70 procent van de seksueel actieve jongens, in 2022 was dat nog 61 procent. Bij de meisjes was er een daling van 63 naar 57 procent.

Verschillen per land

Per land zijn er grote verschillen. In Albanië zei 24 procent van de seksueel actieve meisjes bij de laatste keer seks een condoom te hebben gebruikt, in Servië was dat 81 procent.

Bij de jongens staat Zweden onderaan met 43 procent en Zwitserland bovenaan met 77 procent. In Nederland gebruikte 52 procent van de meisjes een condoom tegenover 57 procent van de jongens.

Seksuele voorlichting

Het aantal seksueel actieve 15-jarigen bleef in de onderzochte periode redelijk stabiel; het gaat om ongeveer 20 procent van de jongens en 15 procent van de meisjes.

Volgens het onderzoek zijn jongeren uit arme gezinnen meer geneigd om geen voorbehoedsmiddelen te gebruiken dan jongeren uit rijkere families.

De WHO verwijt landen dat ze seksuele voorlichting aan jongeren verwaarlozen. Hans Kluge, directeur van WHO Europa, pleit voor goede voorlichting om "een optimale gezondheid met verantwoordelijk gedrag en keuzes" te stimuleren.

Meldingen van soa's

Uit een onderzoek van Rutgers en Soa Aids Nederland eerder dit jaar bleek ook dat het condoomgebruik onder Nederlandse jongeren afneemt. 40 procent van de jongeren zonder vaste relatie zegt geen condoom te gebruiken. In 2012 was dit nog 25 procent. Dat onderzoek werd onder 10.000 jongeren van 13 tot 25 jaar afgenomen.

Toch neemt het aantal meldingen van soa's onder jongeren niet toe, schreven de onderzoekers toen. De onderzoekers denken dat de soa's zich mogelijk minder snel verspreiden, omdat de groep jongeren met meer sekspartners is afgenomen. Ook kan het zijn dat het werkelijke aantal soa's onder jongeren hoger ligt, omdat soa's niet altijd klachten geven.