Onmiddellijk actie van bedrijven vereist om PFAS terug te dringen

Alle bedrijven die PFAS uitstoten moeten per direct aan de slag om de uitstoot drastisch terug te dringen. Dat schrijft staatssecretaris Jansen (PVV) van Milieu aan de Tweede Kamer.

Ongeveer honderd stoffen die onder PFAS vallen, komen vanaf nu in de categorie 'zeer zorgwekkende stoffen' schrijft Jansen. Bedrijven die bijvoorbeeld medische hulmiddelen, regenkleding of verpakkingen produceren en daarbij de chemische stoffen uitstoten krijgen een zogeheten "minimalisatieplicht" schrijft Jansen.

Half oktober had Jansen de Kamer al toegezegd de gevolgen van een internationaal verdrag, het zogeheten OSPAR-verdrag, in kaart te brengen. In dit verdrag tussen vijftien landen zijn afspraken gemaakt om het noordoostelijke deel van de Atlantische Oceaan te beschermen. Jansen schrijft dat hier uit voortvloeit dat alle bedrijven waarbij deze stoffen worden uitgestoten de uitstoot moeten aanpakken.

Bedrijven die PFAS gebruiken moeten nu plannen maken om het gebruik van de stoffen tegen te gaan. Wanneer het hen niet lukt om het gebruik te voorkomen, moeten maatregelen genomen worden om te voorkomen dat de stoffen in de lucht of in het water komen. Om hoeveel bedrijven het gaat is onduidelijk.

Chemours

Rond de Dordtse fabriek Chemours zijn al jarenlang zorgen de gevolgen van de PFAS-vervuiling. Een groep van bijna 3000 mensen in en rond Dordrecht deed vorig jaar aangifte tegen de directie van chemiefabriek Chemours vanwege geleden gezondheidsschade.

Joop Keesmaat van actiegroep Stop PFAS, Stop Chemours is voorzichtig positief over het nieuws. Maar het duurt volgens hem te lang voor er echt een einde gemaakt wordt aan de lozingen van de kankerverwekkende stof. De rechter heeft bepaald dat Chemours aansprakelijk is voor de milieuschade door PFAS-lozingen. Toch is het nog niet verboden.

"Dit is wel weer een stap vooruit, het wordt bij de overheid ook steeds duidelijker dat de lozingen van PFAS door Chemours in Dordrecht onaanvaardbaar zijn. Maar is wel de vraag of de overheid er nu ook echt iets aan gaat doen."

"PVV minister Faber loopt te koop met het strengste asielbeleid ooit, wij zouden willen dat PVV-staatssecretaris Jansen nu komt met het strengste PFAS-beleid ooit."

Moe

Keesmaat zegt "moe" te worden van al het praten, "terwijl er maar niets gebeurt". "Er zouden strenge regels moeten komen, er moet dan ook echt gehandhaafd worden op de lozingen, want het is onbestaanbaar dat het gewoon doorgaat."

Chemours heeft wel de lozingen van de schadelijke stof TFA stilgelegd. Die stof komt vrij bij de productie.

Chemours wil vergunning voor het lozen van die stof, maar krijgt die niet. Het bedrijf heeft daar een juridische procedure voor gestart. "Nu PFAS officieel als zeer zorgwekkende stof is geclassificeerd, vinden wij dat ook voor deze giftige stof geen vergunning voor lozingen verleend mag worden", zegt Keesmaat.

Ook de provincie Zuid-Holland is blij met de aanscherping en spreekt van een "stap vooruit". Tegelijk waarschuwt ook de provincie voor te hoge verwachtingen. "Dit biedt extra mogelijkheden om de uitstoot te beperken, maar het maakt er nog geen einde aan."

In juni 2023 toonde Zembla aan dat de directie van de fabriek (voorheen DuPont) al tientallen jaren wist dat bodem, lucht en oppervlaktewater ernstig werden vervuild met de uitstoot en lozingen van PFOA en GenX. Toch deed het bedrijf daar niets aan.

Oppositiepartijen in de Kamer, waaronder D66, GroenLinks-PvdA, PvdD en Volt stelden eind oktober een hele lijst Kamervragen aan staatssecretaris Jansen toen uit onderzoek van RTL bleek dat bij 125 bedrijven het aantal gevaarlijke stoffen dat wordt uitgestoten was toegenomen.

Volgens het lid Kostic van de Partij voor de Dieren zijn deze vragen nog niet beantwoord. Over de "onmiddellijke actie" waar Jansen nu over schrijft heeft Kostic twijfels. Volgens Kostic doet een minimalisatieplicht over vijf jaar niet vermoeden dat er snel iets aan de situatie verandert. Alleen het stoppen van lozingen kan dat echt, aldus Kostic.