'Toename uitstoot ziekmakende stoffen bij 125 Nederlandse bedrijven'
Bij 125 Nederlandse bedrijven is de uitstoot van één of meer zeer giftige stoffen tussen 2015 en 2022 gestegen. Dat blijkt uit onderzoek van RTL Nieuws. Dat terwijl bedrijven sinds 2016 juist minder ziekmakende stoffen mogen uitstoten.
RTL Nieuws bestudeerde cijfers van 224 bedrijven die deze zelf hebben gerapporteerd over de uitstoot van 'Zeer Zorgwekkende Stoffen'. Deze stoffen zijn volgens het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) gevaarlijk voor mensen, omdat ze bijvoorbeeld de voortplanting belemmeren, kankerverwekkend zijn of zich in de voedselketen ophopen. Hierbij gaat het onder meer om kwik, lood en kankerverwekkende stoffen zoals benzeen en formaldehyde.
RTL keek alleen naar bedrijven waarover voor zowel 2015 als 2022 cijfers bekend zijn. Niet alle bedrijven die 'zeer zorgwekkende stoffen' uitstoten, zijn meegenomen in het onderzoek. Asfaltcentrales hoeven hun uitstoot bijvoorbeeld niet te melden.
Voor bedrijven geldt sinds 2016 een minimalisatieplicht: ze moeten er alles aan doen om te voorkomen dat deze stoffen in de lucht terechtkomen. Maar bij 56 procent van de onderzochte bedrijven lukt dat dus niet, concludeert RTL.
Verhoogd risico
"Ik schrik hiervan", zegt toxicoloog Paul Scheepers van de Radboud Universiteit tegen RTL. "Zeker omdat in Nederland op veel verschillende plekken gif wordt uitgestoten, worden er veel mensen aan blootgesteld en dan is iedere toename, zelfs een toename van 1 procent, al heel ernstig."
Vooral de toegenomen uitstoot van vier soorten PAK's (Polycyclische Aromatische Koolwaterstoffen) baart Scheepers zorgen. Deze schadelijke stoffen ontstaan bij onvolledige verbranding en kunnen leiden tot een verhoogd risico op kanker.
Handhaven lastig
Een probleem met de regelgeving is dat deze lastig te handhaven is, stellen de provincies. Bedrijven moeten iedere vijf jaar een plan indienen waarmee ze laten zien dat zij het maximale doen om uitstoot te voorkomen.
Maar de criteria om dit plan te toetsen zijn volgens verschillende gedeputeerden vaag. Het is "ingewikkeld" om te bepalen wanneer "extra eisen nodig zijn en hoe ver die eisen moeten gaan", zegt de Limburgse gedeputeerde Marc van Caldenberg.
'Verkeerd gerapporteerd'
Bedrijven zeggen in een reactie tegen RTL dat ze hard werken aan vermindering van uitstoot van de giftige stoffen. Sommige wijten de toename aan een verhoogde productie.
Ook stelt een deel van de bedrijven dat de uitstoot ten opzichte van 1990 wel flink is gedaald. Ook zouden nieuwe, nog niet openbare cijfers wel een afname laten zien. Zo zegt de producent van steenwol en isolatiemateriaal Rockwool in Roermond dat de formaldehyde-uitstoot tussen 2022 en 2023 verminderde van 11.000 kilo naar 7500 kilo.
RTL haalt in het artikel ook Tata Steel als voorbeeld aan en zegt dat bepaalde soorten PAK's sinds 2015 met 58 procent zijn toegenomen. Volgens het staalconcern komt dit doordat het vóór 2021 wettelijk gezien minder informatie hoefde rapporteren dan erna. Ook zijn er meer meetpunten bijgekomen. Met als gevolg dat er nu meer PAK's worden gemeten, maar volgens het bedrijf wordt er niet meer uitgestoten.
