Codewoord, huisregels en training: uitgaansleven werkt aan sociale veiligheid

• Milo Hornstra

  redacteur Binnenland

Het uitgaansleven zet zich in om een sociaal veiligere omgeving te worden. Met een codewoord, 'awareness teams' en een strenger deurbeleid moet iedereen zichzelf kunnen zijn op de dansvloer. De maatregelen lijken het gewenste effect te hebben.

Door de coronatijd is er meer aandacht voor sociale veiligheid, zegt de Amsterdamse nachtburgemeester Freek Wallagh. Hij en zijn team zetten zich in voor een inclusiever uitgaansleven, onder andere op het Amsterdam Dance Event (ADE), dat deze dagen bezig is.

Tijdens ADE worden ook lessen gegeven om te leren draaien:

"Hoewel er al lange tijd ingezet wordt op een sociaal uitgaansleven, is de blik tijdens de pandemie kritischer geworden," zegt Wallagh. "Feesten werden in die tijd door mensen zelf georganiseerd. Daardoor nam de aandacht voor het thema toe."

Ook was er een grote groep jongeren die een tijd helemaal niet naar feesten kon gaan. "De sociale interacties waren na corona echt wennen", zegt Juliënne Beijer van Stichting Sexmatters. "En dat is lastig op plekken, zoals de club, waar veel vrijheid is en grenzen vervagen."

Clubs en festivals door het hele land gingen op zoek naar een oplossing. Het geven van trainingen aan jongeren op school en aan personeel van clubs, wat Stichting Sexmatters een aantal jaar doet, biedt een oplossing.

"De afgelopen jaren is er veel meer vraag naar de trainingen", vervolgt Beijer. "Van een poppodium in Maastricht tot een queers-feest in Amsterdam, ze willen weten hoe iedereen zich op z'n gemak kan voelen. We zijn daarom sinds kort ook begonnen met verschillende nieuwe trainingen."

Niet alleen trainingen worden ingezet om de dansvloer sociaal veiliger te maken. Een awareness team loopt rond bij verschillende festivals en clubs, zodat bij een onveilige situatie snel hulp paraat is. Ook bestaat het codewoord 'Angela' dat gebruikt kan worden als iemand wordt lastiggevallen. Personeel kan dan meteen actie ondernemen, zo is het idee.

Een ander middel om de sfeer bij een feest goed te houden, is het verhogen van de minimumleeftijd. "Dat gebeurt steeds vaker", vertelt nachtburgemeester Wallagh. "Zo zijn er clubs en feesten die overwegen om alleen nog bezoekers boven de 27 jaar binnen te laten."

"Ik snap de maatregel heel goed, maar je verplaatst het probleem", vervolgt Wallagh. "De uitgaansetiquette moet je leren. Er is maar één plek waar dat kan: de dansvloer."

Zoeken naar oplossingen

Twee jaar geleden, na de pandemie, nam de Amsterdamse club Radion verschillende maatregelen om de sociale veiligheid te verbeteren. Voorbeelden zijn trainingen aan het personeel, duidelijke huisregels en de aanwezigheid van een 'awareness spot'.

"Het was wel even zoeken", zegt Isabelle Ho Kang You van Radion. "We hadden eerst mensen rondlopen die een oogje in het zeil hielden, maar sommigen deden dat puur om gratis te feesten. Daarom hebben we uiteindelijk een vaste plek in de club gemaakt waar hulp geboden kan worden."

Het is lastig is om sociale veiligheid te meten, maar Ho Kang You is ervan overtuigd dat de maatregelen werken. "Je hebt altijd vervelende mensen die meiden in hun bil knijpen, of erger. Dat kunnen we niet voorkomen. Maar de hulp, op de avond zelf en ook de dagen erna, is veel beter. Dat is erg belangrijk."

Ook Juliënne Beijer van Stichting Sexmatters ziet dat de maatregelen werken, hoewel er altijd incidenten zullen blijven. "Vrouwen durven zich tegenwoordig vaker uit te spreken. Terwijl vroeger incidenten vaker werden verzwegen. Dat is een teken dat het de goede kant opgaat en dat geeft hoop op een nog veiliger dansvloer."