Noordbrabants Museum koopt 'Kop van een vrouw' van Van Gogh

Het is het Noordbrabants Museum gelukt om Kop van een vrouw van Vincent van Gogh aan te schaffen. Het museum betaalt 8,6 miljoen euro voor het schilderij. De huidige Britse eigenaar heeft besloten het schilderij uit 1885 van de hand te doen en geeft alleen het museum in Den Bosch de mogelijkheid het werk te kopen.

Het schilderij maakte zo'n 120 jaar deel uit van privécollecties. Toen het werk in 2023 werd geveild, overbood een Britse kunstverzamelaar het museum meteen. Die kocht het toen voor 6,35 miljoen euro. Kop van een vrouw is al te zien in het Noordbrabants Museum, dat het werk te leen heeft van de eigenaar.

Het museum in Den Bosch heeft de eerste 6 miljoen euro bij elkaar verzameld uit fondsen, subsidies en een bijdrage van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Voor de laatste 2,6 miljoen euro begon het museum een inzamelingsactie. Volgens het museum hebben zo'n 3000 mensen een donatie gedaan voor de aankoop, waarmee de 8,6 miljoen euro is bereikt.

'Mona Lisa van Brabant'

De vrouw die op het schilderij is afgebeeld is boerendochter Gordina de Groot uit het Brabantse dorp Nuenen. Omdat het kunstwerk daar is geschilderd en de vrouw "een indringende blik heeft en je recht lijkt aan te kijken" wordt het ook wel gekscherend de Mona Lisa van Brabant genoemd, zegt conservator Helewise Berger.

Van Gogh schilderde haar in de winter van 1884-1885 tijdens zijn Brabantse periode als voorstudie voor De aardappeleters, dat in het Van Gogh Museum in Amsterdam hangt. Op dat werk is de vrouw ook te zien. Daarnaast zijn er dertien vergelijkbare schilderijen, waarvan er acht in het Van Gogh Museum hangen en vijf in het Kröller-Müller Museum in Otterlo.

De schilder en het model zagen elkaar regelmatig, zegt conservator Berger van het Noordbrabants Museum. "Toen ze zwanger bleek te zijn, werd vermoed dat Van Gogh mogelijk de vader was." Dit bleek niet te kloppen. "Van wie ze wel zwanger was, is een goed bewaard Nuenens geheim."

Het geld waard

Het Noordbrabants Museum heeft zelf al elf 'Brabantse' Van Goghs hangen, vertelt directeur Jacqueline Grandjean. "Voor de mensen in Brabant is Kop van een vrouw niet alleen kwalitatief een mooi werk, maar het heeft ook een heel diepe betekenis voor mensen." Het museum is van plan het schilderij op tournee te laten gaan langs andere musea in Brabant.

Het museum betaalt met 8,6 miljoen euro veel geld voor het doek, erkent Grandjean. Maar toen internationaal bekend werd dat het museum bezig was het schilderij te kopen, kwam er een ander bod van 8,6 miljoen euro, vertelt ze. "Naast de gevoelens die je bij het kunstwerk kan hebben, is dit het bewijs dat het schilderij het ook echt waard is."