Halsema: Wilders wil alleen demonstraties toestaan waar hij het mee eens is

Burgemeester Halsema van Amsterdam zegt dat het er steeds meer op begint te lijken dat PVV-leider Wilders "alleen demonstraties wil toestaan waar hij het mee eens is". In talkshow Eva reageerde ze op het X-bericht van gisteravond, waarin Wilders haar en pro-Palestijnse demonstranten het land uit wenste. Aanleiding was de pro-Palestijnse tegendemonstratie gisteren bij een pro-Israël-manifestatie op de Dam.

Halsema werd gevraagd om haar reactie op de tweet van Wilders, waarop ze zei dat ze niet bereid was om "naar dit niveau af te zakken". Toch maakte ze er een opmerking over. "Het begint er toch meer de schijn van te krijgen dat de heer Wilders alleen demonstraties wil toestaan waar hij het mee eens is. De volgende stap is dat Wilders zegt dat hij op Prinsjesdag geen zin heeft in een demonstratie tegen de regering, en dat kan niet. Dat is een autoritair sentiment waar we echt voor moeten oppassen."

Verder noemde ze het "giftig" dat Wilders vindt dat de betogers het land uit gezet moeten worden. "Je keren tegen onze Joodse inwoners is antisemitisme. Maar je moet altijd tegen regeringen kunnen demonstreren, onder welke omstandigheden dan ook. Je moet tegen de Israëlische staat kunnen demonstreren en dan ben je geen antisemiet. Als je dat begrip zo ver laat uitwaaieren, ook naar mensen die oprechte bedoelingen hebben, dan plant je een gif."

Alternatieve locatie niet gelukt

In het gesprek tussen Halsema en interviewer Eva Jinek werd ook de vraag opgeworpen of de gemeente en de politie de pro-Palestijnse betogers niet beter een andere demonstratieplek hadden kunnen aanwijzen, maar Halsema zei dat het niet anders kon.

Volgens de burgemeester is er wel gekeken naar een alternatieve locatie voor de tegendemonstratie, maar is dat om meerdere redenen niet gelukt. "Deskundigen van de politie en juristen hebben onder meer naar het Rokin gekeken, maar die plek was te klein. Volgens de wet moet zo'n tegendemonstratie op zo'n afstand plaatsvinden, dat de betogers de originele manifestatie kunnen zien."

"Ons belangrijkste doel was om de manifestatie op de Dam ongehinderd door te laten gaan", zei Halsema verder. "En dat is ook gelukt. Er is een minuut stilte gehouden, de gebeurtenis heeft twee uur geduurd en er waren sprekers. Dat heeft allemaal zijn gang kunnen gaan."

'Maximale gedaan'

De Amsterdamse burgemeester benadrukte dat ze het maximale heeft gedaan. Als mensen zich misdragen, is daar tegen op te treden, zei ze. "Maar je kunt het niet voorkomen. Ik had op voorhand ook gedacht: kunnen jullie niet alsjeblieft een dag wachten? Ik vond het niet smaakvol en niet prettig. Maar ik kan mensen niet hun rechten afnemen."

Een aantal incidenten ontstond toen pro-Israëlische betogers van het Centraal Station langs het Damrak naar de Dam liepen. Pro-Palestijnse betogers probeerden onder meer Israëlische vlaggen af te pakken en ook werden er flyers verspreid waarop de terreur van 7 oktober door Hamas werd verheerlijkt, zo kwam bijvoorbeeld naar voren in een reportage van Nieuwsuur. Halsema benadrukt dat het incident waarbij een vlag werd afgepakt niet had mogen gebeuren en "schandalig" was.

Maar aan het aanpassen van het demonstratierecht wil Halsema niet denken. "Daar ben ik absoluut geen voorstander van. Mensen moeten de mogelijkheid hebben om tegen elkaar te protesteren, dat is vastgelegd in alle mensenrechtenverdragen. Daar kun je grote bezwaren tegen hebben, maar uiteindelijk zijn de grondwet en onze mensenrechten dragend, zeker in een periode van zo veel onrust. En ik vind ook dat we ze niet zo makkelijk overboord moeten kunnen zetten."

Burgemeesters steunen Halsema

Eerder vandaag gingen meerdere burgemeesters achter Halsema staan, naar aanleiding van het X-bericht van Wilders. Zo noemde de Utrechtse burgemeester Dijksma de tweet "volstrekt onverantwoord" en "ondermijnend voor het gezag van burgemeesters". De burgemeester van Den Haag, Jan van Zanen, vond dat burgemeesters juist steun nodig hebben van de landelijke politiek "in deze lastige tijden". "Laten we niet conflicten importeren maar vrede exporteren."

Premier Schoof wilde geen expliciet oordeel vellen over de woorden van de leider van de grootste coalitiepartij. "Wij steunen burgemeesters in de ingewikkelde keuzes en afwegingen die ze elke dag moeten maken. Dat geldt ook voor burgemeester Halsema", zei hij.

In het coalitieakkoord spraken PVV, VVD, NSC en BBB af dat er "scherper onderscheid" gemaakt moet worden tussen "vreedzaam demonstreren en ordeverstorende acties".