Fransen van olympische trots naar politiek gekrakeel
De Olympische Spelen in Parijs zijn voorbij. De sportieve euforie is weggeëbd. En de zomervakantie zit erop voor de Franse politici. Vanaf vandaag gaat het weer over de spanningen in het parlement, de politieke ruzies, de vraag wie er premier moet worden en welke partijen een kabinet moeten vormen. De hoofdpijndossiers liggen weer onontkoombaar op tafel.
President Macron begint vanochtend een serie gesprekken met alle politieke partijen om een regering te vormen. Bijna twee maanden geleden waren er parlementsverkiezingen en sindsdien is er vooral geruzied tussen de politieke partijen. Tijdens de Olympische Spelen gold er een "politiek staakt-het-vuren": de strijdbijl werd even begraven. Dat betekent wel dat er nog steeds geen nieuw kabinet is.
Macron wil nu binnen enkele dagen knopen doorhakken en een premier aanwijzen. Makkelijk zal dat niet gaan, waarschuwde socioloog en historicus Marc Lazar op de tv. "Het parlement is verdeeld in drie machtsblokken. Binnen die blokken bestaat ook nog eens verdeeldheid tussen de verschillende politieke partijen. En de Franse politiek is enorm gepolariseerd."
Intern geruzie
Dat heeft te maken met de verkiezingsuitslag van 7 juli. De nieuwe linkse coalitie Nouveau Front Populaire (NFP) won toen de meeste zetels. Maar de partijen binnen die coalitie, van sociaal-democraten tot communisten, zijn sterk verdeeld.
De verschillende centrumpartijen die Macron steunen eindigden als tweede bij de verkiezingen, maar verloren wel veel zetels in vergelijking met de vorige verkiezingen, twee jaar geleden.
En de rechts-radicale partij van Marine Le Pen, het Rassemblement National, kreeg dit keer weliswaar de meeste stemmen van de kiezers, maar eindigde door het ingewikkelde kiesstelsel als derde bij de zetelverdeling.
Volgens de traditie mag de partij met de meeste zetels een premier voordragen. Dat deed het Nouveau Front Populaire, maar daar gingen weken van intern geruzie aan vooraf. De coalitie schoof uiteindelijk Lucie Castets naar voren, die als topambtenaar werkt in Parijs, "Ik kan niet wachten om te gaan regeren en samen te werken met Macron", zei zij vorige week op tv.
Maar de enige die een premier mag benoemen is de president. Hij kiest. En Lucie Castets staat niet hoog op Macrons lijstje.
Absolute meerderheid
Macron wil niet samenwerken met 'extreme' partijen, zoals die van Marine Le Pen en het uiterst linkse La France Insoumise, dat deel uitmaakt van de NFP-coalitie. Hij zou een regering willen vormen met partijen in het centrum van het politieke spectrum. Bronnen op het Elysée zeggen dat de president een brede en zo stabiel mogelijke coalitie wil vormen.
Die strategie stuit wel op een aantal problemen. Allereerst krijgt Macron het verwijt dat hij de verkiezingsuitslag negeert: het NFP won immers de meeste zetels, maar zou door hem toch buitenspel worden gezet.
Het NFP heeft geen absolute meerderheid en zou dus geen regering mogen vormen, vindt Macron. Daarom wil hij zelf een bredere coalitie vormen, die op meer steun in het parlement kan rekenen.
Steun bij anderen
Deskundigen betwijfelen echter of Macron een coalitie in het centrum kan vormen die wel een absolute meerderheid heeft. De kans van slagen is klein, gezien de machtsverhoudingen en de zetelverdeling in het parlement. Vooralsnog lijkt alleen een samenwerking tussen Macron en gematigd rechts een serieuze optie, maar die partijen hebben ook samen nog steeds niet de helft van de zetels.
Die absolute meerderheid is wel belangrijk. Om plannen door het parlement te krijgen moet doorgaans meer dan de helft van de Kamerleden voor stemmen. Heeft een partij of coalitie minder dan de helft van de zetels, dan zal steeds naar steun bij anderen moeten worden gezocht om een meerderheid te krijgen. Maar in een parlement dat zo sterk verdeeld en gepolariseerd is, is die steun moeilijk te vinden.
