Oekraïne stemt in met verdrag strafhof, belangrijke stap richting toetreding EU

Oekraïne heeft een belangrijke stap gezet richting toetreding tot de Europese Unie. Het parlement heeft ingestemd met het verdrag dat aan de basis ligt van het Internationaal Strafhof (ICC) in Den Haag.

Met de ratificatie van het zogenoemde Statuut van Rome is de weg vrijgemaakt voor een volwaardig lidmaatschap van het strafhof, een belangrijke voorwaarde om lid te kunnen worden van de EU.

Door lid te worden van het ICC laat een land wat de EU betreft zien dat het de rechtsstaat, mensenrechten en internationale normen respecteert. De unie vindt dat landen die willen toetreden deze waarden moeten onderschrijven.

Kantoor in Kyiv

Het ICC vervolgt personen die worden beschuldigd van oorlogsmisdaden, misdaden tegen de menselijkheid en genocide. Hoewel Oekraïne het ICC al erkent, betekent volledig lidmaatschap dat het land beter in staat is om van oorlogsmisdaden verdachte Russen te vervolgen. Zo mag Oekraïne als lid onder meer zittingen bijwonen en samenwerken bij het verzamelen van bewijsmateriaal.

Het hof opende vorig jaar al een kantoor in Kyiv om efficiënter te kunnen optreden tegen Russische oorlogsmisdaden.

Poetin vervolgd

Sinds het begin van de oorlog heeft het ICC zes arrestatiebevelen uitgevaardigd op verdenking van oorlogsmisdaden. Een daarvan betreft de Russische president Poetin, die kinderen zou hebben laten deporteren uit Oekraïne. Het hof verdenkt ook voormalig minister van Defensie Sjojgoe van het aanvallen van burgerdoelen. Rusland ontkent dat het burgers heeft aangevallen.

Nieuwsuur maakte deze reportage over Oekraïense kinderen die naar Rusland zijn gedeporteerd:

De weg naar ratificatie door Oekraïne was niet zonder obstakels. Politici en militairen maken zich zorgen over de mogelijke gevolgen voor het Oekraïense leger. Ze vrezen dat Rusland beschuldigingen tegen Oekraïense militairen kan gebruiken om hen te vervolgen via het Internationaal Strafhof. Maar omdat Rusland het hof niet erkent, mag het zelf geen aanklachten indienen tegen andere staten.

Een land dat geen lid is van het ICC kan echter wel de jurisdictie van het hof over specifieke misdaden accepteren. Dit kan bijvoorbeeld doordat het land een verklaring indient bij het ICC, waarin toestemming wordt gegeven om misdaden op zijn grondgebied te onderzoeken.

Dat heeft Oekraïne gedaan na eerdere conflicten met Rusland, terwijl het toen nog geen volwaardig lid was van het ICC. Hierdoor konden bijvoorbeeld de arrestatiebevelen tegen Poetin en Sjojgoe worden uitgevaardigd.

Ook diende Oekraïne een verklaring in na de illegale Russische annexatie van de Krim in 2014, waardoor het hof bevoegdheid kreeg om onderzoek te doen naar Russische oorlogsmisdaden.